انتشار خبر صدور حکم اعدام برای توماج صالحی، رپخوان معترض زندانی در ایران بازتاب گستردهای در فضای مجازی داشت و با اعتراض بسیاری از کاربران ایرانی در شبکههای اجتماعی همراه بود که به انتقاد از جمهوری اسلامی پرداختند. ایالات متحده هم ضمن محکوم کردن صدور حکم اعدام علیه توماج صالحی، آن را «نمونه دیگری از نقض هولناک و فراگیر حقوق بشر توسط رژیم در ایران» دانست.
اقبال اقبالی، دایی توماج صالحی، روز چهارشنبه پنجم اردیبهشت، در گفتگو با صدای آمریکا، صدور حکم اعدام برای این هنرمند معترض را تأیید کرد.
امیر رئیسیان، یکی از وکلای توماج صالحی، به روزنامه «شرق» گفته که دادگاه برای این رپخوان جوان براساس اتهام «افساد فیالارض» حکم اعدام صادر کرده است.
در این ارتباط، شاهزاده رضا پهلوی، در واکنش به صدور حکم اعدام برای توماج صالحی در حساب کاربری خود در شبکه اجتماعی «ایکس» نوشت: رژیم جمهوری اسلامی «از همان آغازش، با هنرمندان، بهویژه با هنرمندانی که از استعداد خود برای دفاع از آزادی ایران استفاده کردهاند، در ستیز بوده است.»
او از «جامعه جهانی بهویژه از هنرمندان در سراسر جهان» خواست که «صدای توماج باشند و برای لغو فوری این حکم شرمآور و آزادی بدون محدودیت او از زندان تلاش کنند.»
شیرین عبادی، فعال حقوق بشر و برنده جایزه صلح نوبل، هم در حساب کاربری خود در تلگرام نوشت: «جمهوری قتل و جنایت کمر به قتل فرزند ایران، توماج صالحی، هنرمند متعهد و مردمی بسته است. بیدادگاه جمهوری اسلامی قصد دارد کسی که ایستادن در سمت مردم و انعکاس صدای اعتراض آنها را رسالت خود میداند به قتل برساند.»
او اضافه کرد: «توماج صالحی در مدت بازداشت مورد انواع شکنجهها قرار گرفت و به شدت آسیب دید اما هیچگاه به آرمانهای خود پشت نکرد. حکم اعدام او که خط و نشان کشیدن برای تمام انسانهای شریف و دغدعهمند است، بیش از هرچیزی به شعلهورتر ساختن آتش خشم مردم منجر خواهد شد.»
حامد اسماعیلیون هم در شبکه اجتماعی ایکس با اعلام اینکه «اعدام و کشتار و خشونت آخرین ابزار جمهوری اسلامی است» آن را حکومتی توصیف کرد که به «کشتن امید آمده است؛ حکومتی که میخواهد نتوانستن را به مردم القا کند غافل از اینکه خودش در رویارویی با خشم مردم قافیه را باخته است.»
آقای اسماعیلیون با تاکید بر اینکه حکومت «از خشم مردم بسیار ترسیده است» نوشت: «توماج عزیز نمادی از مبارزه قهرمانانه مردم ایران است. او تنها نیست و حکومت اسلامی در مقابل او نیز تسلیم خواهد شد.»
ابی، خواننده، در حساب کاربری خود در «اینستاگرام» نوشت: «همه چیز در حکومت اسلامی، غیر انسانی و مغایر عقل و انصاف است. در کجای دنیا یک هنرمند آزادیخواه، که از مساوات و انسانیت میخواند، محکوم به اعدام میشود؟ یک قاضی دادگاه بدوی، حکم دیوان عالی کشور را زیر پا میگذارد؟»
او افزود: «این اتفاقات فقط در حکومتی بیقانون با حکامی وحشی میافتد.»
همچنین نازنین افشین جم، فعال حقوق بشر و دختر شایسته پیشین کانادا، در شبکه «ایکس» گفت: «هنرمندان رپ در سراسر جهان باید در همبستگی با توماج صالحی فریاد بزنند.»
او اضافه کرد: «انجمنهای قلم و گروههایی که آزادی بیان را ترویج، و علیه مجازات اعدام فعالیت میکنند، و همه افرادی که به قداست زندگی و حاکمیت قانون اعتقاد دارند، باید به دولتهای خود فشار بیاورند تا رژیم را برای توقف این حکم اعدام تحت فشار قرار دهند.»
