آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا، روز سهشنبه شانزدهم خرداد، با هدف تثبیت و بهبود روابط واشنگتن با ریاض به عربستان سعودی میرود.
روابط دو کشور پس از سالها اختلافات عمیق در مورد برخی از مسائل مانند ایران، امنیت منطقه و قیمت نفت، دچار اختلافات شده است.
سفر بلینکن به عربستان سعودی با روند بازگشایی نمایندگیهای جمهوری اسلامی ایران در سعودی همزمان شده است. ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی، روز دوشنبه پانزدهم خرداد، اعلام کرد که سفارت ایران در عربستان، سرکنسولگری جمهوری اسلامی در جده، و نمایندگی دائم ایران نزد سازمان همکاری اسلامی طی روزهای سهشنبه و چهارشنبه به صورت رسمی بازگشایی میشوند.
پیشتر معاون سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا روز دوشنبه در پاسخ به پرسش خبرنگار بخش فارسی آمریکا مبنی بر واکنش ایالات متحده به بازگشایی سفارت ایران در عربستان سعودی گفت: «مدتهای مدیدی است گفتوگوی مستقیم و دیپلماسی از جمله میان ایران و دولتهای منطقه را تشویق کردهایم.»
ودانت پاتل افزود: «واشنگتن همچنان امیدوار است گفتگو به کاهش تنشها و افزایش ثبات در منطقه کمک و به نگرانیهای منطقهای رسیدگی کند.»
به نوشته خبرگزاری رویترز، انتظار میرود آنتونی بلینکن در مدت حضورش در ریاض و شهر ساحلی جده با مقامات ارشد عربستان سعودی و احتمالا محمد بن سلمان، ولیعهد و مرد قدرتمند این کشور، دیدار و گفتگو کند.
این دومین سفر مقامات بلندپایه آمریکا به عربستان به شمار می رود. جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی کاخ سفید، حدود یک ماه پیش به عربستان سعودی سفر کرد.
سفر وزیر امور خارجه آمریکا به بزرگترین صادرکننده نفت جهان، بین روزهای ۶ و ۸ ژوئن، چند روز پس از آن صورت می گیرد که ریاض متعهد شد تولید نفت خود را کاهش دهد، تصمیمی که احتمالا باعث افزایش تنش میان روابط آمریکا و عربستان میشود که پیش از این به دلیل کارنامه حقوق بشری ریاض و سیاست آمریکا در قبال ایران به سردی و تشنج گراییده بود.
به نوشته رویترز، اهداف سفر آنتونی بلینکن شامل نفوذ دوباره بر ریاض بر سر قیمت نفت، جلوگیری از نفوذ چین و روسیه در منطقه و تلاش برای عادی سازی نهایی روابط عربستان و اسرائیل است.
آقای بلینکن روز دوشنبه در سخنانی در یک گروه لابی طرفدار اسرائیل در آمریکا، آیپک، گفت: واشنگتن از عادی سازی روابط دیپلماتیک بین اسرائیل و عربستان سعودی حمایت میکند و این عادیسازی «منفعت واقعی امنیت ملی» در بر خواهد داشت، اما او هشدار داد که این امر به سرعت اتفاق نخواهد افتاد.
ریچارد گلدبرگ، مشاور ارشد یک اندیشکده مستقر در واشنگتن به نام «بنیاد دفاع از دموکراسیها» به رویترز گفت: ابراز مخالفت آمریکا در مورد روابط نزدیک تر بین عربستان و چین، احتمالا مهمترین محور دیدار آقای بلینکن از عربستان سعودی است.
مقامات آمریکایی هفته گذشته گفتند که «گفتگویی در مورد ارتقای وضعیت حقوق بشر و آزادیهای اساسی» با عربستان سعودی در جریان است، اما آنها از بیان اینکه آیا وزیر امور خارجه آمریکا به دنبال دریافت تضمینی از مقام های آن کشور در این زمینه خواهد بود، خودداری کردند.
رویترز نوشت: سفر جو بایدن، رییس جمهوری ایالات متحده، به عربستان سعودی در تابستان ۲۰۲۲ میلادی کمک چندانی به کاهش تنشها نکرد. ریاض به طور فزایندهای، ریاض به دنبال تقویت مجدد نفوذ منطقهای خود است و به هم سویی با اولویتهای آمریکا در منطقه علاقه کمتری نشان میدهد.
بر اساس این گزارش، آخرین نمونه از این سیاست ریاض، استقبال گرم محمد بن سلمان، از بشار اسد، در اجلاس سران اتحادیه عرب در ماه مه میلادی بود.