باراک اوباما در حالی برای آخرین بار به عنوان رئیس جمهوری آمریکا میزبان یک نشست بینالمللی هستهای در واشنگتن خواهد بود که به گزارش نیویورک تایمز، هزاران کیلوگرم مواد قابل استفاده برای ساخت "سلاح کوچک" هستهای یا "بمب کثیف" در سراسر دنیا وجود دارد که در معرض خطر سرقت و دسترسی گروههای تروریستی هستند.
چهارمین نشست امنیت هستهای که قرار است از عصر پنجشنبه با حضور سران برخی از کشورها در پایتخت ایالات متحده آغاز به کار کند، در راستای تلاشهای شش سال اخیر باراک اوباما برای پاکسازی جهان از وجود مواد هستهای غیرقابل کنترل و ردیابی برگزار میشود. این نشست تا روز جمعه ادامه خواهد شد.
روزنامه نیویورک تایمز در همین زمینه مینویسد، هر چند این تلاشها با موفقیتهایی همراه بوده - مانند انتقال سوخت قابل استفاده برای ساخت بمب هستهای از برخی کشورها از اوکراین گرفته تا شیلی - و باعث شده امنیت هستهای در اولویت جهانی قرار بگیرد، اما برخی کشورها تدابیر امنیتی پیشنهادی آمریکا را رعایت نکرده یا حتی ذخایر هستهای را نیز افزایش میدهند.
ولادیمیر پوتین رئیس جمهوری روسیه، یکی از کشورهایی که از بالاترین ذخایر مواد هستهای غیرنظامی برخوردار است، تصمیم گرفته نشست امسال را نیز تحریم کند. وی به روشنی گفته به اقداماتی که با هدایت ایالات متحده برای پاکسازی هستهای در جهان صورت میگیرد، نخواهد پیوست.
علاوه بر این، حرکت پاکستان به سوی نسل جدید سلاحهای کوچک و تاکتیکی هستهای، که دولت اوباما معتقد است به شدت در معرض خطر سرقت یا استفاده نابجا قرار دارند، رویکرد واشنگتن به امنیت هستهای پاکستان را تغییر داده است. وی در ابتدای دوران ریاست جمهوری خود معتقد بود مواد هستهای پاکستان در امنیت کامل قرار دارند.
پاکستان، چین، هند و ژاپن در صدد ساخت تاسیسات جدید برای تولید پلوتونیوم هستند که با این کار میزان ذخایر اتمی جهانی برای ساخت بمب افزایش خواهد یافت. همچنین وضعیت بلژیک، که در تاسیسات هستهای اش در سال ۲۰۱۴ خرابکاری صورت گرفت و برخی کارمندان آن به داعش پیوستهاند، یک نگرانی عمده دیگر در این زمینه است.
نیویورک تایمز در ادامه مینویسد، اوضاع در این کشور اروپایی آن چنان نابسامان و آسیب پذیر به نظر میرسد که حمله به تاسیسات هستهای موجود در آن، به مراتب گستردهتر و شدیدتر از آنچه که هفته گذشته در فرودگاه و شبکه مترو بروکسل صورت گرفت، برای برخی غیرقابل تصور نیست.
اجلاس سال ۲۰۱۶ امنیت هستهای در واشنگتن برای نخستین بار شامل یک نشست ویژه برای برخورد با حملات تروریستی شهری خواهد بود که قرار است در آن نمونهای شبیهسازی شده از نحوه پاسخگویی و مدیریت بحران ناشی از تروریسم هستهای برای حاضران به نمایش گذاشته شود.
طرح تامین امنیت مواد هستهای از ابتکارات ویژه باراک اوباما و از جمله وعده هایی بود که او در رقابت های انتخابات سال ۲۰۰۸ میلادی داد، و موجب شد جایزه صلح نوبل در ابتدای دوران ریاست جمهوری اش به او اعطا شود.
با این حال، عدم دعوت از ایران به نشست امسال با انتقادهایی روبرو شده است. اندیشکده شورای آتلانتیک در مقالهای که روز دوشنبه در وبسایت خود منتشر کرد، دعوت نشدن از ایران برای حضور در نشست امسال را "از دست رفتن فرصت" برای بازگرداندن تهران به صحنه نظم اتمی پس از توافق جامع هستهای سال گذشته دانسته است.