همزمان با واکنش مقام های آمریکا به رای لاهه و اعلام خروج ایالات متحده از پیمان مودت و دوستی با ایران، سناتور تام کاتن از این اقدام دولت ترامپ استقبال کرد.
تام کاتن سناتور جمهوریخواه آریزونا در توئیتر خود نوشت این پیمان باید مدت‌ها قبل لغو می‌شد.
کاتن در موضع گیری خود نوشت: جمهوری اسلامی از این عهدنامه برای توجیه دادخواست بی‌اساس خود علیه تحریم‌های آمریکا در دیوان بین‌المللی دادگستری سوء استفاده کرده است.
وی نوشت: اگر تهران می‌خواهد قطعات و تجهیزات یدکی برای هواپیماهای مسافربری‌اش بدست بیاورد، باید به جای استفاده از پروازهای خود برای اعزام تسلیحات و نیرو به سوریه، از آنها برای جابجایی مسافران استفاده کند.»
پیمان ۶۳ ساله
واکنش آقای کاتن به تصمیم مایک پمپئو وزیر خارجه آمریکا است.
وزیر خارجه آمریکا روز چهارشنبه ۱۱ مهر در واکنش به رای دیوان بین المللی دادگستری یا دادگاه لاهه گفت آمریکا از پیمان مودت با ایران که در سال ۱۹۵۵ میلادی میان دو کشور امضا شده بود، خارج می شود.
پیمان مودت با نام کامل «عهدنامه مودت و روابط اقتصادی و حقوق کنسولی بین دولت شاهنشاهی ایران و ایالات متحده آمریکا» در سال ۱۳۳۴ بین نمایندگان دو کشور امضا شد و همان سال به تصویب مجالس شورای ملی و سنا و بعد به امضای شاه رسید و جنبه قانونی یافت.
با اینکه بعد از انقلاب، گروگانگیری دیپلمات های آمریکا توسط جمهوری اسلامی موجب قطع رابطه دو کشور شد اما این پیمان همچنان برقرار بود. در این پیمان آمده در صورت خروج یکی از طرفین، به مدت یک سال اعتبار دارد.
آقای پمپئو روز چهارشنبه خطاب به خبرنگاران گفت آمریکا باید سالها پیش از این پیمان خارج می شد. ایران با استناد به پیمان مودت، علیه آمریکا در دادگاه لاهه شکایت کرده بود.
وزیر خارجه آمریکا رای دادگاه لاهه را «شکستی» برای ایران خواند.
او گفت آمریکا در جریان اعمال تحریم‌ها، جدای از رای روز چهارشنبه دادگاه لاهه، همچنان به استثناء قائل شدن کمک های انسانی به مردم ایران ادامه می دهد اما رهبران ایران باید پول ایران را صرف مردم خود کنند و نه صرف تروریسم در سراسر جهان.
آقای پمپئو شکایت ایران در دادگاه لاهه را فاقد مبنای حقوقی عنوان کرد و گفت ایران می خواهد تصمیم آمریکا برای خروج از برجام را به چالش بکشد.
به گفته مایک پمپئو، ایران تلاش کرده است در حق حاکمیت آمریکا برای انجام اقدامات قانونی به منظور حفاظت از امنیت ملی اش مداخله کند و از دیوان دادگستری لاهه سوءاستفاده کند.
او همچنین ایران را مسئول تهدیدها علیه پرسنل آمریکا در عراق و کنسولگری آمریکا در بصره خواند و گفت اقدامات ایران در عراق، در واکنش به تحریم های آمریکا بوده است.
آقای پمپئو ایران را همچنین عامل بی ثباتی و تهدیدات در خاورمیانه توصیف کرد.
رای دادگاه لاهه
دادگاه بین المللی دادگستری حکم موقتی در روز چهارشنبه صادر کرد که تازه ترین دور تحریم های سخت آمریکا علیه ایران را نگه می دارد اما دستور داده است این تحریم ها نباید بر کمک های انسانی به ایران اثر بگذارد.
دولت ایران در شکایت خود به این دادگاه تقاضا کرده بود که آمریکا با روشی که خود انتخاب می کند، تحریم های هشتم ماه مه را فورا پایان دهد.
در عوض، رای دادگاه سازمان ملل متحد بخش عمده تحریم های آمریکا را حفظ می کند اما در رای موقت خود دستور داده است که این تحریم ها نباید به کمک های انسانی و یا امنیت هوانوردی غیرنظامی آسیب بزند.
در همین حال، سفیر آمریکا در هلند نیز روز چهارشنبه در واکنش به رای موقت دادگاه لاهه، در توئیتی این پرونده را فاقد عناصر عمده حقوقی دانست و افزود دادگاه در این مورد صلاحیت قضایی ندارد و حتی اگر هم داشته باشد، درباره تحریم های بسیار محدودی نظر داده و درخواست ایران برای اقدامات عمده را رد کرده است.
جنیفر نوستد، مشاور حقوقی وزارت خارجه آمریکا پیشتر گفته بود: «برجام بطور مشخص تعیین کرد که چنین اختلاف هایی باید از کانال های دیپلماتیک حل شوند. امضا کنندگان توافق بطور مشخص توسل به این دادگاه را برای حل اختلاف در برجام نگنجانده اند.»
به گفته او، شرط اقامه دعوی در این دادگاه این است که هر دو طرف قبول داشته باشند دادگاه صلاحیت رسیدگی به آن شکایت را دارد.
نماینده ایران در لاهه گفته است احیای تحریم های آمریکا، بر زندگی مردم ایران تاثیر منفی گذاشته است.
اما در مقابل، خانم نوستد تاکید کرد که فعالیت های انساندوستانه در ایران مشمول این تحریم ها نیستند.
وکلایی که نمایندگی آمریکا را در دادگاه بین المللی بر عهده دارند، از این دادگاه خواسته بودند شکایت ایران برای لغو تحریم ها را رد کند، زیرا می گویند ایران از دادگاه جهانی سوءاستفاده می کند.
