۱۷ ماه مه، مصادف با روز دوشنبه ۲۷ اردیبهشت ماه، روز جهانی «مقابله با دگرباش‌هراسی» است. روزی که اولین بار در سال ۲۰۰۴ میلادی به منظور جلب توجه همگانی به خشونت و تبعیضی که زنان و مردان همجنسگرا، دوجنس‌گرا، ترنسجندر، بیناجنس، و همه افراد دیگری که تمایل، جنسیت، احساس، هویت، خصوصیت‌ها، و گرایش‌های جنسی متنوع را تجربه کرده‌اند، انتخاب شده است.
در این روز، اعضای جامعه دگرباش تلاش می‌کنند «صدای خفته» افرادی را که تنها به دلیل گرایش و هویت جنسیتی خود مورد تبعیض، بازداشت و اعدام قرار گرفته‌اند، به گوش جهان برسانند.
امسال، قتل علیرضا فاضلی منفرد، جوان همجنسگرای ساکن اهواز در آستانه این روز، بار دیگر توجه‌ها را به مشکلات جامعه دگرباشان جنسی(LGBTQI) در ایران جلب کرده است. به مناسبت این روز جهانی مبارزه با همجنس‌گراهراسی، ترنس‌هراسی و دوجنس‌گراهراسی با رضوانه محمدی، فعال حقوق دگرباشان جنسی و یاور برادران خسروشاهی، هنردرمانگر از دانشگاه زیگموند فروید برلین و فعال فعال حقوق دگرباشان جنسی درباره وضعیت جامعه دگرباشان جنسی ایران گفتوگو کرده‌ایم.
رضوانه محمدی که اولویت جامعه دگرباشان جنسی در ایران را مستند سازی جدی و گسترده نقض حقوق اقلیت‌های جنسی و جنسیتی، فرهنگسازی، مطالبه‌گری فراگیر برای جرم‌زدایی از رابطه با همجنس و ایجاد قوانین حمایتی می‌داند به صدای آمریکا گفت: «با مستند سازی امکان استفاده بهتر و بیشتر از ساز و کارهای بین المللی به منظور ایجاد فشار بر جمهوری اسلامی برای پذیرفتن وجود ال‌جی‌بی‌تی‌ها در ایران، بدون بیماری انگاری و پاسخگو کردن جمهوری اسلامی در قبال نقض گسترده حقوق بشر فراهم می‌شود.»
وی در ادامه افزود، برای رفع قوانین جرم انگاری رابطه با همجنس و همچنین قوانینی که در خصوص جامعه ترنس در ایران از سوی حکومت اعمال می‌شود راه بسیار است و فشار بیشتری از سوی فعالین، سازمان‌های حقوق بشری و سازمان‌های مدافع جامعه دگرباش ایرانی و بین المللی نیاز است.
یاور برادران خسروشاهی نیز با اشاره به اینکه «جامعه کوئیر در ایران با معضلات و مشکلات زیادی روبرو است»، به نبود اطلاعات کافی و لازم در سطح کلان جامعه همچون سیستم آموزشی ایران از مهد کودک تا رسانه‌های رسمی اشاره کرد و به صدای آمریکا گفت: منشاء این معضلات به «نظام حاکم در ایران، نهادهای دینی و حکومتی جمهوری اسلامی، الگوهای اجتماعی مرد سالارانه، همجنسگرا و ترنس‌ستیزانه، محافظه کارانه و واپس‌گرایانه، به قوانین و سیاست‌های ظالمانه و ناقص قوانین بین المللی علیه افراد کوئیر، به تبعیض ساختاری و نهادینه در کنار نفرت پراکنی علیه جامعه کوئیر به ویژه از سوی مقامات حکومتی و دینی» باز می‌گردد.
وی با انتقاد از فعالان حقوق بشر و فعالان رسانه‌ای می‌گوید: «اگر مشکلات جامعه دگرباش ایرانی با نفرت پراکنی همراه نباشد و به آن دامن نزده باشد، فعالان به مسائل مربوط به جامعه کوئیر در ایران به صورت پیش پا افتاده نگاه می‌کنند و نسبت به آن حساسیتی مشابه با دیگر موارد (نقض حقوق بشر) ندارند و بدنه اصلی دگرباشان جنسی و جنسیتی را سانسور می‌کنند.»
یاور برادران خسروشاهی در انتها با اشاره به اینکه طبقه‌بندی بین المللی بیماری‌ها در ایران به رسمیت شناخته شده و در دانشگاه‌های ایران تدریس می‌شود، از افرادی که در حوزه سلامت روان فعالیت می‌کنند خواست با توجه به این که همجنسگرایی از لیست بیماری‌ها بیش از ۳۰ سال است خارج شده، به وظیفه و اخلاق حرفه‌ای خود پایبند باشند، همجنسگرایان را بیمار نشمارند، به رسمیت بشناسند، جلوی بیماری انگاری همجنسگرایی بایستند و به عادی سازی این مسئله در جامعه کمک کنند.
در سال‌های گذشته با تلاش فعالان جامعه دگرباش در سرتاسر جهان برخی از قوانین تبعیض آمیز علیه زنان و مردان همجنسگرا، دوجنس‌گرا، ترنسجندر، بیناجنس تغییر اما هنوز روابط میان دو همجنس در دستکم ۶۹ کشور جهان از جمله ایران، افغانستان، کویت و سوریه جرم محسوب می‌شود.
جامعه ترنس با آنکه در بسیاری از کشورهای جهان از حقوق برابری با دیگر افراد جامعه برخوردار هستند و همچون شهروندان دیگر پذیرفته شده‌اند، در برخی از کشورهای اسلامی از جمله ایران گاهی با آشکار سازی هویت خود از جامعه طرد و برای رسیدن به حقوق نسبتا برابر با افراد دیگر جامعه مجبور به تطبیق و بازتایید جنسیت می‌شوند.
ایران از معدود کشورهای جهان است که در آن همجنسگرایان با خطر محکومیت به اعدام روبرو هستند و براساس قانون مجازات اسلامی ایران، مجازات ارتباط جنسی بین مردها، که به اصطلاح فقهی «لواط» نامیده می‌شود، اعدام است.
