دو روز پس از پایان مهلت خروج داوطلبانه از پاکستان یا مواجهه با اخراج، اسلام آباد جمعه ۱۲ آبان با ایجاد گذرگاه‌های مرزی بیشتر به روند بازگشت دهها هزار افغانستانی بدون مدرک شناسایی به کشورشان سرعت بخشید.
به گزارش خبرگزاری رویترز، این اقدام در شرایطی صورت می‌گیرد که پاکستان درخواست‌ها برای بازنگری در این طرح را نپذیرفته است.
اسلام آباد درخواست سازمان ملل متحد، گروه‌های حقوق بشر، و سفارت کشورهای غربی برای تجدیدنظر در اخراج بیش از یک میلیون از چهار میلیون افغانستانی ساکن این کشور را رد کرده است. به گفته پاکستان آنها در حملات و جنایت‌های شبه‌نظامیان اسلام‌گرا دست داشتند و موجب تضعیف امنیت کشور شدند؛ اتهامی که افغانستان رد می‌کند.
آژانس پناهندگان سازمان ملل متحد، سازمان بین‌المللی مهاجرت، و صندوق کودکان سازمان ملل متحد، نسبت به ایمنی کودکان و خانواده‌هایی که از پاکستان اخراج می‌شوند، ابراز نگرانی کردند و می‌گویند که یا توجه به از راه رسیدن زمستان، یک بحران انسانی در حال وقوع است. ملاحسن آخوند، نخست‌وزیر حکومت تحت رهبری طالبان افغانستان نیز نسبت به این موضوع ابراز نگرانی کرده است.
به گفته عبدالنصیر خان، معاون کمیساریای ولسوالی خیبر، تسهیلات در گذرگاه اصلی مرزی «تورخم» در شمال غربی سه برابر افزایش یافته است تا تعداد بیشتری افغانستانی امکان بازگشت به کشورشان را داشته باشند.
با این حال برخی افغانستانی‌ها از مشکلات عبور از مرز گله دارند و گروهی نیز مأموران پاکستانی را به دریافت رشوه متهم می‌کنند؛ اتهامی که اسلام آباد رد کرده است. بسیاری از افغانستانی با اشاره به اینکه مکانی برای زندگی و امکانی برای کار در کشورشان ندارند، نسبت به آینده خود نگران هستند.
افغانستانی‌ها در راه بازگشت به افغانستان
اردوگاه‌های موقت
طالبان در افغانستان، که برای مقابله با هجوم ناگهانی افغانستانی‌ها به کشورشان تلاش می‌کند، اردوگاه‌های موقتی را برای اسکان و ارائه کمک‌های غذایی و پزشکی ایجاد کرده است. برخی پناهجویان از وضعیت آشفته و نگران‌کننده در این اردوگاه‌‌ها خبر می‌دهند.
مقامات پاکستانی چند ساعت پیش از پایان مهلت مقرر در چهارشنبه، شروع به جمع‌آوری اتباع خارجی که اکثر آنها افغانستانی هستند، کردند.
بسیاری از مهاجران افغانستانی به دنبال درگیری‌های داخلی و جنگ در در اواخر دهه هفتاد میلادی ازافغانستان گریختند. تسلط دوباره طالبان اسلام‌گرا پس از خروج نیروهای ائتلاف به رهبری آمریکا موجب پیدایش موج مهاجرت دیگری شد.
مقامات پاکستانی اعلام کردند که آماده به تأخیر انداختن بازگشت افراد بیمار یا ناتوان به افغانستان هستند. به گفته اسلام آباد بسیاری از افغانستانی‌های فاقد مدرک شناسایی از راه‌های غیرقانونی این مدارک را تهیه کردند ولی دولت تمامی این کارت‌های مشکوک را شناسایی و باطل کرده است.