ضیا نبوی، زندانی سیاسی محبوس در اوین، در نامه‌ای با اعلام این که «جولان حشره ساس» در بند هشتم این زندان موجب «آزارهای روحی و جسمی» زندانیان شده، گفت «حقوق ابتدایی و بهداشتی زندانیان» نادیده گرفته می‌شود.
این دانشجوی زندانی در نامه‌ای که روز یکشنبه ۲۳ اردیبهشت در وب‌سایت هرانا، ارگان رسانه‌ای مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران منتشر شده، با طرح این پرسش که آیا «شکنجه تحمل ساس هم جزئی از محکومیت ما است»، درباره یک زندانی سیاسی محکوم به پنج سال حبس، نوشته که او با وجود خوردن آلپرازولام باز هم نمی‌تواند بخوابد چرا که «رد گزش ساس» بر تنش است.
این دانشجوی زندانی گفته است: «انگار ساس‌ها شیفت کاری دارند، حوالی ساعت دو صبح پیدایشان می‌شود و دقایقی بعد او را هم بی‌خواب می‌کنند. می‌گوید نمی‌دانی اینکه آلپروزولام یک بخوری، ولی ساس‌ها از خواب بیدارت کنند یعنی چه. چندبار خواسته نیمه های شب سروصدا راه بیاندازد و همه را بیدار کند. یک بار هم میخواست کف کریدور دراز بکشد که ناظرین شب سالن نگذاشتند.»
به گفته ضیا نبوی، زندانی سیاسی مذکور «چند روزی است که درخواست انتقالش» به زندان شهر خودش را نوشته و «روزها را می‌شمارد که از بی‌خوابی‌های شبانه در سالن ۱۰ بند هشت خلاصی یابد.»
ضیا نبوی با بیان این که شنبه ۱۸ فروردین به بند منتقل شده، گفته که رفتن به «بند چهار یا بند هشت» برایش «مسئله‌ای جدی نبوده» تا این که «در بند قرنطینه وصف ساس‌های بند هشت» را شنیده و «به ناگهان همه چیز تغییر» کرده است، چرا که او «تجربه همزیستی با ساس‌ها در زندان کارون اهواز» را داشته و می‌دانسته که «وقتی کسی از مصیبت مواجهه با ساس می‌گوید، دقیقا از چه چیز حرف می‌زند.»
این زندانی سیاسی افزوده است: «هنوز یادم نرفته بود نیمه شب‌هایی که با فندک روشن درون تخت دنبال آنها می‌گشتم و گاهی قسمت فلزی و داغ فندک را روی موضع گزیدگی می‌گذاشتم تا سوزش عمیق گزش ساس را با سوزش سطحی فلز داغ جایگزین کنم همه این خاطرات و تجربه‌های زیسته مرا برای مصافی سخت آماده کرده بود، اما خب حقیقت این است که واقعیت پیش رو از آنچه می‌پنداشتم هم وزن بیشتری داشت.»
او همچنین شرح داده که با یک مهندس شیمی در زندان هم‌اتاق است که به وسیله «چیزهای دم دست زندانی‌ها» توانسته محلولی بسازد که «ساس‌ها را از بین می‌برد و ضرری هم برای انسان ندارد» و افزوده است: «مهندس شب‌بیداری‌های من از دست ساس را دیده بود و رد گزش آنها روی دست و پاهایم را نیز حدس زدنش سخت نبود که مایل به مشارکت در تلاش‌هایش هستم خاصه اینکه سم تحویل داده شده توسط زندان کم‌اثر بود و بوی آزاردهنده‌ای هم داشت.»
ضیا نبوی توضیح داده که با درخواست این مهندس شیمی برای جمع‌آوری این حشرات گزنده در لیوان یک بار مصرف، توانسته «در عرض دو ساعت، ۱۴ ساس» بگیرد و شب دوم نیز ۱۱ ساس گرفته است.
او افزوده است: «حقیقتش عدد ساس‌ها برای خودم هم شگفت‌آور بود. یعنی وقتی به ساس‌های محبوس میان لیوان‌های پلاستیکی نگاه می‌کردم و جمعیت احتمالی آنها در بند به ذهنم می‌آمد، به خودم می‌گفتم اینجا زیست بوم ساس‌ها است. آنها نیستند که اضافی‌اند، این ما هستیم که باید برویم.»
این زندانی سیاسی با اشاره به مواردی از «آزارهای زندانی بودن» که «عموما» شامل «مسائل کوچک و پیش پا افتاده» است و بازگو نمی‌شود، گفته است: «برای شخص خودم سویه تاریکتر ماجرا این است که حس می‌کنم هیچ راه حل قاطع و بنیادی برای ریشه‌کن شدن ساس‌ها در این بند وجود ندارد. یعنی راستش هر چقدر که به بنای قدیمی این ساختمان و دیوارهای گچی و نم کشیده‌اش نگاه می‌اندازم و ازدحام جمعیت درونش را در تصور می‌آورم باورم نمی‌شود جز تخلیه کامل این بند و نوسازی و تعمیر و سم‌پاشی سراسری‌اش راهی برای فیصله دادن به این مسأله وجود داشته باشد.»
او همچنین گفته برخی زندانیان «این قدر مصیبت دارند که مسئله ساس در کنارش به حساب نمی‌آید» و بعضی نیز آن را «جزو طبیعی وضعیت زندانی بودن» می‌دانند که «باید با آن ساخت و کنار آمد»، اما «بعید است» کسی «شکنجه تحمل ساس‌ها را هم جزو محکومیت ما بداند.»
ضیا نبوی، فعال سیاسی که پیش از این نیز سابقه سال‌ها زندان را داشته، ۱۸ فروردین در پی مراجعه به شعبه اول اجرای احکام دادسرای اوین، برای گذراندن دوره محکومیت یک سال حبس خود، زندانی شد.
این حکم مرداد سال گذشته توسط «ایمان افشاری»، رئیس شعبه ۲۶ دادگاه انقلاب اسلامی تهران در پی اعتراض ضیا نبوی به مسئله «مسمومیت سریالی دانش‌آموزان مدرارس» صادر شده بود و شعبه ۳۶ دادگاه تجدیدنظر استان تهران آن را تأیید کرد.
گزارشگران و نهادهای حقوق بشری پیش از این بارها نسبت به وضعیت غیراستاندارد بهداشتی زندان‌های جمهوری اسلامی در ایران هشدار داده‌اند.
از جمله، سازمان عفو بین‌الملل اعمال بدرفتاری‌ها‌ی افشا شده در زندان اوین تهران را «نوک کوه یخ اپیدمی شکنجه در ایران» نامیده بود. همچنین وضعیت «غیربهداشتی» زندان‌های قرچک و تهران بزرگ توسط منابع حقوق بشری افشا شده بود.
در همین زمینه، یک منبع آگاه در گفت‌وگو با صدای آمریکا با تشبیه وضعیت زندان بهبهان به «جهنم»، این زندان را فاقد امکانات کافی بهداشتی، درمانی، و رفاهی برای زندانیان توصیف کرده است.
