یک مفسر و روزنامهنگار برجسته آمریکایی در ماهنامه وزین آتلانتیک اظهارعقیده میکند که جو بایدن، رئیس جمهوری آمریکا نه تنها در رابطه با مدیریت خروج از افغانستان تقصیرکار نیست، بلکه شایان تحسین و تقدیر است.
دیوید راثکاف، نظریهپرداز دموکرات، دوشنبه ۸ شهریور (۳۰ اوت) در مقالهای در پایگاه اینترنتی ماهنامه آتلانتیک مینویسد، پرزیدنت بایدن «مالک» ویرانی کنونی میدان نیست، بلکه آن چه مشاهده میکنیم، حاصل بیست سال مدیریت نادرست رهبران سیاسی و نظامی است. او میگوید که مردم آمریکا باید از آن چه دولت و ارتش طی دو هفته گذشته انجام دادند احساس غرور کنند، و پرزیدنت بایدن تقصیرکار نیست، بلکه شایان تقدیر است.
راثکاف مینویسد، برخلاف سه رئیس جمهوری پیشین آمریکا که هر سه به عبث بودن جنگ در افغانستان پی برده بودند، جو بایدن از شجاعت سیاسی لازم برای پایان دادن کامل به حضور آمریکا در افغانستان برخوردار بود. هر چند دونالد ترامپ طرح پایان دادن به جنگ را تهیه کرد، اما تاریخ خروج نیروها را سه ماه بعد از پایان دوره اول ریاست جمهوری خود قرار داد و سبب به وجود آمدن شرایطی شد که موقعیت به ارث رسیده به آقای بایدن را به مراتب مخاطرهآمیزتر کرد. با این حال، پرزیدنت بایدن مدیریت دولت و ارتشی را که موفق شد یکی از خارقالعادهترین کارهای لجیستیکی تاریخ اخیر را به انجام برساند، برعهده داشته است.
راثکاف در ادامه مقاله خود، به انتقادهای سیاستمداران و رسانهها از اجرای سیاست خروج از افغانستان میپردازد و مینویسد کاخ سفید از سرعت تسخیر افغانستان توسط طالبان شگفتزده شده بود، و شاید میشد روزهای نخست را بهتر مدیریت کرد. اما منتقدان میگویند با برنامهریزی بهتر میشد از پیروزی طالبان جلوگیری کرد و منافع حفظ نیرویی اندک در افغانستان را بیشتر از هزینههای تخلیه کامل قلمداد کردند.
راثکاف یادآوری میکند که فرماندهان نظامی و دستاندرکاران سرویسهای اطلاعاتی و همچنین مفسران رسانهها، که مدتها است از حضور نظامی آمریکا در افغانستان دفاع میکنند، به انتقاد از «ضربالاجل مصنوعی» پرزیدنت بایدن پرداختند.
راثکاف منتقدان سیاست خروج از افغانستان را به سه دسته تقسیم میکند. نخستین دسته، حامیان و مقامات دولت جرج بوش که «آمریکا را به مسیر عبورناپذیر ملتسازی» و نهایتا ماموریتی «بدون پایانی مشخص» کشانده بودند. دسته دوم مقامات و حامیان دولت اوباما بودند که «حضور نیروهای نظامی آمریکا در آن کشور را افزایش دادند، و بعدها، وقتی بیهودگی آن جنگ معلوم شد، جرات سیاسی لازم برای عقبنشینی را نداشتند.» و سومین دسته نیز مقامات و حامیان دولت ترامپ بودند که با دادن امتیازات به طالبان در جریان مذاکرات و توافق صلح، به تقویت آن گروه کمک کرده و «خروج نهایی از آن کشور را به دولت بعدی واگذار کرده بودند.»
راثکاف آنگاه نکاتی را بر میشمرد که به زعم او، منتقدان سیاست آقای بایدن در افغانستان در نظر نمیگیرند. او از جمله به این موضوع اشاره میکند که کارزار نظامی طالبان در سال ۱۳۸۳ از سرگرفته شد و چهار سال پیش، به تأیید آمریکا، طالبان بر یک سوم افغانستان مسلط بود یا ادعای تسلط بر آن را داشت. آزادی ۵ هزار جنگجوی طالبان از بازداشتگاههای آمریکا از جمله مفاد توافق صلح دولت ترامپ با طالبان بود، و پرزیدنت ترامپ در سال آخر ریاست جمهوری، شمار نیروهای آمریکایی حاضر در افغانستان را از ۱۳ هزار نفر به ۲۵۰۰ نفر کاهش داده بود.
راثکاف مینویسد دونالد ترامپ در بازگرداندن تجهیزات نظامی آمریکا از افغانستان نیز «قصور کرد» و او، به همراه استیون میلر، در صدور روادید ویژه برای افغانستانیهایی که به آمریکا کمک کرده بودند، فعالانه سنگاندازی میکردند.
به باور نویسنده این مقاله، پرزیدنت بایدن بر موضع خود پافشاری کرد و برای کمک به برنامه تخلیه و حفظ امنیت فرودگاه کابل، هزاران نیروی جدید را به افغانستان اعزام کرد و برای یافتن مقصد برای پناهجویان افغانستانی پروازهای ویژه ۲۴ ساعته هواپیماهای باری از فرودگاه کابل، با دولتهای جهان به گفتوگو پرداخت. برنامه روادید ویژه که دولت ترامپ برایش مانعتراشی کرده بود، سرعت گرفت. علیرغم سالها جنگ، دولت و ارتش آمریکا در دو هفته اخیر بارها در مورد موضوعات مختلف - از جمله هماهنگ کردن عبور ایمن متقاضیان خروج از کشور از طریق فرودگاه کابل، کاهش خطرات، و منافع مشترک دو طرف در پایبندی به ضربالاجل ۳۱ اوت - با طالبان گفتگو کردند.
راثکاف، که استاد روابط بینالملل در دانشگاه جانز هاپکینز است، در ادامه مقاله خود در ماهنامه آتلانتیک، حمله انتحاری مرگبار روز ۲۶ اوت، واکنش سریع آمریکا به عاملان آن، و عملیات عظیم بیرون بردن دهها هزار آمریکایی و غیرآمریکایی از افغانستان طی مدت زمان حدود دو هفته را تشریح میکند.
راثکاف مینویسد: «فصل پایانی حضور کوتهاندیشانه آمریکا در افغانستان، باید دستاوردی برای رهبری ارتش و رهبری مدنی آمریکا دانسته شود. یک بار دیگر، شجاعت و قابلیتهای ویژه نیروهای مسلح آمریکا آشکار شد و، برعکس سالهای اخیر، یک رهبر آمریکایی با کنار گذاشتن سیاستبازی، کار سخت و درست اولویت دادن به منافع و ارزشهای آمریکا را انجام داد.»
* برگردان فارسی این گزارش تنها به منظور آگاهیرسانی منتشر شده و نظرات بیان شده در آن، الزاماً بازتاب دیدگاه صدای آمریکا نیست.