تحلیلگران سابق اطلاعاتی به شبکه خبری ان.بی.سی گفتند "آژانس امنیت ملی" آمریکا یا NSA احتمالا از رهبران خارجی نظیر حسن روحانی که برای شرکت در مجمع عمومی سازمان ملل متحد به نیویورک می آیند، جاسوسی خواهد کرد.
شبکه خبری ان.بی.سی می گوید به گزارش محرمانهای دست یافته است که نشان می دهد NSA چگونه در یک عملیات گسترده شنود الکترونیکی از هیئت بزرگ همراه محمود احمدی نژاد که او را در سال ۲۰۰۷ در سفر به نیویورک همراهی میکرد، جاسوسی کرده است.
ان.بی.سی می گوید این گزارش حاکی است که اتاقهای هتلی که محمود احمدی نژاد، رئیس جمهوری پیشین ایران و ۱۴۳ نفر از همراهانش در سال ۲۰۰۷ در زمان حضورشان در نیویورک در آن مستقر بودند، به طور کامل شنودگذاری شده بود و آژانس با شنود هزاران مکالمه توانست "شبکه های اجتماعی" رهبری ایران را بفهمد و بشناسد.
سند سه صفحهای محرمانهای که عنوان آن "نکتههایی برای قابلیت واکنش سریع و موفق" است، ماجرای درخواست دولت جرج بوش، رئیس جمهوری پیشین آمریکا از آژانس امنیت ملی این کشور برای جاسوسی از محمود احمدی نژاد و هیئت همراهش را بازگو میکند که برای شرکت در مجمع عمومی سازمان ملل متحد به شهر نیویورک سفر کرده بودند.
محمود احمدی نژاد آن زمان دوره اول ریاست جمهوریاش را سپری می کرد اما مواضع ضدغربی او و به پرسش کشیدن واقعه هولوکاست و همچنین اظهاراتش که خواستار محو اسرائیل از نقشه جهان شده بود، از او چهره ای بدنام ساخته بود.
در واکنش به درخواست "قابلیت واکنش سریع" آژانس امنیت ملی آمریکا مجوز مخصوصی از دادگاه "فیسا" برای شنود از هیئت ایرانی در زمان حضورشان در نیویورک دریافت کرد. این دادگاه میتواند مجوز شنود از قدرت های خارجی یا عوامل آنها را صادر کند و حتی می تواند مجوز بازرسی فیزیکی از اماکن و املاک مورد استفاده قدرت های خارجی را بدهد. دادگاه "فیسا" یازده قاضی دارد و نام کامل آن "دادگاه شنود اطلاعات خارجی ایالات متحده" است.
اگر چه سند آژانس امنیت ملی آمریکا اشاره خاصی به شنود از اتاق های هتل اینترکانتیننتال و دیگر هتل های مورد استفاده هیئت احمدی نژاد در منطقه منهتن نیویورک ندارد، یک مقام سابق ارشد دولت آمریکا در گفت و گو با شبکه خبری ان.بی.سی تایید کرد که شنودگذاری در این هتل ها صورت گرفت.
این سند میگوید زمانی که برای جمع آوری اطلاعات "اوکی" داده شد، باید این اطمینان حاصل می شد که روش های درست به کار گرفته شده است تا زمانی که حجم زیادی از اطلاعات سرازیر می شود، بتوان این اطلاعات را به طور بهینه مدیرت کرد.
عملیات شنود از هیئت محمود احمدی نژاد تقریبا بدون وقفه انجام شد و از آخرین نسخه "تکنولوژی زبان انسان" استفاده شد تا نه تنها اطلاعات در مورد آنچه احمدی نژاد به آن فکر می کند و یا به دستیارانش می گوید جمع آوری شود، بلکه به روابط شخصی و سیاسی او با مقامات ارشد جمهوری اسلامی نیز به طور عمیق پی برده شود.
با استفاده از نرم افزار اکسل، در یک فایل اطلاعات ۱۴۳ نفر از هیئت احمدی نژاد نوشته شد که شامل اسامی، عناوین و شماره گذرنامه های آنها بود و بر اساس سندی که به دست شبکه ان.بی.سی افتاده، برنامه های دیدار محمود احمدی نژاد و منوچهر متکی، وزیر وقت امورخارجه ایران نیز در آن آمده بود.
همچنین زمانی که اطلاعات تازه از هتل ها و شنود ها بدست می آمد، به آن فایل اکسل افزوده می شد. این فایل به طور مرتب و مداوم در حال به روز رسانی بود و به "آژانس امنیت ملی" و "پلیس فدرال آمریکا" (اف بی آی) داده می شد.
تیمی از ۵ یا ۶ تحلیلگر مستقر در سه منطقه مختلف آن زمان از ساعت ۴ بامداد تا ۱۱ شب در زمان حضور هیئت ایرانی روی اطلاعات جمع آوری شده کار و متن مکالمات را پیاده می کردند.
علاوه بر شنود مکالمات تلفنی و صحبت های شخصی، از یک تکنولوژی محرمانه تحت عنوان "بلرنی" استفاده شد که به تحلیلگران امکان شنود مکالمات و کنفرانس های ویدیویی در برنامه اسکایپ را می داد.