مسیح علینژاد، فعال حقوق بشر، روزنامهنگار و مجری برنامه «تبلت» بخش فارسی صدای آمریکا، در حساب کاربری خود در شبکه «ایکس» تاکید کرد که «حکم اعدام وحشیانه توماج صالحی، همبستگی تزازلناپذیری را برای نجات جان او میطلبد.»
او نوشت: «این بازتاب وحشیگری جمهوری اسلامی است که دهها معترض غیرمسلح را که علیه قتل هولناک مهسا امینی تجمع کرده بودند، بیرحمانه اعدام کرد. حالا توماج نیز به همین سرنوشت دچار شده است. ما از شما میخواهیم که به موسیقی او گوش دهید و صدای این معترضان شجاعی را که زندانی هستند، تقویت کنید. صدای او نباید خاموش شود.»
وفادار، خواننده، نیز با انتشار ویدیویی در فضای مجازی، ضمن اعتراض به حکم اعدام برای توماج صالحی، آن را «شوکهکننده» توصیف کرد.
او در بخشی از سخنانش با اشاره به اینکه توماج صالحی بهعنوان یک رپخوان به رسالت واقعی خود عمل کرده است، از خانواده رپ فارسی خواست تا متحد شوند و به حکم اعدام توماج صالحی اعتراض کنند.
مهدی یراحی، خواننده، هم در حساب کاربری خود در شبکه «ایکس» در توصیف صدور حکم اعدام برای توماج صالحی نوشت که این حکم «از فرط بیبنیادی به کمدی سیاه میماند.»
او افزود: «برادرم را بدون قید و شرط آزاد کنید که دود این آتش چشمانتان را خواهد سوزاند.»
همچنین نازیلا معروفیان، روزنامهنگار، در حساب کابری خود در شبکه «ایکس» نوشت: «حتی توان نوشتن حکمی که به توماج دادن رو ندارم.»
او با اشاره اینکه توماج صالحی یادآور شده بود که «دستگاه قضایی زیر نظر نهادهای فراقانونی و در جهت پروژههای آنها عمل میکند»، اضافه کرد: «دقیقا همان چیزی که توماج پیشتر گفته بود، حقیقت امر است؛ دادگاه چشماش با دهان بازجو و نهاد امنیتی است، نه واقعیت.»
حسین رونقی، فعال مدنی، نیز در حساب کاربری خود در شبکه «ایکس» نوشت: «امروز، امشب، و تا آزادی توماج، یکصدا نام «توماج صالحی» را فریاد میزنیم.»
مهناز افشار، بازیگر، هم در حساب کاربری خود در «اینستاگرام» نوشت: «آزادیخواهان رو آزاد کنید و بیش از این دستهاتون رو با خون مردم بیگناه آلوده نکنید. در کدامین آیین و قانون درست و عادل، پاسخ به منتقد و مخالف شما و قوانین و بیعدالتیهاتون، اعدام میشه ؟ کجای دنیا حکمرانش دشمن مردم خودشه؟»
همچنین هانیه توسلی، بازیگر، در حساب کاربری خود در اینستاگرام نوشت: «خبر هولناک است، تمام بدنم میلرزد. قلبم آنقدر تند میزند که انگار میخواهد از سینهام بیرون بجهد. گریه میکنم و دست خودم نیست. مات ماندهام، غروب شده و خانه تاریک شده، من همچنان مات.»
او اضافه کرد: «توماج صالحی یک جوان ایرانی است. یک خواننده است. او یک جوان خواننده معترض است. اعتراض جرم نیست. جوان بودن جرم نیست. خواننده بودن جرم نیست. واقعا فکر میکنید شرایطی که در آن زندگی میکنیم، جای اعتراض ندارد ؟»
تشکل «دانشجویان پیشرو» هم در بیانیهای با محکوم کردن صدور حکم اعدام برای توماج صالحی نوشت که «جمهوری اسلامی همزمان با حمله اخیر به زنان و تلاشش برای بازپسگیری خاکریز فتح شده حجاب توسط مردم، اقدام به صدور حکم اعدام برای توماج کرده و به خیال خود از این طریق میتواند ما و انقلابمان را به عقب رانده و جامعه سراپا جوشش و اعتراض ایران را مرعوب کند.»
