برخی از کاربران ایرانی شبکههای اجتماعی سخنان ابراهیم رئیسی، رئیس جمهوری اسلامی ایران، درباره کمبود دارو برای بیماران خاص را به شدت مورد انتقاد قرار دادند.
ابراهیم رئیسی در سخنرانی خود در «سیزدهمین همایش ملی نخبگان» در پاسخ به والدین افراد دارای بیماریهای خاص که نسبت به کمبود دارو اعتراض کرده بودند، گفته «اولا عمر دست خدا است» و «دوما از کجا معلوم ما نتوانیم داروهای مورد نیاز» را «بسازیم.»
احسان بداغی، روزنامهنگار، با بازنشر ویدیوی سخنان ابراهیم رئیسی در این باره خطاب به او گفته است: «خودتان را جای بیمارانی که در نبود دارو لحظات طلایی درمان را میگذرانند و به مرگ نزدیک میشوند و خانوادههای آنها بگذارید. چه حسی از چنین پاسخی پیدا میکنید؟»
مرضیه محمودی، روزنامهنگار، در واکنش به این سخنان رئیس جمهوری ایران گفته است: «آخرین باری که سعی کردید دارو بسازید، هزاران نفر بر اثر کرونا مردند و دست آخر هم مجبور به واردات شدید!»
یگانه خدامی، روزنامهنگار، نیز در واکنش به اظهارات رئیسی گفته است: «قندم داشت میرفت بالا و انسولین نداشتم بهش میگم عمر دست خداست.»
یغما فشخامی، روزنامهنگار، نیز در این رابطه به وعدههای پیشین رئیسی اشاره کرده و نوشته است: «همین آقای رئیسی مرداد ۱۴۰۰ اما در داروخانه ارتش به مردم گفته بود با خدمت ما همه چی حل میشود.»
کاربری دیگر که خود را نورولوژیست معرفی کرده است، رئیسی را فاقد اطلاع درباره «آمار حیاتی و تخمین طول عمر بر اساس موارد گذشته» دانشته و نوشته است: «همین حرف سبب از دست رفتن جان هزاران نفر بخاطر تاخیر در واردات واکسن کرونا شد.»
البته این نوع اظهارات مقامات ارشد دولت جمهوری اسلامی پیش از این نیز سابقه داشته است.
از جمله، سخنان حسن قاضیزاده هاشمی، وزیر بهداشت دولت حسن روحانی در پاسخ به یک مرد نانوا که از هزینههای پزشکی و فیزیوتراپی گلایه داشت، گفته بود «خودت بمال!»
اخیرا نیز بهرام عیناللهی، وزیر بهداشت جمهوری اسلامی، مدعی شده بود داروهای ایرانی به «۴۰ کشور دنیا» صادر خواهند شد و بسیاری از کشورها، داروهای ایرانی را «مؤثر و موفق» میدانند.
اظهارات رئیسی و وزیر بهداشت او در مورد تولید داروی ایرانی در حالی مطرح میشود که کشور بارها با معضل کمبود و گرانی دارو روبرو شده و داروی بیماران خاص همچنان نایاب است.
بسیاری جان خود را به دلیل نبود دارو از دست میدهند، از جمله اکرم امینی، روزنامهنگار مبتلا به سرطان که از نبود داروی سرطان گلهمند بود و در نهایت از دنیا رفت.
در خرداد ماه، رئیس انجمن تالاسمی ایران گفت آمار مرگ و میر این بیماری از اردیبهشت سال ۱۳۹۷، رشدی ۶ برابری داشته است و سالانه ۲۶۰ بیمار تالاسمی به دلیل «کمبود و نبود» دارو جانشان را از دست میدهند.
یونس عرب افزود که داروهای ساخت ایران روی این بیماران جواب نمیدهد.
استفاده از مواد اولیه نامرغوب در تولید داروهای داخلی و عوارض ناشی از مصرف آنها از جمله مسائلی است که در رابطه با داروهای ساخت داخل مطرح شده است.
مقامات جمهوری اسلامی دلیل معضل کمبود دارو را گردن تحریمهای غرب میاندازند. اما شماری از متخصصان در گذشته به این موضوع اشاره کردهاند که مقامات، به اسم تحریم، جلوی واردات داروی «دسفرال» برای بیماران مبتلا به تالاسمی را گرفتند تا محصول «بیکیفیت» داخلی از جمله تولید شرکت «اسوه» به فروش برود.
آمریکا بارها اعلام کرده است که صادرات اقلام بشردوستانه، خصوصا لوازم دارویی و حتی بهداشتی به ایران از تحریم معاف است و بر اساس آمارهای رسمی اتحادیه اروپا، ۲۷ عضو این نهاد، در هشت ماهه سال ۱۴۰۰ بیش از ۲.۴ میلیارد دلار به ایران صادرات داشتهاند.
ایران از لحاظ صادرات دارو در جایگاه ۸۵ دنیا نشسته است.
دادههای سایت «صادرکنندههای برتر دنیا» در سال ۲۰۲۲ نشان میدهد که در بخش صادرات دارو، اسرائیل با فروش ۳ میلیارد و ۴۷۱ میلیون و ۷۶۴ هزار دلار، رتبه ۲۱ در دنیا و اول در منطقه را کسب کرده است.
بر اساس این آمار، ترکیه رتبه ۲۹، قبرس رتبه ۴۶، پاکستان رتبه ۵۲، امارات متحده عربی رتبه ۶۱ را به دست آوردهاند.
بهرام عیناللهی بار دیگر در سخنان اخیرش ایران را «یکی از موفقترین کشورهای منطقه» در مهار کرونا خواند و به تولید شش واکسن داخلی کووید-۱۹ اشاره کرد.
آمار رسمی مرگ و میر به دست آمده از کشورها توسط «دنیای ما در قالب آمار» -که در ایران به گفته کارشناسان به مراتب پایینتر از آمار واقعی است - نشان میدهد ایران بیشترین مرگ ومیر ناشی از کرونا را در منطقه داشته است.
از نظر واکسیناسیون نیز، پژوهش تازهای با مشارکت شماری از محققان ایرانی و تمرکز بر «سرعت واکسیناسیون» منتشر شده است که نشان میدهد اگر ایران واکسیناسیون کووید-۱۹ را مطابق مدل ترکیه پیش میبرد، در مقایسه با میزان مرگ و میر کنونی، از ۵۰ هزار مورد مرگ دیگر میتوانست پیشگیری شود.
بر اساس همین مدل، اگر ایران واکسیناسیون را مطابق مدل بحرین پیش میبرد، از ۷۵ هزار و ۳۰۰ مورد مرگ، به خصوص در سنهای بالای ۵۰ سال پیشگیری میشد.
ارجحیت تولید داخلی واکسن و ممنوعیت واکسنهای غربی توسط علی خامنهای از دلایل کندی واکسیناسیون کرونا در ایران بوده است که به مرگ دهها هزار نفر منجر شد.