مذاکره کنندگان بین المللی از بیستم ژانویه ۶ ماه برای خود فرصت خریده اند تا توافق جامع و کاملی با ایران به امضا برسانند که تضمین کند برنامه اتمی ایران صرفاَ برای مقاصد صلح آمیز به کار گرفته خواهد شد.
مرحله جدید گفتگوها بعد از توافق اولیه طرفین برسر تعلیق ششماهه برنامه هسته ای ایران در قبال حذف بخشی از تحریم های فلج کننده اقتصادی علیه تهران انجام می گیرد.
جوئل رابین، کارشناس مسائل ایران در بنیاد امنیت بین المللی پلوشرز اعتقاد دارد مرحله بعدی بسیار پیچیده تر و دشوارتر از گفتگوها و توافق اولیه خواهد بود.
راه دشوار پیش رو
آقای رابین می گوید: «اگر از منظر غرب به مسأله نگاه کنیم، آنها تقاضاهایی برای محدود کردن تعداد سانتریفیوژها، و کاستن از میزان غنی سازی اورانیوم – تا حد بسیار پایین – به میان خواهند آورد. تقاضا خواهند کرد که تأسیسات پلوتونیوم اراک به نحوی تغییر کند که روشن شود تنها برای مقاصد صلح آمیز به کار گرفته خواهد شد. درباره ابعاد نظامی احتمالی برنامه هسته ای ایران بحث خواهند کرد. این ها موضوعات پیچیده و سختی است. طرف دیگر خواهد خواست که تحریم های بین المللی پایان یابد.»
توافق موقت به آژانس بین المللی انرژی اتمی اجازه خواهد داد که به طور بی سابقه ای به تأسیسات هسته ای اصلی ایران دسترسی داشته باشد.
آقای رابین می گوید عنصر اصلی در مذاکره برسر دستیابی به یک توافق جامع همین است: «این ایده که می توان با ایران به توافق رسید و به آن اطمینان کرد چندان قابل باور و اعتماد نیست. بنابراین مسأله این است که بازرسان تمامی بخش های توافق را بررسی کنند. و به طور روزانه به تأسیسات ایران دسترسی داشته باشند.»
ضرورت اعتماد
گرگ تیلمن از انجمن کنترل تسلیحات می گوید مسأله اساسی اعتماد است: «هر دو طرف عمیقاً نسبت به حسن نیت و قصد طرف مقابل به اجرای توافق بی اعتمادند. حال، ما تعهد خاصی در دست داریم که انبوهی از هدف های مشخص برای شش ماه آینده در آن قید شده است؛ و خیلی مهم است که به موقع بدانیم که آیا این تعهدات انجام شده اند یا نه. البته در آن موقع، هر نوع توافق نهایی مستلزم آن خواهد بود که جامعه بین المللی به هر تعهدی که طرف ایرانی در مورد بازمانده برنامه اتمی اش می دهد، اعتماد کامل داشته باشد.»
آقای تیلمن بر این باور است که هر دو طرف به رغم بی اعتمادی به یکدیگر، خواهان موفقیت گفتگوها هستند.
در حالی که طرفین ایرانی و غربی به گفتگوها ادامه می دهند، برخی از سناتورهای آمریکایی در فکر تحریم های شدیدتر علیه ایران هستند. مجلس نمایندگان آمریکا ماه ژوئیه (تیرماه گذشته) قانونی را گذراند که مقررات سخت تری – از جمله علیه بخش های مالی و نفت ایران – در آن منظور شده است.
مرحله جدید گفتگوها بعد از توافق اولیه طرفین برسر تعلیق ششماهه برنامه هسته ای ایران در قبال حذف بخشی از تحریم های فلج کننده اقتصادی علیه تهران انجام می گیرد.
جوئل رابین، کارشناس مسائل ایران در بنیاد امنیت بین المللی پلوشرز اعتقاد دارد مرحله بعدی بسیار پیچیده تر و دشوارتر از گفتگوها و توافق اولیه خواهد بود.
راه دشوار پیش رو
آقای رابین می گوید: «اگر از منظر غرب به مسأله نگاه کنیم، آنها تقاضاهایی برای محدود کردن تعداد سانتریفیوژها، و کاستن از میزان غنی سازی اورانیوم – تا حد بسیار پایین – به میان خواهند آورد. تقاضا خواهند کرد که تأسیسات پلوتونیوم اراک به نحوی تغییر کند که روشن شود تنها برای مقاصد صلح آمیز به کار گرفته خواهد شد. درباره ابعاد نظامی احتمالی برنامه هسته ای ایران بحث خواهند کرد. این ها موضوعات پیچیده و سختی است. طرف دیگر خواهد خواست که تحریم های بین المللی پایان یابد.»
توافق موقت به آژانس بین المللی انرژی اتمی اجازه خواهد داد که به طور بی سابقه ای به تأسیسات هسته ای اصلی ایران دسترسی داشته باشد.
آقای رابین می گوید عنصر اصلی در مذاکره برسر دستیابی به یک توافق جامع همین است: «این ایده که می توان با ایران به توافق رسید و به آن اطمینان کرد چندان قابل باور و اعتماد نیست. بنابراین مسأله این است که بازرسان تمامی بخش های توافق را بررسی کنند. و به طور روزانه به تأسیسات ایران دسترسی داشته باشند.»
ضرورت اعتماد
گرگ تیلمن از انجمن کنترل تسلیحات می گوید مسأله اساسی اعتماد است: «هر دو طرف عمیقاً نسبت به حسن نیت و قصد طرف مقابل به اجرای توافق بی اعتمادند. حال، ما تعهد خاصی در دست داریم که انبوهی از هدف های مشخص برای شش ماه آینده در آن قید شده است؛ و خیلی مهم است که به موقع بدانیم که آیا این تعهدات انجام شده اند یا نه. البته در آن موقع، هر نوع توافق نهایی مستلزم آن خواهد بود که جامعه بین المللی به هر تعهدی که طرف ایرانی در مورد بازمانده برنامه اتمی اش می دهد، اعتماد کامل داشته باشد.»
آقای تیلمن بر این باور است که هر دو طرف به رغم بی اعتمادی به یکدیگر، خواهان موفقیت گفتگوها هستند.
در حالی که طرفین ایرانی و غربی به گفتگوها ادامه می دهند، برخی از سناتورهای آمریکایی در فکر تحریم های شدیدتر علیه ایران هستند. مجلس نمایندگان آمریکا ماه ژوئیه (تیرماه گذشته) قانونی را گذراند که مقررات سخت تری – از جمله علیه بخش های مالی و نفت ایران – در آن منظور شده است.