این تشکل دانشجویی با توصیف توماج صالحی به عنوان «صدای انقلاب زن زندگی آزادی و محرومترین و بهحاشیهراندهترین بخشهای جامعه ایران علیه جمهوری اسلامی» افزود: «با اعتراض گسترده و وسیع نباید اجازه دهیم که حکومت اعدامی حتی جرئت صدور چنین احکام و پیشبرد چنین اقداماتی را به خود راه دهد.»
حزب چپ ایران هم در بیانیهای با اشاره به اینکه جمهوری اسلامی «حکومتی است که مدتهاست علنا به مردم ایران اعلام جنگ داده است» نوشت: «هر چه ابعاد بحران و ناتوانی حکومت بیشتر آشکار میشود، تیغ سرکوب تیزتر شده و مردم در ابعاد گستردهری زیر تیغ میروند.»
این حزب در بیانیه خود اشاره کرد که «خشم و کینه ارگانهای سرکوب بیشتر متوجه زنان و جوانان کشور است که بیشترین بار مبارزه علیه مرتجعین حاکم را بردوش گرفتهاند» و از همه جریانهای سیاسی و نهادهای طرفدار حقوق بشر خواست که «صدای اعتراض خود را علیه این بیدادگری به گوش مردم ایران و جهان برسانند.»
آمریکا صدور حکم اعدام علیه توماج صالحی را محکوم کرد
ودانت پاتل، معاون سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا، روز چهارشنبه ضمن محکوم کردن صدور حکم اعدام علیه توماج صالحی، آن را «نمونه دیگری از نقض هولناک و فراگیر حقوق بشر توسط رژیم در ایران» دانست.
او از توماج صالحی به عنوان شخصی که «قبلاً با شکنجه و سایر رفتارهای خشن و بازداشت مواجه بوده است» یاد کرد و گفت که آمریکا استفاده «رژیم ایران از حکم اعدام به عنوان ابزاری برای سرکوب حقوق بشر و آزادیهای اساسی مردم» را محکوم میکند.
ودانت پاتل در پاسخ به پرسش گیتا آرین، خبرنگار بخش فارسی صدای آمریکا، درباره اقدامات احتمالی ایالات متحده در عرصه جهانی برای جلوگیری از اجرای این حکم، بدون پرداختن به جزئیات گفت که ابزارهای مختلفی برای اعمال فشار بر جمهوری اسلامی به منظور مقابله با «نقض جدی و فاحش حقوق بشر» وجود دارد.
از سوی دیگر، هلموت برندشتتر، کفیل توماج صالحی و از نمایندگان پارلمان اتریش، در شبکه اجتماعی ایکس با اعلام اینکه از صدور حکم اعدام برای او «شوکه» شده است، گفت: به تنهایی نمیتواند به جز جلب توجه به وضعیت او و درخواستهایی همچون قرار دادن سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در لیست تروریستی کاری انجام دهد اما وزیر خارجه اتریش میتواند کارهای بیشتری انجام دهد.
این نماینده پارلمان اتریش در این ارتباط به «رساندن این پیام به سفیر ایران در اتریش» اشاره کرد که وین «نقض حقوق بشر به این شکل در ایران را تحمل» نخواهد کرد و افزود: «از همه خواهش میکنم به هر شکل ممکن مانند فعالیت در رسانهها و فضای مجازی برای حمایت از توماج و همه زندانیان سیاسی دیگر» تلاش کنند.
پیشتر یه وان ری، نماینده پارلمان آلمان و کفیل سیاسی توماج صالحی، در بیانیهای این حکم را «پوچ و غیرانسانی» خوانده و اعلام کرده بود که چنین حکمی «هیچ مبنایی در حاکمیت قانون ندارد» و «غیرقابل قبول» است.
توماج صالحی، خواننده رپ اعتراضی، در حال حاضر در زندان دستگرد اصفهان به سر میبرد.
جلسه رسیدگی به اتهامات توماج صالحی مرتبط با پرونده سال ۱۴۰۱ او، روز ۳۰ فروردین در شعبه اول دادگاه انقلاب اسلامی اصفهان با افزوده شدن دو اتهام «اجتماع و تبانی، و معاونت در بغی» برگزار شده بود.
توماج صالحی با رد اتهامات وارده و «غیرقانونی» دانستن این دادگاه، گفته که محاکمهاش «نه بر اساس قانون، بلکه به خواست نهادهای اطلاعاتی» صورت گرفته است.