کمتر از دو هفته مانده به مهلت مقرر برای رسیدن به توافق جامع بر سر برنامه هسته‌ای ایران و در حالی که دیپلمات‌های ارشد آمریکا و ایران دور جدیدی از آخرین گفتگوها تا پیش از مهلت مقرر ۳ آذر ماه برای رسیدن به توافق را آغاز کرده‌اند، برخی از قانونگذاران دو کشور از نیاز به تصویب هر توافق احتمالی بین دولت‌ها توسط مجلس خبر داده‌اند.
نشریه اینترنتی پولیتیکو روز چهارشنبه از قول لیندزی گراهام سناتور جمهوریخواه از ایالت کارولینای جنوبی نوشت که قصد دارد از فردا پنجشنبه، بحث در این باره را آغاز کند، با این امید که به ارائه یک لایحه قانونی منجر شود که بر مبنای آن هر توافق هسته‌ای با ایران نیاز به تایید قانونگذاران داشته باشد.
این در حالی است که با وجود موفقیت جمهوریخواهان برای کسب اکثریت در سنا، و همینطور حفظ اکثریت در مجلس نمایندگان، تا پایان سال جاری میلادی (اواسط دیماه) سنا همچنان در کنترل نمایندگان حزب دموکرات خواهد بود، که ممکن است مانع تصویب چنین طرحی شوند.
رابرت منندز، سناتور دموکرات از ایالت نیوجرسی و سناتور جمهوریخواه مارک کرک روز چهارشنبه در بیانیه‌ای اعلام کردند به عنوان کسانی که از هر دو حزب در تصویب قوانین مربوط به اعمال تحریم‌ها علیه ایران مشارکت داشته‌اند، بر این باور هستند که یک توافق خوب می‌تواند بخش ممنوعه برنامه هسته‌ای ایران را نه فقط متوقف، بلکه بطور کامل غیرفعال و تعطیل کند و از تبدیل شدن ایران به یک کشور مجهز به سلاح هسته‌ای پیشگیری نماید.
به گفته این دو سناتور، لازمه رسیدن به آن مرحله و پیشگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته ای، اعمال محدودیت‌های سخت‌گیرانه بر فعالیت‌های تحقیق و توسعه در زمینه هسته‌ای، نبود هر گونه فعالیت احتمالی هسته‌ای با ابعاد نظامی، بازرسی‌های دقیق و منظم و راستی‌آزمایی اقدامات به مدت چند دهه خواهد بود.
این دو سناتور دموکرات و جمهوریخواه، با اشاره به این که لغو تدریجی تحریم‌ها تنها زمانی اتفاق خواهد داد که ایران بطور کامل به تمامی مفاد توافق پایبند بماند، تاکید کرده‌اند در صورتی که توافق احتمالی به چنین اهدافی نایل نشود، آنها به همراه سایر همکاران خود در کنگره اقدام خواهند کرد، همانطور که پیش از این هم چنین کرده‌اند.
در طول روزهای گذشته در ایران نیز برخی از نمایندگان مجلس ایران صحبت از لزوم تایید هرگونه توافق بین‌المللی بین دولت ایران و سایر کشورها توسط مجلس شورای اسلامی کرده‌اند که شاید مهم‌ترین آنها رئیس کمسیون امنیت ملی و سیاست خارجی بود.
علاءالدین بروجردی جمعه گذشته در گفتگو با باشگاه خبرنگاران گفت بر اساس اصل ۷۷ قانون اساسی، که تصریح می‌کند عهدنامه‌ها، قراردادها و موافقت‌نامه‌های بین‌المللی باید به تصویب مجلس برسد، اگر زمانی تحت عناوین ذکر شده متنی با آمریکا و گروه ۱+۵ نهایی شود، حتماً باید به تصویب نمایندگان مجلس برسد.
