در آستانه مذاکرات دو و چند جانبه هسته‌ای ایران با برخی از کشورهای پنج به علاوه یک در وین، وب سایت آیت الله علی خامنه‌ای رهبر ایران اینفوگرافی از گزیده سخنرانی وی در باب مسئله گفت وگوهای اتمی را با عنوان «خطوط قرمز مذاکره» منتشر کرد. در این سخنان رهبر جمهوری اسلامی ضرورت رعایت این دستورها را به گروه مذاکره کننده گوشزد کرده و عدم تخطی از آنها را حافظ حقوق ملت ایران دانسته است.
قرار است محمد جواد ظریف در روزهای ۲۲و ۲۳ مهرماه با همتای آمریکایی خود جان کری و کاترین اشتون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا گفت و گو کند.
به گفته سخنگوی وزارت خارجه آمریکا، هدف از این گفت وگوها مشخص کردن این امر است که « آیا می توان تا قبل از ضرب الاجل تعیین شده (سوم آذرماه) به توافق جامعی دست یافت که در چارچوب آن جامعه جهانی مطمئن شود که تهران به دنبال دست یابی به تسلیحات هسته ای نیست».
با نگاهی به اینفوگرافی، می توان دریافت که تمرکز مطلب برنحوه گفت وگو و تعامل با آمریکاست.
- «تا دشمنی آمریکایی‌ها و اظهارات خصمانه‌شان درباره ایران ادامه دارد تعامل با آنها نیز هیچ وجهی ندارد».
- «مذاکره کنندگان کشورمان نباید هیچ حرف زوری را از طرف مقابل قبول کنند.»
- «این مذاکرات فقط در مورد مسائل هسته‌ای است و لاغیر».
این ها مواردی هستند که از دل مشغولی آیت الله خامنه‌ای به عنوان تصمیم‌گیرنده نهایی در مساله هسته‌ای ایران سخن به میان می آورد.
وی پیش از این هم گفته بود که به مذاکره با آمریکایی‌ها «خوش بین» نیست اما «در مسائل خاص، مذاکره را منع نمیکنم».
آقای خامنه ای همچنین گفته بود براساس «تجربه»، آمریکایی‌ها «هم غیرقابل اعتمادند، هم غیر منطقی اند و هم در برخوردشان صادق نیستند».
آیت الله خامنه ای همچنین در این اینفوگرافی به مساله تحریم ها اشاره کرده و گفته: «نباید نیازمندی های کشور به برخی مسائل همچون تحریم ها، به مذاکره گره زده شود.»
تهران در چارچوب توافق اولیه با گروه پنج به علاوه یک، که برنامه اقدام مشترک نام گرفت، به مقدار ناچیزی از درآمدهای نفتی مسدود شده خود دسترسی یافت. برخی آمارها از مسدود ماندن حدود ۱۰۰ میلیارد دلار از درآمد نفتی ایران حکایت دارد.
ایران برای بهبود اقتصادخود، قبل از دست زدن به هراقدامی، نیازمند رفع تحریم های نفتی و مالی است. حال آن که غرب تمایلی زودهنگام به برداشتن این محدودیت‌ها، تا کسب اطمینان کامل از این که ایران به تمامی تعهدهای خود پایبند است، ندارد.
مورد مهم دیگر در این اینفوگرافی ماده هشتم آن است که بر «تامین نیاز قطعی کشور در زمینه ظرفیت غنی سازی به میزان ۱۹۰ هزار سو» تاکید دارد.
کارشناسان پی گیر گفت وگوهای هسته‌ای، عمده‌ترین نقطه اختلاف را در توان غنی‌سازی اورانیوم ایران می‌دانند.
ایران هم اکنون حدود ۱۹ هزار دستگاه سانتریفوژ نصب شده دارد که نیمی از آنها فعالند و همگی از نسل اول، با توان غنی‌سازی یک «سو» هستند. از سانتریفوژ برای غنی‌سازی اورانیوم استفاده می‌شود. غنی‌سازی با خلوص بالا عمدتا مصارف تسلیحاتی دارد، اما از اورانیوم با خلوص کمتر جهت سوخت رآکتورهای تولید برق هسته‌ای استفاده می‌شود.
کشورهای غربی از ایران می‌خواهند که تعداد این دستگاه‌ها را به حدود چند هزار عدد کاهش دهد، زیرا در این صورت تهران برای تولید اورانیوم غنی شده کافی برای ساخت بمب اتمی به زمان طولانی‌تری نیاز خواهد داشت.
جمهوری اسلامی همواره گفته است به عنوان یکی از امضاکنندگان معاهده منع گسترش سلاح های هسته ای، از حق غنی‌سازی برخوردار است.
همچنین، تهران همواره گفته است برای تولید سوخت بیشتر به دنبال ساخت نیروگاه‌های دیگر است. اگرچه سوخت تنها نیروگاه هسته ای ایران توسط شرکت روسی سازنده آن تامین شده، اما جمهوری اسلامی برآن است که اگر روزی سوخت نیروگاه تامین نشود، توانایی تولید آن را داشته باشد.
مورد دیگری که در این اینفوگرافی آمده «حفظ تشکیلاتی مانند فردو که دشمن قادر به تخریب آن نیست و برایش غیر قابل دسترسی است» می باشد.
تهران از این تاسیسات – که در دل کوه در روستایی به نام فردو نزدیک شهر قم ساخته شده – برای غنی‌سازی هسته‌ای استفاده می‌کند. در صورت حمله نظامی، این سایت از حمله بمب‌های متعارف مصون خواهد ماند. جمهوری اسلامی همواره اعلام کرده که این سایت و نیز هیچ سایت غنی‌سازی دیگری را در چارچوب توافق جامع هسته‌ای تعطیل نخواهد کرد.
یکی از پیشنهادهای مطرح در این زمینه، تبدیل این سایت به یک مرکز تحقیق و توسعه، و نه تولید اورانیوم غنی‌شده، است.
مورد دیگر به روابط آژانس بین المللی انرژی اتمی با ایران اشاره دارد که به گفته رهبر ایران «باید به صورت متعارف و غیر فوق العاده در آید.»
همین امروز آژانس بین المللی انرژی هسته ای، که گزارش هایش در تصمیم گیری گروه پنج به علاوه یک بسیار با اهمیت است، اعلام کرد که در مذاکرات این هفته آژانس در مورد ساخت چاشنی بمب اتمی، و موضوع محاسبات مربوط به انفجار اتمی، که آژانس مدعی است ایران انجام داده، پیشرفتی روی نداده است.