لینکهای قابل دسترسی

خبر فوری
سه شنبه ۲۹ اسفند ۱۴۰۲ ایران ۱۳:۱۶

تنش‌ها میان روسیه با غرب، یادآور دوران جنگ سرد


میخائیل گورباچف، آخرین رئیس جمهوری اتحاد شوروی، هم بر این باور است که دنیا بر لبه پرتگاه جنگ سرد جدیدی قرار دارد.
میخائیل گورباچف، آخرین رئیس جمهوری اتحاد شوروی، هم بر این باور است که دنیا بر لبه پرتگاه جنگ سرد جدیدی قرار دارد.

یک هواپیمای جت مسافربری اسکاندیناوی که به مقصد رم در حرکت است، با ۱۳۲ مسافر از فرودگاه کپنهاگ بلند می‌شود. در میان زمین و آسمان، خلبان متوجه حضور یک هواپیمای شناسایی روسیه می‌شود که موقعیت خود را از پیش اعلام نکرده، و با هوشیاری از برخورد با آن احتراز می‌‌کند.

یک فرمانده نیروی دریایی سوئد در واکنش به حضور غیرمجاز دست‌کم یک زیردریایی روسی در آبهای استکهلم، تهدید کرد که با استفاده از نیروهای مسلح «بزرگ‌ترین عملیات ضدزیردریایی سوئد از زمان جنگ سرد» را به راه خواهد انداخت. روسیه حضور زیردریایی‌اش در منطقه را انکار کرد.

یک سازمان پژوهشی غیرانتفاعی بریتانیا موسوم به «شبکه رهبری اروپا» روز دوشنبه در گزارشی به تقریباً ۴۰ مورد شاخ و شانه کشیدن روسیه با کشورهای غربی در هشت ماه گذشته اشاره کرد و گفت این موارد «می‌تواند نهایتاً نتایج فاجعه‌باری داشته باشد.»

تمامی این رویدادها از زمان انضمام شبه‌جزیره کریمه به روسیه در اسفندماه گذشته روی داده است.

در گزارش «شبکه رهبری اروپا» آمده «این رویدادها نمونه‌های آزاردهنده‌ای از تجاوز به حریم هوایی کشورها، اختلالات ناگهانی و تغییر مسیر پرواز؛ و احتراز از تصادم هواپیماها در آسمان در آخرین لحظه، برخوردهای نزدیک در دریا، شبیه‌سازی حمله و گریز، و اقدامات خطرناک دیگر را نشان می‌دهد که به طور منظم در یک گستره وسیع جغرافیایی صورت گرفته است.»

یافته‌های این سازمان ظاهراً تأییدی است بر اظهارات هفته گذشته میخائیل گورباچف، آخرین رئیس جمهوری اتحاد شوروی، در مراسم بیست و پنجمین سالگرد فروریختن دیوار برلین:

«خون‌ریزی در اروپا و خاورمیانه، در حالی که گفتمان میان قدرت‌های بزرگ کمتر و کمتر می‌شود، بسیار مایه نگرانی است. دنیا بر لبه پرتگاه جنگ سرد جدیدی قرار گرفته، و بعضی بر این باورند که جنگ سرد چندی است که شروع شده.»

هر چند لحن گزارش با گفته‌های آقای گورباچف اندکی تفاوت دارد، در آن آمده «تداوم بن‌بست میان یک کشور مسلح به سلاح اتمی در مقابل یک اتحاد مسلح به سلاح اتمی و شرکای آن در شرایطی که در این گزارش آمده، در بهترین وضعیت، «خطرناک» و در بدترین شرایط «فاجعه‌بار» است.»

گزارش، نقطه‌ عطف تعداد و شدت برخوردهای نیروهای روس را در ماه اسفند ثبت کرده، و می‌نویسد شمار هواپیماهای روسی که تا مهر ماه توسط مقامات ناتو رهگیری شد، سه برابر کل سال گذشته بود. از جمله این رهگیری‌ها، برخورد نزدیک جت‌های جنگی نیروی هوایی بریتانیا در روز ۲۷ خرداد بود که در واکنش به حضور «چندین هواپیمای روسی در حریم هوایی بین‌المللی» انجام شد.

این رویدادها یادآور برخوردهای دوران جنگ سرد است – زمانی که بمب‌افکن‌های دوربرد روسی به طور مرتب مواضع دفاعی کشورهای غربی را بازرسی می‌کردند، و زمانی که ایالات متحده و هم‌پیمانانش در سازمان پیمان آتلانتیک شمالی – ناتو – مرتباً پروازهای شناسایی و اکتشافی در حریم اتحاد شوروی انجام می‌دادند.

شبکه رهبری اروپا در گزارش اشاره کرده که رویدادهای پیش‌گفته، خطر بالاگرفتن تنش‌ برسر مانورهای دو طرف، از جمله حرکات ایذایی هواپیماهای شناسایی، پرواز در فاصله نزدیک بر فراز ناوهای جنگی و مأموریت‌های شبیه‌سازی بمب‌افکنی را دو چندان کرده است.

با این همه، گزارش به چند مورد به طور مشخص اشاره کرده که «احتمال تصادم منجر به در صورت وقوع آنها بسیار بالا بوده: یکی از این موارد مربوط به هواپیمای مسافربری اسکاندیناوی، و دیگری حضور زیردریایی روسی در آب‌های سوئد بود.

مورد سوم، ربودن یک مأمور اطلاعاتی جمهوری استونی در ماه سپتامبر – شهریور ماه – بود که بلافاصله بعد از دیدار آقای اوباما از منطقه و اطمینان دادن مکرر وی درباره امنیت کشورهای حوزه بالکان بود.

گزارش با درخواست مصرانه از رهبران روسیه برای «ارزیابی مجدد خطرات و هزینه‌های ادامه دادن به ژست‌های نظامی گستاخانه»، و ذکر این نکته که «دیپلمات‌های غربی باید مسکو را به دست برداشتن از چنین حرکاتی تشویق کنند»، به پایان می‌رسد. گزارش همچنین هر دو طرف را به بهتر کردن ارتباط و «خویشتنداری نظامی و سیاسی» فرا می‌خواند.

XS
SM
MD
LG