تحلیلگران برای آنکه اطمینان یابند به صدای کدام فرد در حال گوش دادن هستند، از "تطبیق گر سخنگو" استفاده کردند که چهره های مورد نظر آنها را هنگام صحبت شناسایی می کرد که شامل منوچهر متکی نیز بود.
در این عملیات همچنین برای کل ترافیک اطلاعات ورودی از "تشخیص فعالیت گفتاری" استفاده شد تا تحلیل گران مجبور نباشند زمانی که گفتاری صورت نمی گیرد، در حال گوش دادن به صدای هوا باشند. آنها همچنین برای پیدا کردن آدرس های ایمیل افراد مورد نظر در هیئت ایرانی و مکالمات آنها، از برنامه "ویس آرتی" استفاده کردند که کلمات فارسی آوایی را جستجو کند.
سند محرمانه می گوید تیم تحلیلگران آن وقت ۲۰۰۰ مکالمه را در روز ارزیابی می کرد. گروهی از تحلیلگران مکالمات را دسته بندی و اولویت بندی می کرد و گروه دیگر آنها را پیاده می کرد و خلاصه آنها را تهیه می کرد هر لحظه از روز نیز که نیاز بود، تحلیل گران هر گروه به کمک گروه دیگر می رفتند.
نتیجه این شنود شامل شناسایی "سرنخ ها" در هیئت ایرانی شد، یعنی افرادی که ممکن است هیئت های اطلاعاتی آمریکا بتوانند با آنها تماس بگیرند و یا از آنها بهره برداری کنند. همچنین این شنودها منجر به شناخت احساس احمدی نژاد از جلسه جنجالی او در تاریخ ۲۴ سپتامبر ۲۰۰۷ در دانشگاه کلمبیا شد، جایی که او گفت به کشتار یهودیان در دوران نازی ها باید به عنوان یک نظریه پرداخته شود و نه یک حقیقت، و همچنین ادعا کرد که در ایران همجنسگرا وجود ندارد.
"دفتر تجزیه و تحلیل شبکه اجتماعی" آژانس امنیت ملی آمریکا آنگاه از اطلاعات جمع آوری شده برای بازسازی شبکه های اجتماعی هیئت های ایرانی استفاده کرد تا روابط آنها را با یکدیگر بهتر بفهمد. به گفته یک تحلیلگر سابق آمریکایی، این امر به آمریکا امکان می دهد که مواردی نظیر این را بفهمد که احمدی نژاد به کدام دستیارش بیشتر اتکا می کند و کدام یک قدرت واقعی دارد.
آژانس امنیت ملی آمریکا در باره سندی که به دست شبکه ان.بی.سی افتاده اظهار نظری نکرد. یک سخنگوی بان کی مون، دبیرکل سازمان ملل متحد گفت که او هیچ راهی ندارد که بتواند تایید کند که شنود از هیئت ایرانی صورت گرفته است یا خیر. او اما گفت سازمان ملل متحد انتظار دارد که هر عضو آن به مصونیت مکالمات هیئت ها با سازمان ملل متحد و یا سازمان ملل با هیئت ها، چه از طریق تلفن باشد و یا اینترنت، احترام بگذارد.
ان.بی.سی می گوید هیئت ایرانی نیز به این شبکه درباره گزارش واکنشی نشان نداده است. قرار است حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران روز پنجشنبه وارد نیویورک شود.
با این حال، یک زن ایرانی که در هیئت سال ۲۰۰۷ ایران حضور داشت، به شبکه خبری ان.بی.سی گفت که او و دیگر اعضای هیئت تقریبا مطمئن بودند که تحت شنود قرار دارند و بر همین اساس نیز رفتار کردند. بنفشه کینوش، تحلیلگر امورخاورمیانه مستقر در سان فرانسیسکو، مترجم رسمی محمود احمدی نژاد در نیویورک بود. او درباره شنود مکالمات ابراز تعجب نکرد اما گفت نمی داند که عملیات شنود تا چه میزان موفقیت آمیز بوده است.
خانم کینوش گفت به طور کلی ایرانی ها همیشه احساس می کردند که شنود انجام می شود اما امکان دارد که هیئت ایرانی در مورد حجم و سطح عملیات شنود اطلاعی نداشتند. او همچنین گفت شخصا معتقد نیست که در جریان چنین رویدادهایی بتوان از ایرانی ها به اندازه ای اطلاعات جمع آوری کرد که آنها احساس ناراحتی کنند چرا که آنها وارد مکالمات محرمانه در زمان حضورشان در آمریکا نخواهند شد.
خانم کینوش همچنین گفت ایرانی ها به طور فیزیکی و الکترونیکی، پیش از استفاده از اتاق های کنفرانس آنها را "پاکسازی" می کردند.
گزارش محرمانه آژانس امنیت ملی آمریکا در یک بولتن داخلی به تاریخ اکتبر ۲۰۰۷ منتشر شده است. این گزارش عملیات شنود از هیئت ایرانی را نمونه ای از آنچه آژانس های آمریکایی می توانند با "روحیه همکاری" تکنولوژیست ها، تحلیلگران زبان و مدیران تولید کنند، توصیف کرده است.