باراک اوباما، رئیس جمهوری ایالات متحده آمریکا روز چهارشنبه ۲۰ مارس به اسرائیل و کرانه باختری سفر می کند. این اولین سفر آقای اوباما از آغاز دور اول ریاست جمهوری‌اش تاکنون به کشور اسرائیل است. بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل روز دوشنبه به دنبال رای اعتماد کنست به دولت جدید گفت: «دولت جدید اسرائیل از سفر اوباما به اورشلیم به عنوان فرصتی برای نشان دادن قدردانی از مردم آمریکا استفاده خواهد کرد. او گفت اسرائیل در منطقه با تهدیدهای فراوانی مواجه است و وعده داد که آینده کشور اسرائیل را تضمین کند.
غیر از تحکیم روابط میان آمریکا و اسرائیل، و تاکید بر دوستی میان دو طرف، مسئله برنامه اتمی ایران، سوریه و صلح بافلسطینی‌ها از محورهای عمده مذاکرات میان آقایان اوباما و نتانیاهو است. مئیر جاودانفر، استاد دانشگاه و تحلیلگر مسائل خاورمیانه در تل آویو، به پرسش‌های صدای آمریکا درباره سفر پیش روی باراک اوباما به اسرائیل پاسخ می دهد:
-این اولین سفر اوباما به اسرائیل در مقام رئیس جمهوری آمریکاست و در آغاز دور دوم ریاست جمهوری‌اش انجام می شود که معمولا رئیس جمهوری بهترین موقعیت و قدرت را دارد. اسرائیل قرار است از این سفر چه بهره برداری بکند؟
- هر رئیس جمهوری آمریکا معمولا به اسرائیل سفر می کند و این دیگر تبدیل به یک رسم در روابط دو کشور شده. روابط آمریکا و اسرائیل بسیار نزدیک است و این یکی از فرصت هایی است که هر دو کشور برای تحکیم روابطشان از آن استفاده می کنند. دلیل اصلی این که آقای اوباما این زمان را برای سفر انتخاب کرده این است که می خواهد در دور دوم ریاست جمهوری، روابطش با اسرائیل را بهبود ببخشد چرا که در دور اول مشکلاتی وجود داشت. به نظر من به احتمال زیاد اوباما می خواهد از این سفر برای بهبود موضع خودش در سیاست داخلی آمریکا و احتمالا در آینده به عنوان اهرم فشار علیه سیاست‌های دولت اسرائیل در صلح با فلسطینی‌ها هم استفاده کند. مسئله ایران هم در این سفر خیلی مهم است. هر دو طرف قصد دارند فهم و موضع خود را راجع به مسئله ایران نزدیک و هماهنگ کنند و به دولت ایران این پیغام را بدهند که هر دو کشور به جلوگیری از برنامه تسلیحاتی اتمی تهران پایبند هستند.
- آقای اوباما در پیام نوروزی که برای مردم ایران فرستاد بر اولویت دیپلماسی در قبال برنامه اتمی ایران تاکید کرد. در مقابل در یک سال گذشته بنیامین نتانیاهو بارها تاکید کرده که در صورت لزوم آماده حمله نظامی به مراکز نظامی و هسته‌ای ایران است و خواستار درنظر گرفتن خط قرمز مشخص آمریکا برای این اقدام شده. فکر می کنید رهبران آمریکا و اسرائیل در دیدار پیش رو به خط قرمز مشترکی برسند؟
-به نظر من نه. چون خط قرمز دولت نتانیاهو به عنوان یک چماق مفید و قدرتمند در مقابل ایران مورد استفاده قرار می گیرد تا تهران را متقاعد کنند که مذاکرات را جدی بگیرد و غنی سازی اورانیوم را به شکل افسارگسیخته انجام ندهد. به رغم اختلاف سطح خط قرمزهای آمریکا و اسرائیل در قبال ایران، این حرکات کاملا حساب شده و هماهنگ است. این که اوباما بر مذاکره تاکید می کند و نتانیاهو تهدید به حمله می کند، همگی تنظیم شده و هماهنگ است به این معنی که اگر ایران می خواهد هدف حمله نظامی نتانیاهو قرار نگیرد بهتر است با اوباما مذاکره کند.
-به نظر شما بنیامین نتانیاهو می تواند حمایت آمریکا از اسرائیل در قبال سوریه را جلب کند؟
- تنها تقاضای نتانیاهو درباره سوریه این است که اگر سوریه بخواهد علیه مردم خودش از سلاح شیمیایی استفاده کند و یا تهدید فوری علیه اسرائیل باشد، بتواند به تاسیسات نظامی این کشور حمله کند و اوباما از آن حمایت کند. تنها نگرانی اسرائیل این است که اگر فردا خطری جدی اسرائیل را تهدید کند، اوباما جلوی اقدام دفاعی اسرائیل را نگیرد. نتانیاهو از اوباما می خواهد که از اسرائیل در مقابل خطرات روزافزون سوریه حمایت کند. در عین حال این احتمال نیز وجود دارد که دو کشور پروژه‌های مشترکی را درباره سوریه تاسیس کنند.
-این موجب تحریک حزب الله لبنان و بالارفتن احتمال درگیری میان اسرائیل و حزب الله نمی شود که گفته می شود بیش از ۶۰ هزار موشک در جنوب لبنان دارد؟
- این خطر جدی نیست چون دولت آیت الله خامنه‌ای در تهران به موشک‌های حزب الله برای جلوگیری از خطر احتمالی حمله اسرائیل به تاسیسات اتمی ایران احتیاج دارد و به نظر نمی آید که از آن موشک‌ها برای دفاع از سوریه استفاده کند چون برای رهبر جمهوری اسلامی، تاسیسات اتمی ایران مهمتر از بشار اسد هستند.
- جان کری، وزیر خارجه آمریکا بلافاصله بعد از سفر اوباما به اسرائیل به این کشور می رود تا با بنیامین نتانیاهو ملاقات و مذاکره کند. دلیل این شتابزدگی چیست؟
-آقای کری دوره جدیدی را به عنوان وزیر خارجه آغاز کرده و به نظر می آید که قصد دارد هرچه بیشتر با مقامات اسرائیلی آشنا شود و همکاری میان دو طرف را افزایش دهد. پیش بینی می شود که او از یک طرف بر مسئله صلح با فلسطینی‌ها که مسئله مهمی برای دولت آمریکاست تاکید خواهد کرد، و از طرف دیگر به عنوان حلقه رابطی میان اسرائیل و کشورهای عرب حوزه خلیج فارس باشد که با اسرائیل رابطه ندارند اما در عین حال با برنامه اتمی ایران مخالفند، تا یک اتحاد منطقه‌ای علیه برنامه اتمی تهران تشکیل دهد.
