سوم مه، روز جهانی آزادی مطبوعات در حالی فرا رسیده که ایران امسال نیز در میان بدترین کشورها از نظر آزادی بیان و آزادی روزنامه‌نگاران قرار گرفته است.
سازمان ملل متحد، سال ۱۹۹۳، دوسال پس از تلاش سازمان گزارشگران بدون مرز و روزنامه‌نگاران آفریقایی، سوم مه (۱۳ اردیبهشت) را روز جهانی آزادی مطبوعات نامید تا در این سال، تلاش رسانه‌ها و روزنامه‌نگاران برای آزادی انتشار اطلاعات، گرامی داشته شود.
در این بین، ایران بر اساس گزارش‌هایی که نهادهای جهانی منتشر کرده‌اند، همچون سالهای گذشته در میان کشورهایی قرار گرفته است که بیشترین محدودیت را برای روزنامه‌نگاران و رسانه‌ها اعمال کرده است.
سازمان خانه آزادی در گزارشی که دهم اردیبهشت منتشر شد، اعلام کرد که ایران از نظر آزادی مطبوعات در میان ۱۹۹ کشور در رتبه ۱۹۱ قرار گرفته است. بر اساس گزارش این سازمان، ایران جزو کشورهایی است که بیشترین روزنامه‌نگار را در زندان دارد.
اندکی پیش از انتشار این خبر، هیات نظارت بر مطبوعات ایران، مجله «زنان امروز» را به دلیل انتشار یک گزارش، توقیف کرده بود.
سازمان گزارشگران بدون مرز نیز، در گزارش سال ۲۰۱۵ خود، ایران را از نظر آزادی مطبوعات درمیان ۱۸۰ کشور، در رتبه ۱۷۳، یک پله پایین تر از سومالی و یک پله بالاتر از سودان قرار داده است. ویتنام، چین، سوریه و ترکمنستان از دیگر کشورهایی هستند که وضعیت بدتری نسبت به ایران دارند.
به گفته این سازمان، دست کم ۱۶ روزنامه نگار در ایران زندانی هستند که ۴ نفر از آنها، از جمله جیسون رضائیان، از زمان آغاز ریاست جمهوری حسن روحانی و بقیه در دوران ریاست جمهوری محمود احمدی نژاد زندانی شده اند.
سازمان گزارشگران بدون مرز در سال ۲۰۱۵ اعلام کرده است در مصر ۱۱ روزنامه نگار، در ترکیه ۳ روزنامه نگار، در جمهوری آذربایجان ۸ روزنامه نگار، در عربستان ۲ روزنامه نگار، در اریتره ۱۶ روزنامه نگار و در ایالات متحده ۱ روزنامه نگار زندانی هستند.
در سالهای پیش از آن نیز ایران از نظر نهادهای جهانی جزو کشورهایی بود که بالاترین آمار روزنامه‌نگاران زندانی را به خود اختصاص داده بود.
امسال علاوه بر آمار زندانیان و توقیف مطبوعات، بازداشت جیسون رضائیان، خبرنگار ایرانی آمریکایی روزنامه واشنگتن پست در تهران، بیشتر از دیگر اخبار مربوط به روزنامه‌نگاران خبرساز شد؛ چنانکه باراک اوباما، رئیس جمهوری ایالات متحده، برای دومین بار بر تلاش دولت خود برای آزادی او از زندان تاکید کرد.
باراک اوباما در مراسمی که به مناسبت روز جهانی آزادی مطبوعات در کاخ سفید برگزار شد، گفت که نقش روزنامه نگاران و رسانه آزاد در حفظ دموکراسی مهم است.
او همچنین بار دیگر بر ادامه تلاش دولتش برای آزادی جیسون رضائیان خبرنگار آمریکایی -ایرانی روزنامه واشنگتن پست در تهران تاکید کرد.
باراک اوباما گفت: «باید درباره ارزشهایی که در قانون اساسی ما آمده صحبت کنیم زیرا بر این باوریم که این مطالب صرفا ارزشهای آمریکایی نیستند؛ ارزشهای بنیادی مانند آزادی بیان و وجدان جزو حقوق بشر و حقوق جهانی است. با مطبوعات آزاد جهانی بهتر و قویتری را به همراه خواهیم داشت. الان فرصتی است که همه روزنامه نگاران که در گوشه زندان افتاده اند، اذیت می‌شوند، در خطرند یا روزنامه نگارانی مانند استیون ساتلاف، جیمز فولی و لکو سامرز و کسانی که در دفتر نشریه شارلی ابدو، که جانشان را از دست دادند، را گرامی بداریم.»
وی ادامه داد: «ما کماکان تلاش خود را برای آزادی روزنامه نگارانی که ناعادلانه در بند که شامل جیسون رضائیان، روزنامه نگار واشنگتن پست در ایران است، ادامه می‌دهیم.»
در این مراسم سه خبرنگار روسی، ویتنامی و اتیوپیایی که هر سه برای فعالیت‌های حرفه‌ای خود زندانی و شکنجه شده بودند، به کاخ سفید دعوت شده بودند.
