گزارش راستی‌آزمایی آژانس بین المللی انرژی اتمی درباره انجام تعهدات ایران برای اجرای توافق جامع هسته‌ای تیر ماه منتشر شد؛ گزارشی که راه را برای برچیده شدن بخش بزرگی از تحریم های اقتصادی علیه تهران، هموار خواهد کرد.
مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در آخرین ساعات شنبه، ۲۶ دی ماه جدیدترین گزارش خود را از راستی‌آزمایی اجرای تعهدات ایران آنگونه که در برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) آمده است، منتشر کرد.
یوکیا آمانو گفت: "من امروز گزارشی منتشر کردم که تایید می‌کند ایران برداشتن گام‌های مقدماتی لازم برای اجرای برنامه عمل جامع مشترک را تکمیل کرده است. گزارش به هیات حکام آژانس و شورای امنیت سازمان ملل متحد تسلیم شد."
به گفته آقای آمانو، این گزارش پس از آن منتشر شد که بازرسان ما در محل تایید کردند که ایران تمام اقدامات مندرج در برجام را، که اجرای مفاد توافق را ممکن می سازد، به مرحله عمل رسانده است.
رئیس این نهاد نظارتی هسته ای سازمان ملل متحد اضافه کرد، گزارش راه آژانس را برای تایید و کنترل تعهدات ایران بر اساس تواقق، آنگونه که شورای امنیت سازمان ملل درخواست کرده و شورای حکام آژانس نیز اجازه داده است، هموار می کند.
آمانو با بیان این که امروز روزی مهم برای جامعه بین الملل است، گفت که رابطه بین آژانس و ایران وارد مرحله تازه ای می شود.
آنگونه که آقای آمانو توضیح داد، ابتدا ایران اجرای پروتکل الحاقی را همراه با سایر اقدامات مندرج در برجام، طبق توافق با آژانس آغاز خواهد کرد. این اقدامات، توانایی آژانس برای نظارت بر فعالیت های اتمی ایران و تایید صلح آمیز بودن آنها را افزایش می دهد.
بر اساس توافق جامع هسته‌ای که بین ایران و شش قدرت جهانی (آمریکا، بریتانیا، فرانسه، روسیه، چین و آلمان) در ۲۳ تیر ماه سال جاری به دست آمد، آژانس بین المللی انرژی اتمی ماموریت یافت که تایید کند آیا ایران به تعهدات هسته‌ای خود در برجام عمل کرده است یا خیر.
در برجام آمده بود که تحریم‌های بین‌المللی مرتبط با فعالیت‌های هسته‌ای ایران، تنها زمانی برداشته می‌شوند که آژانس تایید کند که ایران به تعهدات خود، طبق توافق، برای محدود کردن برنامه اتمی‌اش عمل کرده است.
همزمان در روز جمعه، دیپلمات‌های اروپایی گفتند که اتحادیه اروپا آماده است به محض اعلام آژانس بین المللی انرژی اتمی مبنی بر انجام تعهدات هسته‌ای تهران، تحریم‌های اقتصادی علیه ایران را لغو کند.
بازرسان آژانس هفته گذشته در ایران حضور داشتند و بر تازه‌ترین اقدام ایران، یعنی از کار انداختن رآکتور آب سنگین اراک، نظارت کردند. ایران در توافق جامع هسته‌ای متعهد شده بود که ساختار رآکتور اراک را تغییر دهد تا نتواند از پلوتونیوم تولیدی آن برای ساخت سلاح هسته‌ای استفاده کند.
ایران همچنین تعهد کرده بود که ذخایر اورانیوم کمتر غنی شده خود را که به سانتریفیوژها تزریق می‌کند، به میزان ۹۷ درصد کاهش دهد و از حدود ۱۰ هزار کیلوگرم به ۳۰۰ کیلوگرم برساند، و همچنین تعداد سانتریفیوژها را از ۲۰ هزار به حدود ۶ هزار سانتریفیوژ کاهش دهد. سانتریفیوژهای برچیده شده و غیرفعال در یک انبار نگهداری خواهند شد و تحت نظارت خواهند بود.
شش قدرت جهانی که در وین پایتخت اتریش با ایران به توافق نهایی رسیدند، می‌گویند برجام تمامی مسیرهای ایران برای دستیابی به سلاح هسته‌ای را مسدود و ضمن محدود کردن برنامه هسته‌ای این کشور، نظارت مستمر آژانس را بر این فعالیت‌های اتمی تهران به همراه می‌آورد.
ایران می‌گوید از ابتدای برنامه هسته‌ای خود در پی تولید سلاح اتمی نبوده است. با این حال آژانس بین المللی انرژی هسته‌ای در گزارشی که پاییز امسال منتشر شد، گفت تهران در زمینه تولید سلاح هسته‌ای اقدامات مطالعاتی انجام داده بود.
آمریکا می‌گوید اگر ایران به تعهدات باقیمانده اتمی‌اش عمل نکند، یا مشخص شود که بازرسان هسته‌ای را فریب داده است، تحریم‌های پیشین سازمان ملل متحد به طور خودکار باز خواهد گشت.
پوشش زنده وبسایت صدای آمریکا از جزئیات آخرین روز مذاکرات منجر به اجرای برجام و لغو تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران را در این لینک بخوانید.