کردهای مخالف رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوی ترکیه، نگران هستند که پیروزی او در دور دوم انتخابات ریاست جمهوری باعث تقویت سرکوب آنها شود؛ سیاستی که حکومت ترکیه سالها علیه آنها انجام داده است.
به گزارش خبرگزاری رویترز، کردها از افزایش ادبیات ناسیونالیستی در ترکیه پیش از رایگیری روز یکشنبه نگران هستند.
کردها، که حدود یک پنجم جمعیت ترکیه را تشکیل میدهند، امید مخالفان رجب طیب اردوغان برای پایان دادن به ۲۰ سال حضورش در قدرت هستند.
برای برخی از رای دهندگان کرد، خطر پیروزی رجب طیب اردوغان در شرایطی که لحن ناسیونالیستی خود را در تلاش برای کسب رای در آستانه دور دوم افزایش داده، بیشتر شده است.
اردلان مسه، ۲۶ ساله، مالک یک کافه در شهر عمدتا کردنشین دیاربکر در جنوب شرقی ترکیه که از دوستانش میخواهد رای دهند، به رویترز گفت: «رای دادن اکنون به خاطر مرگ و زندگی است. اردوغان در طول مبارزات انتخاباتی موضع خود را در مورد کردها سخت تر کرد.»
او گفت: «من نمیتوانم تصور کنم که او پس از اعلام پیروزی قادر به انجام چه کارهایی خواهد بود.»
حزب «دموکراتیک خلقها» در انتخابات پارلمانی ۱۵ مه در شهر کردنشین دیاربکر از ۶۱ درصد حمایت برخوردار شد و حزب «عدالت و توسعه» اردوغان ۲۳ درصد. در سراسر کشور، حمایت از دموکراتیک خلقها اندکی کمتر از ۹ درصد بود.
مسئله اعلام حمایت حزب «دموکراتیک خلقها» از کمال قلیچدار اوغلو، رقیب اردوغان، در این هفته به دلیل توافق او با یک حزب ضد مهاجران پیچیده شد. حزب «دموکراتیک خلقها» میگوید این توافق «مخالف اصول دموکراتیک جهانی» است.
با این حال، حزب دموکراتیک خلقها در بیانیهای که روز پنجشنبه داد از نامزدی قلیچدار اوغلو حمایت کرد. یک مقام این حزب در کنفرانسی خبری گفت آنها برای پایان دادن به «ٰرژیم تکنفره» اردوغان روز یکشنبه رای خواهند داد.
اردوغان در سالهای اولیه قدرت خود، حقوق سیاسی و فرهنگی کردها را گسترش داد. او محدودیتهای استفاده از زبان کردی را حذف کرد و بر روند صلح با حزب کارگران کردستان (پکک) نظارت کرد؛ گروهی که در سال ۱۹۸۴ مبارزه مسلحانه علیه دولت مرکزی را آغاز کرد. ترکیه و کشورهای غربی آن را یک سازمانی تروریستی میدانند.
اما پس از نقض آتشبس در سال ۲۰۱۵، اردوغان مسیر خود را تغییر داد و مقامات ترکیه دست به سرکوب کردها زدند که منجر به بازداشت هزاران تن از اعضای حزب دموکراتیک خلقها شد. بازداشتشدگان به ستیزهجویی با حکومت متهم شدند و بسیاری از قانونگذاران و شهرداران این حزب برکنار و زندانی شدند.
اردوغان با استفاده از اعلام حمایت حزب دموکراتیک خلقها از قلیچدار اوغلو، بارها رقیب خود را به همراهی با تروریسم متهم کرده است. حزب دموکراتیک خلقها اتهامات مرتبط با شبه نظامیان را رد کرده است.
اردوغان همچنین بارها توجه مردم را به ویدئویی دستکاری شده معطوف کرده است تا قلیچدار اوغلو را به ارتباط با پکک متهم کند. از زمان آغاز شورش «حزب کارگران کردستان» یا (پکک) بیش از ۴۰هزار نفر کشته شدهاند.
قلیچدار اوغلو اتهامات اردوغان در مورد ارتباطش با تروریسم را تهمتآمیز خوانده است.
اما مواضع اردوغان مورد تائید یک سیاستمدار تندرو در ترکیه به نام سنان اوگان قرار گرفته است که در دور اول انتخابات ریاست جمهوری با کسب تنها حدود ۵ درصد از آرا سوم شد. اوگان گفته است که حمایتش از اردوغان یعنی تائید بر اساس اصل «مبارزه بیوقفه (علیه تروریسم)» که اشاره او به گروههای طرفدار کردها است.
به نوشته رویترز، استفاده از احساسات عمیق ناسیونالیستی نیرویی قدرتمند در سیاست ترکیه به شمار میرود، مخصوصا که سالها خصومت ترکیه با شبهنظامیان کرد و هجوم میلیونها پناهنده از سوریه از زمان آغاز جنگ داخلی در سال ۲۰۱۱ این شعارها را شدیدتر کرده است.
منتقدان میگویند که قلیچدار اوغلو نسبت به دور اول به طور ناامیدکنندهتری لحن ملیگرایانهتری پیدا کرده و قول داده است که همه پناهندگان را به کشورشان بازگرداند. بر اساس دادههای وزارت کشور، ترکیه میزبان حدود ۵ میلیون مهاجر است که ۳.۴ میلیون آنها سوری هستند.
قلیچدار اوغلو نیز گفته است که اردوغان «با سازمانهای تروریستی پشت میز نشست» که اشارهای به روند شکست خورده صلح با کردها است.
برخی ابراز نگرانی کردهاند که اردوغان با استفاده از «تبلیغات سیاه» یعنی ادعای ارتباط بین قلیچدار اوغلو و تروریستها به هدف مورد نظر خود دست یافته است و واکنش قلیچدار اوغلو هم باعث شده است که بسیاری از رای دهندگان کرد پیش از دور دوم، تمایل خود را برای رای دادن از دست بدهند و تغییر در لحن قلیچدار اوغلو را مقصر میدانند.
منتقدان بیم آن دارند که بیانه روز یکشنبه وزیر کشور که گروهی از وکلای کرد را به ارتباط با پکک متهم کرده است میتواند نشانه سرکوب جدیدی باشد.
با این حال باید دید که بیانیه جدید حزب دموکراتیک خلقها که روز پنجشنبه و در حمایت از نامزدی قلیچٔدار اوغلو صادر شد چه تاثیری بر مشارکت کردها خواهد داشت.