وزیر خارجه ایالات متحده آمریکا، روز سهشنبه در سخنانی شکست توافق هستهای با ایران را موجب شکسته شدن اتحاد علیه برنامه هستهای ایران و تنها ماندن ایالات متحده در مقابله با این مشکل دانست.
جان کری، که در نشست پرسش و پاسخ درباره توافق هستهای ایران و قدرتهای جهانی در محل خبرگزاری تامسون رویترز در شهر نیویورک آمریکا شرکت کرده بود، بار دیگر با برشمردن تعهدات ایران در توافق هستهای اخیر، تاکید کرد اجرای این توافق، ایران را از دستیابی به سلاح اتمی باز میدارد.
وزیر خارجه آمریکا گفت ایران تا ۱۰ سال حق تحقیق درباره سانتریفیوژهای نسل جدید را نخواهد داشت و تا ۲۰-۲۵ سال تمام مراکز اتمی و معادن آن به صورت شبانه روزی از طریق دوربینها و بازرسان تحت نظر خواهد بود، آنها تنها قادر به حفظ ۳۰۰ کیلوگرم اورانیوم سه درصد و یک سوم از سانتریفیوژهای خود خواهند بود و اگر تخلف کنند، تحریمها خود به خود باز خواهد گشت.
به گفته او تعهدات ایران، بیشترین محدودیتهایی است که علیه یک کشور عضو پیمان منع گسترش سلاحهای اتمی وضع شده است و هیچ کشوری با این ذخیره اورانیوم قادر با ساخت سلاح هستهای نخواهد بود.
وزیر خارجه آمریکا در ادامه به تشریح وضعیتی که احتمالا با رد توافق هستهای در کنگره رخ خواهد داد پرداخت و گفت، مقامات ایران حاضر به مذاکره و پذیرش محدودیتهای بیشتر نخواهند شد، چرا که پیشتر مذاکره کردهاند؛ آمریکا نیز قادر به حفظ اتحاد شکل گرفته در تحریمها نخواهد بود.
وی در ادامه افزود «تجسم کنید شرایطی را که با وجود قطعنامه شورای امنیت در تایید توافق هستهای، ایالات متحده ناچار باشد بدون حمایت دیگران دست به اقدام نظامی علیه ایران بزند.»
وزیر خارجه آمریکا در واکنش به این گفته منتقدان توافق که آمریکا یک قدرت بزرگ اقتصادی است و میتواند دیگران، از جمله متحدان خود را وادار به پیروی از تحریمهای یکجانبه خود بکند، گفت «آیا شوخی میکنید؟ متحدان خود را تحت فشار بگذاریم و تهدید کنیم که یا کاری که ما میگوییم بکنید یا تحریم میشوید، آن هم چون ما نمیخواهیم به توافقی که در یک اتحاد جهانی بدست آمده عمل کنیم؟»
جان کری سپس به شرایطی که منجر به آغاز مذاکرات شد اشاره کرد و گفت وقتی با سلطان عمان در این باره صحبت کرد، متوجه شد که آیتالله خامنهای به خاطر حمایت از صدام حسین در جنگ با ایران و سکوت در برابر استفاده از سلاحهای شیمیایی علیه ایران، به شدت به غرب بی اعتماد است.
به گفته وزیر خارجه آمریکا، ایران سر میز مذاکره آمد تنها به این دلیل که آقای ظریف و آقای روحانی، رهبر جمهوری اسلامی را برای این کار قانع کردند. قطعنامه شورای امنیت گفته بود در صورتی که ایران برای حل مسئله هستهای پای میز مذاکره بنشیند، تحریمها علیه این کشور لغو میشود. این در حالی است که ایران مذاکره کرد و به توافق هم رسید اما هنوز ساختار تحریمها به جای خود باقی است.
وزیر خارجه ایالات متحده درباره حمایت اعراب خلیج فارس و برخی مسئولان امنیتی اسرائیل از توافق هستهای نیز تایید کرد که برخی از مقامات امنیتی اسرائیل از توافق حمایت کردهاند و دولت آمریکا هم با وجود اختلافاتی با دولت اسرائیل، هرگز اجازه نخواهد داد که امنیت اسرائیل یا متحدان آمریکا در خلیج فارس تهدید شود و برای پس راندن رفتارهای بدخواهانه ایران در منطقه تلاش میکند، همانگونه که در ۲۹ سالی که او در کنگره بوده است همواره به حمایت از اسرائیل رای داده است.
آقای کری همچنین گفت کشورهای حوزه خلیج فارس به او گفته اند که اجرای توافق هستهای با ایران به امنیت منطقه کمک میکند. در مقابل تهران هم موافقت کرده است که در مورد مسائل منطقهای همکاری کند.
او به سفر محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه ایران به چند کشور حوزه خلیج فارس اشاره کرد و گفت «همین امروز هم پیامی از همتای ایرانی خود که به لبنان رفته است دریافت کردم.»
وزیر خارجه آمریکا با تایید این نظر منتقدان توافق که ایران همچنان رفتارهای بدخواهانه و مداخله جویانه در منطقه دارد، گفت حتی در این صورت هم باید پرسید آیا بهتر است ایرانی داشته باشیم که سلاح اتمی دارد و به رفتارهای خصمانه خود ادامه میدهد، یا ایرانی که نمیتواند سلاح اتمی داشته باشد اما رفتارهای خصمانه دارد؟
آقای کری درباره گزینه حمله نظامی به ایران نیز گفت که این گزینه در دسترس آقای اوباماست اما ایالات متحده این تعهد را به دنیا دارد که اول راهکار دیپلماسی را پیش ببرد.