شکایت هلند و کانادا از حکومت سوریه نزد دیوان بین‌المللی دادگستری

بشار اسد، رئیس جمهوری سوریه

دیوان بین‌المللی دادگستری روز دوشنبه اعلام کرد هلند و کانادا از حکومت سوریه به اتهام «ارتکاب شکنجه‌های پرشمار» از دست‌کم سال ۲۰۱۱ تاکنون، شکایت کرده‌اند.

طبق اعلام این مرجع حقوقی بین‌المللی، هلند و کانادا در شکایت خود خواستار اقدام فوری برای حمایت از تمامی کسانی شده‌اند که در معرض خطر شکنجه توسط دولت سوریه قرار دارند.

آمستردام و اتاوا با اتکا به کنوانسیون منع شکنجه سازمان ملل متحد که سوریه نیز در سال ۲۰۰۴ به آن پیوست، در پی پاسخگو کردن دولت بشار اسد به دلیل نقض فاحش حقوق بشر و ارتکاب شکنجه هستند.

وزارت امور خارجه هلند با انتشار بیانیه‌ای در همین ارتباط اعلام کرد بر اساس موضع دولت هلند «شواهد فراوانی وجود دارد که نشان می‌دهد [دولت] سوریه در مقیاسی وسیع، نقض حقوق بشر علیه شهروندان سوری مرتکب شده است.»

کانادا و هلند در شکواییه خود از دیوان بین‌المللی دادگستری خواسته‌اند با صدور دستورهایی اضطراری، از حکومت بشار اسد بخواهد ارتکاب شکنجه و رفتارهای ظالمانه را متوقف کند و به بازداشت‌های خودسرانه پایان دهد.

چنان‌چه دیوان بین‌المللی دادگستری تشخیص دهد صلاحیت رسیدگی به شکایت این دو دولت مزبور در این زمینه را دارد، اولین دادگاه بین‌المللی خواهد بود که می‌تواند ادعای استفاده حکومت بشار اسد از شکنجه را اثبات کند.

کانادا و هلند در سال ۲۰۲۰ و پس از وتوهای متعدد روسیه در شورای امنیت سازمان ملل متحد، تصمیم گرفتند پرونده نقض حقوق بشر در سوریه را به دیوان کیفری بین‌المللی که با عنوان دادگاه لاهه نیز شناخته می‌شود، ارجاع دهند. دادگاه لاهه به دعاوی مربوط به جنایت جنگی توسط افراد رسیدگی می‌کند.

تا کنون تنها یک مورد از محکومیت به استفاده از شکنجه توسط یک مقام سابق دولتی سوریه وجود دارد که در ژانویه سال گذشته و در آلمان ثبت شد. این پرونده تحت قوانین صلاحیت جهانی آلمان تشکیل شد که بر اساس آن، دادگاه‌های آلمانی اجازه دارند به جنایت علیه بشریت در هر نقطه‌ای از جهان رسیدگی کنند.

معمولا صدور رای نهایی توسط دیوان بین‌المللی دادگستری به چند سال زمان نیاز دارد، اما دستورهای فوری ممکن است ظرف چند هفته صادر شوند.

جنگ داخلی سوریه که از ١٢ سال پیش در جریان بوده، موجب کشته شدن صدها هزار نفر و آوارگی میلیون‌ها نفر در داخل و خارج این کشور شده است.