پس از گذشت بیش از یک دهه از گفتگوهای دیپلماتیک میان ایران و قدرت‌های جهانی بر سر ماهیت برنامه هسته‌ای تهران و فراز و نشیب‌هایی که در این مدت طرفین شاهد آن بودند، از اواسط سال گذشته و پس از روی کار آمدن دولت حسن روحانی و تغییر رویکرد تهران در عرصه سیاست خارجی، این مذاکرات پس از یک رکود چند ساله از سر گرفته شد.
سوم آذر ماه سال گذشته، دو طرف موافقت کردند کردند ظرف شش ماه به یک توافق جامع دست یابند. مهلت اولیه روز ۲۹ تیر ماه به پایان می‌رسید، اما به دلیل باقی ماندن اختلافات، طرفین توافق کردند گفتگوها را با هدف تهیه متن توافق نهایی برای چهار ماه دیگر، یعنی تا ۳ آذر ۱۳۹۳ و سالگرد توافق اولیه ژنو، تمدید کنند.
در خلال این مدت، گروه‌هایی در داخل ایران و آمریکا، و همینطور در برخی از دیگر کشورها از جمله اسرائیل، نسبت به این گفتگوها بین ایران و قدرت‌های جهانی عضو گروه ۱+۵ شامل ایالات متحده، بریتانیا، فرانسه، چین، روسیه و آلمان، ابراز تردید کرده‌اند؛ هر کدام با این ادعا که طرف مقابل برای یک توافق بلندمدت به اندازه کافی قابل اعتماد نیست.
بنیامین نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل که از ابتدا مخالف هرگونه توافقی با ایران بوده است، روز گذشته در یک ارتباط ویدئویی خطاب به اعضای فدراسیون یهودیان آمریکای شمالی با بیان این که «دشمن آمریکا، ایران است، نه شرکای آن» به ایالات متحده هشدار داد که در مبارزه علیه گروه موسوم به دولت اسلامی (داعش) با ایران مصالح نکند، چرا که «ایران دشمن آمریکاست و شریک آن نیست.»
در پی پیروزی جمهوریخواهان در انتخابات میان‌دوره‌ای روز سه‌شنبه ۱۳ آبان ماه، برای به دست گرفتن کنترل سنا و با توجه به آن که نمایندگان جمهوریخواه پیش از آن در مجلس نمایندگان نیز اکثریت کرسی‌ها را در اختیار خود داشتند، برخی بر این باور هستند که ممکن سیاست خارجی آمریکا، بویژه در قبال پرونده هسته‌ای ایران، دستخوش تغییراتی شود.
یک روز پس از اعلام نتایج انتخابات میان‌دوره‌ای کنگره، باراک اوباما رئیس جمهوری ایالات متحده در نشستی مطبوعاتی از «بی‌اعتمادی تاریخی» بین ایران و آمریکا به عنوان یکی از چالش‌های پیش روی طرفین در رسیدن به یک توافق جامع نام برد.
با این حال رئیس جمهوری دموکرات آمریکا درباره تأثیر نتایج این انتخابات بر گفتگوهای هسته‌ای با ایران گفت «هنوز روشن نیست آیا غرب خواهد توانست توافق اتمی با ایران را به نتیجه برساند یا نه» و در ادامه افزود اگر بتوانیم به توافق خوبی دست یابیم، کنگره را نیز متقاعد خواهیم کرد.
رئیس جمهوری ایران نیز صبح چهارشنبه در جلسه هیأت دولت با بیان این که مذاکرات هسته ای تا ۳ آذر در سطوح دیگر ادامه خواهد یافت، در سخنانی که ظاهراً اشاره به انتحابات کنگره آمریکاست، گفت «اگر یکی از کشورهای عضو گروه ۱+۵ مشکلاتی در داخل دارد و در انتخاباتی برنده یا بازنده شده است، به ما ربطی ندارد.»
حسن روحانی در ادامه با بیان این که کشورها نباید مشکلات داخلی خود را در مذاکرات وارد کنند، گفت «این موضوع قانونی و منطقی نیست و همه اعضای ۱+۵ باید به مصالح بلندمدت کشورها و منطقه توجه کنند.»