مذاکرات ایران و ۱+۵ در عمان پس از دیدار کری، ظریف و اشتون

در حالی که کمتر از ۱۰ روز تا نشست دو روزه کاترین اشتون، جان کری و محمدجواد ظریف در پایتخت عمان باقی مانده است، اظهار نظرهای مقامات ایران و ایالات متحده حاکی از خوشبینی برای دستیابی به توافق در مدت زمان باقی مانده، با وجود اختلاف نظرهای و تردیدهای مختلف است.

جان کری، وزیر خارجه آمریکا در یک گفت و گوی تلویزیونی گفت که هنوز شکاف‌های نسبتا عمیقی در مورد مسائل مختلف وجود دارد، اما به نتیجه بخش بودن مذاکرات هسته‌ای با ایران امیدوار است.

پیش از آن، چندین سازمان و موسسه آمریکایی با صدور بیانیه‌ای از موضع دولت باراک اوباما رئیس جمهوری ایالات متحده در پیشبرد دیپلماسی برای حل موضوع هسته‌ای ایران، حمایت کرده بودند.

در همین زمینه، حسن روحانی رئيس جمهوری ايران روز يکشنبه گفت اگر طرف‌های حاضر در گفتگوهای جاری هسته‌ای «اراده جدی» داشته باشند، می‌توان در فرصت باقيمانده به یک توافق کلی در همه زمينه‌ها دست يافت.

وی که در ديدار با وزير امور خارجه نروژ در تهران صحبت می‌کرد، همچنین ابراز امیدواری کرد «در موضوع هسته‌ای، به همان اهدافی که اعلام کرده‌ايم، يعنی نتيجه‌ای برد-برد که به نفع طرفين خواهد بود، برسيم.»

پیش از آن، علی اکبر ولایتی مشاور عالی رهبر ایران روز شنبه گفته بود که نظر ایران این است که مذاکرات هسته‌ای هر چه زودتر به نتیجه برسد. به گفته رئیس مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام، ایران اقدامات لازم در راستای توافق موقت در ژنو را انجام داده است انتظار دارد مذاکرات هر چه زودتر به نتیجه برسد. پیش از این، محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران نیز نسبت رسیدن به توافق تا پیش از پایان موعد مقرر ابراز امیدواری کرده بود.

عباس عراقچی، معاون وزیر امور خارجه ایران اعلام کرد که مذاکرات ایران و گروه ۱+۵ روز ۲۰ آبان در مسقط پایتخت عمان دنبال خواهد شد. پیش از آن، وزرای خارجه ایران، آمریکا و کاترین اشتون، نماینده اتحادیه اروپا نشست دو روزه‌ای را برگزار خواهند کرد.

مهلت رسیدن به توافق نهایی بر سر برنامه هسته‌ای ایران روز سوم آذر ماه (۲۴ نوامبر) به پایان خواهد رسید و به نظر می‌رسد گفتگوهای ایران و قدرت‌های جهانی موسوم به گره ۱+۵ که قرار است روز ۲۰ آبان ماه در وین پس از نشست اشتون، کری و ظریف برگزار شود، آخرین دور گفت و گوها پیش از رسیدن به پایان مهلت مذاکرات باشد.

قرار است خانم اشتون پیش از نشست سه‌جانبه با وزرای خارجه ایران و آمریکا، روز ۱۶ آبان با مدیران سیاسی گروه ۱+۵ در وین دیدار کند. اتحادیه اروپا هدف از این نشست را آمادگی برای دیدارهای آتی با نمایندگان ایران اعلام کرده است.

افزایش تردیدها در آخرین روزها

مذاکره‌کنندگان در حالی خود را برای دور جدید گفت و گوها آماده می‌کنند که اظهار نظرهای برخی از مقامات، تردیدهایی را نسبت به شانس توافق و میزان اختلاف نظرها بوجود آورده است. اخبار غیررسمی از منابع غربی حکایت از آن داشت که مذاکره‌کنندگان ایده‌های مختلفی را بررسی کرده‌اند و به توافق بر سر تعداد سانتریفیوژها، میزان غنی‌سازی و نحوه لغو تحریم‌ها نزدیک شده‌اند؛ این در حالی است که طی روزهای گذشته وزارت امور خارجه ایران هر گونه توافق در موضوع‌های مورد اختلاف را رد کرد.

خبرگزاری ایرنا نیز گزارش داد که روز شنبه یک عضو تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای ایران ادعای برخی رسانه‌ها مبنی بر توافق میانه ایران و آمریکا بر سر ۴ هزار سانتریفیوژ برای ۳ تا ۵ سال و همینطور این که تهران از تعداد ۲۲ هزار، به ۹ هزار و ۴۰۰ سانتریفیوژ کوتاه آمده، تکذیب کر.

پیش از آن، مقامات وزارت خارجه ایران اعلام کرده بودند که از مواضع خود در مورد تعداد سانتریفیوژها و غنی سازی کوتاه نخواهند آمد و غنی‌سازی دکوری را نمی‌پذیرند.

از سوی دیگر یوکیو آمانو، مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز از کند شدن روند همکاری ایران با آژانس خبر داد و گفت که ایران هنوز به سوالاتی درباره ابعاد نظامی برنامه هسته‌ای خود در گذشته، پاسخ نداده است. اگر چه کند شدن همکاری ایران و آژانس بر دستیابی به توافق هسته‌ای تاثیر چندانی ندارد، اما برایند اظهار نظرها نشان می‌دهد که راه رسیدن به توافق نهایی تا سوم آذر، هموار نیست.

در صورتی که ایران و کشورهای غربی تا مهلت سوم آذر به توافق جامع هسته‌ای دست پیدا نکنند، بر سر تمدید مهلت مذاکرات به گفت و گو خواهند نشست.