افزایش شکاف میان ایران و آژانس بر سر تاسیسات فردو

بهروز کمالوندی / رافائل گروسی

بعد از آن که روز چهارشنبه آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از پنهانکاری مقامات جمهوری اسلامی در تاسیسات «فردو» انتقاد کرد، سخنگوی سازمان انرژی اتمی جمهوری اسلامی مدعی شد که اطلاعات آقای گروسی «به‌روز» نیست.

آژانس بین‌المللی انرژی اتمی روز چهارشنبه ۱۲ بهمن، در گزارشی به کشورهای عضو اعلام کرد که اتصال دو آبشار سانتریفیوژهای آی‌آر-۶ در مرکز «فردو» با شیوه‌ای که ایران به آژانس اعلام کرده تفاوت اساسی دارد.

این دو آبشار اورانیوم را تا ۶۰ درصد «که نزدیک به سطح مورد نیاز برای ساخت بمب هسته‌ای است»، غنی‌سازی می‌کنند.

این نهاد بین‌المللی در بیانیه‌ای عمومی، که خلاصه‌ای از یک گزارش محرمانه است، اعلام کرد رافائل گروسی، رئیس آژانس انرژی اتمی، نگران است که جمهوری اسلامی این تغییر اساسی در طراحی فردو را بدون اطلاع قبلی آژانس و در رابطه با تولید اورانیوم با غنای بالا، ایجاد کرده باشد.

بهروز کمالوندی، سخنگوی سازمان انرژی اتمی ایران اما چهارشنبه شب گفت :« اگر این مطلب را آقای گروسی گفته باشد احتمال می‌دهم اطلاعات او به‌روز شده نباشد.»

او مدعی شد: «یکی از بازرسان آژانس، «سهوا» گزارش کرده بود که ایران در سایت غنی‌سازی «فردو» تغییراتی در رویه بهره‌برداری انجام داده که پیشتر آن را اعلام نکرده، اما بازرسان قبلی در محل حضور یافتند و پس از توضیحاتی که برای آنها داده شد، بازرس مذکور به سهو خود پی برد و پس از هماهنگی آنها با دبیرخانه آژانس موضوع عملا حل شد.»

تأسیسات فُردو، یکی از تاسیسات هسته‌ای ایران است که به‌منظور غنی‌سازی اورانیوم، در عمق ۹۰ متری صخره‌های سنگی، در کیلومتر ۲۵ آزادراه قم تهران ساخته شده‌است. جمهوری اسلامی پس از افشاگری مقامات اطلاعاتی آمریکا و فرانسه، در سپتامبر ۲۰۰۹ میلادی، به وجود تأسیسات زیرزمینی فردو اذعان کردند.

آژانس بین‌المللی انرژی اتمی سال ۱۳۹۰ اعلام کرد که جمهوری اسلامی در تاسیسات فردو مشغول غنی سازی ۲۰ درصدی اورانیوم است، این نهاد یکسال بعد نسبت به غنی سازی ۲۷ درصدی اورانیوم در مرکز فردو هشدار داد. با امضای برجام در سال ۱۳۹۴ ، فعالیت‌های این مرکز متوقف شد اما چهار سال بعد و با خروج ایالات متحده از توافق هسته‌ای، جمهوری اسلامی در آبان ۹۸ غنی سازی اورانیوم در این مرکز را از سر گرفت.

مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی یک هفته قبل گفته بود که جمهوری اسلامی همه محدودیت‌های موجود در برجام را نقض کرده و در حال حاضر به غنی‌سازی اورانیوم در سطح ۶۰ درصد رسیده که تقریبا در سطح تولید تسلیحات هسته‌ای است.