جهان در انتظار آن است که بانک مرکزی آمریکا کاهش سطح خرید ماهانه اوراق قرضه خزانه داری آمریکا را به زودی آغاز کند.
بسیاری از تحلیل گران اقتصادی می گویند که اقدام بانک مرکزی آمریکا، بی ثباتی در بازارهای جهانی را گسترش خواهد داد. از سال ۲۰۱۰ میلادی، سیاست های پولی، و به ویژه پائین بودن نرخ بهره های بانکی در کشورهای پیشرفته غربی به نحو بیسابقه ای سیل پول و سرمایه را به سوی اقتصادهای نوظهور مانند چین، هند و ترکیه به جریان انداخته، که مقدار سالانه آن بالغ بر یک تریلیون دلار است. حباب افزایش نقدینگی و اعتباری، قیمت املاک و سایر داراییها را به شدت در کشورهای در حال رشد بالا برده، و میزان آسیب پذیری در این کشورها را به شدت افزایش داده است.
اعلام بانک مرکزی آمریکا مبنی بر پایان دادن به خرید اوراق قرضه بیدرنگ کشورهای در حال رشد با بحران مالی مواجه کرد، و این کشورها را مجبور ساخت برای مقابله با تصمیم آمریکا، جلوگیری از خروج سرمایه، و سقوط ارزش برابری واحد پول ملی شان، فراتر از معیارهای معمول و موقتی دست به تدابیر تازه ای، مانند بازسازی اضطراری در سیستم مالی و جلب اعتماد مردم در مورد ثبات بازارهای بورس، بزنند، و با تسریع در اصلاحات ساختاری بتوانند از سقوط اقتصادی و سیستم مالی کشور جلوگیری کنند.
عدم شفافیت در سیاست مالی آمریکا باعث شد که واحد پولی ارزش سهام در بازارهای بورس هند و اندونزی سقوط کند. ولی حتی سیاست شفاف آمریکا نیز نمی توانست جلوی این واقعیت را بگیرد که سرانجام روزی بانک مرکزی آمریکا خرید اوراق قرضه خود پایان خواهد داد.
در واقع اقدام بانک مرکزی آمریکا آغازی برای عادی کردن نرخ بهره های بانکی در اقتصاد جهانی بشمار می رود. ولی در این جریان بیشترین صدمات بر کشورهایی مانند اندونزی، هند، ترکیه، اوکراین و آفریقای جنوبی وارد خواهد آمد که بیشترین کسری برابری مبادلات ارزی را داشته اند. اندونزی از ماه آوریل گذشته تا بحال ۱۴ درصد و هند ۵ درصد اندوخته های ارزی خود را از دست داده، و مانند بسیاری دیگر از کشورهای در حال رشد، ترکیه و اوکراین و آفریقای جنوبی نیز با بحران مشابهی روبرو بوده اند.
به عنوان نمونه، در حالی که ترکیه - یکی از پیشتازان اقتصادی کشورهای در حال رشد - سخت تلاش می کند جلوی کاهش رشد اقتصادی را بگیرد، بانک مرکزی این کشور نیز سعی می کند تا از سقوط ارزش برابری لیره در مقابل ارزهای عمده جهان جلوگیری کند.
خبرنگاری بنام اجه جانسون، اخیراً در روزنامه حریت ترکیه نوشت که اقتصاد ترکیه به خاطر اعتبار بیش از حد، کسری پرداختهای مالی عمدتاً کوتاه مدت به موسسات مالی خارجی، به حالتی شکننده در آمده ،که عمدتاً ناشی از استراتژی و سیاست های پولی اخیر بانک مرکزی آمریکاست.
رشد اقتصادی ترکیه در دوسال گذشته ۸ درصد بود، ولی انتظار می رود که در سال جاری رشد اقتصادی این کشور به نصف، یعنی ۴ درصد کاهش یاید. بانک مرکزی ترکیه اخیراً نرخ بهره های شبانه بین بانکی را نیم درصد بالا برد، و آن را به ۷.۷۵ درصد رساند.
بحران در کشورهای در حال رشد، که عمدتاً ناشی از عدم یک سیاست مالی دفاعی در مقابل نوسانات ارزی است، بازسازی اقتصاد جهانی را نیز به مخاطره انداخته است. به نظر شگفت آور می آید که پیامدهای ناشی تغییر سیاست پولی بانک مرکزی آمریکا برای کشورهای در حال رشد به صورت تابو در آمده است.
کریستین لاگارد، مدیر عامل صندوق بین المللی پول، ماه گذشته، در جکسون هول ایالت وایومینگ آمریکا، در اجلاس روسای بانکهای مرکزی جهان گفت جهان باید برای مقابله با بحرانهای مالی در کشورهای در حال رشد یک سپر دفاعی ایجاد کند. او اعلام که صندوق بین المللی پولی آماده است تا به کشورهای بحران زده در حال رشد کمک کند، که در صورت اجرا اولین گام مهم برای مقابله با بحرانهای مالی اخیر بشمار می رود.
بسیار از اقتصاددانان گفته اند که تداوم برنامه خرید ماهانه اوراق قرضه دولت از سوی بانک مرکزی آمریکا رشد ساختگی، و یا به دیگر سخن، حبات اقتصادی و مالی ایجاد خواهد کرد.
