ابراهیم رئیسی، رئیس جمهوری ایران، روز یکشنبه ۲۱ آذر با حضور در مجلس لایحه بودجه سال ۱۴۰۱ را که نخستین بودجه دولت او محسوب می‌شود، به مجلس ارایه کرد. وی نخستین هدف بودجه ۱۴۰۱ را ثبات اقتصادی عنوان کرد.
لایحه بودجه ارائه شده دولت رئیسی نشان از افزایش ۹. ۲۵ درصدی منابع بودجه کل کشور، نسبت به سال گذشته دارد.
یکی از موارد قابل توجه در بودجه سال ۱۴۰۱ حذف دلار ۴۲۰۰ تومانی در نظر گرفته شده برای کالاهای اساسی و دارو است.
- نفت
دولت در بودجه ۱۴۰۱ پیش بینی در آمد ۳۸۱ هزار میلیارد تومانی را برای فروش نفت در نظر گرفته است، که بر مبنای فروش ۲.۱ میلیون بشکه در روز، با قیمت متوسط ۶۰ دلار برای هر بشکه است. در بودجه سال قبل میزان پیش‌بینی فروش نفت ۳. ۲ میلیون بشکه در روز، با قیمت متوسط ۴۰ دلار در هر بشکه بود.
میزان فروش نفت در سال جاری، طبق آمار ارائه شده در خبرگزاری فارس، در چهار و نیم ماه اول سال ۱۴۰۰ تنها به میزان ۳ درصد محقق شده است.
- واگذاری دارایی‌های سرمایه‌ای و مالی
دولت، واگذاری دارایی‌های سرمایه‌ای را حدود ۴۰۸ هزار میلیارد در نظر گرفته که نسبت به ۳۹۵ هزار میلیارد تومان بودجه سال ۱۴۰۰ حدود ۱۳ هزار میلیارد تومان افزایش نشان می‌دهد.
اما در مقابل، واگذاری دارایی‌های مالی، از ۴۲۷ هزار میلیارد تومان در سال جاری، به ۲۲۹ هزار میلیارد تومان برای سال آینده کاهش پیدا کرده است.
- مالیات
دولت در بودجه سال ۱۴۰۱ رشد ۳.۶۴ درصدی از درآمد‌های مالیاتی را در نظر گرفته است. در بودجه سال جاری این درآمد ها ۳۲۰ هزار میلیارد تومان برآورد شده بود، که برای سال آینده دولت این درآمد ها را به ۵۲۶ هزار میلیارد تومان افزاش داده است.
طبق برنامه دولت، نقل انتقال املاک مشمول ۵ .۲ درصد مالیات خواهد شد، همچنین مالکان باغ، ویلا یا مسکن بالای ۱۰ میلیار تومان تا ۱۵ میلیارد تومان باید ۱.۰ درصد ارزش ملک و از ۱۵ میلیارد تا ۴۰ میلیارد تومان ۲. ۰ درصد هر سال مالیات بپردازند.
همچنین تمامی مالکان خودرو موظف هستند مالیات خود را تا پایان بهمن سال ۱۴۰۱ پرداخت کنند.
- نرخ ارز
نرخ ارز در بودجه دولت برای سال آینده ۲۳ هزار تومان پیش بینی شده است که رشد ۱۰۹ درصدی نسبت به بودجه سال جاری دارد. در بودجه سال جاری دولت نرخ ارز را ۱۱ هزار تومان در نظر گرفته بود.
- عوارض خروجی
اقتصاد نیوز گزارش کرد که بر اساس پیش‌بینی دولت، درآمد از محل عوارض خروج از کشور هزار و پانصد میلیارد تومان خواهد بود؛ در حالی که این مبلغ در سال جاری ۱۱۰ میلیارد تومان بود. با این حساب اگر دولت بخواهد این رقم محقق شود لازم است عوارض خروج را که هم اکنون ۴۰۰ هزار تومان است تا رقم ۵ میلیون و دویست هزار تومان افزایش دهد.
مسعود میر کاظمی، رئیس سازمان برنامه و بودجه در پاسخ به انتقادها از افزایش میزان عوارض خروج از کشور به خبرگزاری تسنیم گفته است: بحث‌هایی برای گرفتن مالیات از بلیط مطرح شده است اما همچنان تصمیمی در این حوزه گرفته نشده در نتیجه این رقم را «تکذیب می‌کنم.»
- سپاه پاسداران و وزارت دفاع
بودجه سپاه پاسداران برای سال آینده ۹۲ هزار و ۹۸۸ میلیارد و ۳۰۱ میلیون و پانصد هزار تومان در نظر گرفته شده است که نسبت به سال جاری رشدی حدوداً ۲۵۰ درصدی را نشان می‌دهد.
بودجه سازمان پژوهش و نوآوری وزارت دفاع نیز از ۴۰ میلیارد به ۲۴۵ میلیارد تومان افزایش داشته که رشد ۵۰۰ درصدی را نشان می‌دهد.
همچنین بودجه وزارت دفاع ۹۵ هزار و ۴۸۸ میلیارد و ۹۵۳ میلیون تومان پیش‌بینی شده است که نسبت به امسال ۷۵ درصد رشد داشته است.
- برخی از بودجه‌های تخصیص‌یافته برای سال ۱۴۰۱
- صدا و سیما ۵ هزار و ۲۸۹ هزار میلیارد تومان
- مرکز ملی فضای مجازی ۹۹ میلیارد ۸۷۲ میلیون ۸۰۰ هزار تومان
- شورای نگهبان ۲۷۷ میلیارد و ۹۴۷ میلیون تومان
- وزارت اطلاعات ۱۴ هزار و ۵۲۲ میلیارد و ۶۳۰ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان
- فرماندهی کل انتظامی جمهوری اسلامی ۴۳ هزار و ۲۳۷ میلیارد و ۱۱۶ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان
- کمیته امداد ۲۵ هزار و ۷۸۱ میلیارد ۵۳۷ میلیون و ۹۰۰ هزار تومان
بر اساس آیین نامه داخلی مجلس نمایندگان ۱۰ روز فرصت دارند تا پیشنهادهای خود را به کمیسیون‌های تخصصی ارایه دهند.
مهلت این کمیسیون‌ها برای بررسی پیشنهادهای ارائه شده و ارسال نتیجه به کمیسیون تلفیق بودجه هم ۱۰ روز است.
کمیسیون تلفیق نیز حداقل ۲ هفته زمان دارد تا جلسات را برگزار و نتیجه را در صحن علنی ارائه کند.