بسیاری از تحلیل گران اقتصادی می گویند که اقدام بانک مرکزی آمریکا، بی ثباتی در بازارهای جهانی را گسترش خواهد داد. از سال ۲۰۱۰ میلادی، سیاست های پولی، و به ویژه پائین بودن نرخ بهره های بانکی در کشورهای پیشرفته غربی به نحو بیسابقه ای سیل پول و سرمایه را به سوی اقتصادهای نوظهور مانند چین، هند و ترکیه به جریان انداخته، که مقدار سالانه آن بالغ بر یک تریلیون دلار است. حباب افزایش نقدینگی و اعتباری، قیمت املاک و سایر داراییها را به شدت در کشورهای در حال رشد بالا برده، و میزان آسیب پذیری در این کشورها را به شدت افزایش داده است.
اعلام بانک مرکزی آمریکا مبنی بر پایان دادن به خرید اوراق قرضه بیدرنگ کشورهای در حال رشد با بحران مالی مواجه کرد، و این کشورها را مجبور ساخت برای مقابله با تصمیم آمریکا، جلوگیری از خروج سرمایه، و سقوط ارزش برابری واحد پول ملی شان، فراتر از معیارهای معمول و موقتی دست به تدابیر تازه ای، مانند بازسازی اضطراری در سیستم مالی و جلب اعتماد مردم در مورد ثبات بازارهای بورس، بزنند، و با تسریع در اصلاحات ساختاری بتوانند از سقوط اقتصادی و سیستم مالی کشور جلوگیری کنند.
عدم شفافیت در سیاست مالی آمریکا باعث شد که واحد پولی ارزش سهام در بازارهای بورس هند و اندونزی سقوط کند. ولی حتی سیاست شفاف آمریکا نیز نمی توانست جلوی این واقعیت را بگیرد که سرانجام روزی بانک مرکزی آمریکا خرید اوراق قرضه خود پایان خواهد داد.
در واقع اقدام بانک مرکزی آمریکا آغازی برای عادی کردن نرخ بهره های بانکی در اقتصاد جهانی بشمار می رود. ولی در این جریان بیشترین صدمات بر کشورهایی مانند اندونزی، هند، ترکیه، اوکراین و آفریقای جنوبی وارد خواهد آمد که بیشترین کسری برابری مبادلات ارزی را داشته اند. اندونزی از ماه آوریل گذشته تا بحال ۱۴ درصد و هند ۵ درصد اندوخته های ارزی خود را از دست داده، و مانند بسیاری دیگر از کشورهای در حال رشد، ترکیه و اوکراین و آفریقای جنوبی نیز با بحران مشابهی روبرو بوده اند.
به عنوان نمونه، در حالی که ترکیه - یکی از پیشتازان اقتصادی کشورهای در حال رشد - سخت تلاش می کند جلوی کاهش رشد اقتصادی را بگیرد، بانک مرکزی این کشور نیز سعی می کند تا از سقوط ارزش برابری لیره در مقابل ارزهای عمده جهان جلوگیری کند.
خبرنگاری بنام اجه جانسون، اخیراً در روزنامه حریت ترکیه نوشت که اقتصاد ترکیه به خاطر اعتبار بیش از حد، کسری پرداختهای مالی عمدتاً کوتاه مدت به موسسات مالی خارجی، به حالتی شکننده در آمده ،که عمدتاً ناشی از استراتژی و سیاست های پولی اخیر بانک مرکزی آمریکاست.
رشد اقتصادی ترکیه در دوسال گذشته ۸ درصد بود، ولی انتظار می رود که در سال جاری رشد اقتصادی این کشور به نصف، یعنی ۴ درصد کاهش یاید. بانک مرکزی ترکیه اخیراً نرخ بهره های شبانه بین بانکی را نیم درصد بالا برد، و آن را به ۷.۷۵ درصد رساند.
بحران در کشورهای در حال رشد، که عمدتاً ناشی از عدم یک سیاست مالی دفاعی در مقابل نوسانات ارزی است، بازسازی اقتصاد جهانی را نیز به مخاطره انداخته است. به نظر شگفت آور می آید که پیامدهای ناشی تغییر سیاست پولی بانک مرکزی آمریکا برای کشورهای در حال رشد به صورت تابو در آمده است.
کریستین لاگارد، مدیر عامل صندوق بین المللی پول، ماه گذشته، در جکسون هول ایالت وایومینگ آمریکا، در اجلاس روسای بانکهای مرکزی جهان گفت جهان باید برای مقابله با بحرانهای مالی در کشورهای در حال رشد یک سپر دفاعی ایجاد کند. او اعلام که صندوق بین المللی پولی آماده است تا به کشورهای بحران زده در حال رشد کمک کند، که در صورت اجرا اولین گام مهم برای مقابله با بحرانهای مالی اخیر بشمار می رود.
بسیار از اقتصاددانان گفته اند که تداوم برنامه خرید ماهانه اوراق قرضه دولت از سوی بانک مرکزی آمریکا رشد ساختگی، و یا به دیگر سخن، حبات اقتصادی و مالی ایجاد خواهد کرد.
