استقبال تماشاگران آمریکایی از داستان گم شدن «جانوران خارق‌العاده» جادویی در نیویورک

«جانوران خارق‌العاده» شاخه‌ای برگرفته از مجموعه کتاب‌ها و فیلم‌های پرفروش «هری پاتر» است: داستان «نیوت اسکمندر» یک کارشناس جوان جانوران جادویی است، با بازی «ادی ردمین» که در جستجوی سرنوشتی جدید به آمریکای دهه ۱۹۲۰ سفر می‎کند، ولی ناچار می‎شود نخستین روزهای خود در سرزمین جدید را به جستجو بپردازد برای جانوران جادویی و عجیب‌الخلقه‌ای که از چمدان چرمی او، می‌گریزند.

جستجو، به روزهای ورود به آمریکا هدف می‎بخشد و او را با جمعی از شخصیت‎های رنگارنگ محشور می‌سازد که داستان‌های آنها، مایه اصلی این فیلم، و چهار فیلم دیگری که قرار است در پی آن بیایند، را تشکیل می دهد.

طی سه روز آغاز نمایش سراسری فیلم «جانوران...» در آمریکا، استقبال تماشاگران، فروش آن را از مرز ۷۵ میلیون دلار گذراند. هر چند که این مبلغ، ۲۰ میلیون دلار کمتر از پیش‌بینی کارشناسان بود که روز جمعه نوشتند «جانوران...» می‌تواند در سه روز اول بالای ۹۵ میلیون دلار فروش داشته باشد.

هفته گذشته، روی فرش قرمز در نیویورک، به مناسبت افتتاح اکران سراسری فیلم «جانوران...» خانم «جی کی راولینگ» خالق مجموعه «هری پاتر» می‌گوید هنوز نمی‌داند واکنش به این فیلم چگونه خواهد بود ولی از کار خود و همکارانش احساس غرور می‌کند و امیدوار است تماشاگران آن را دوست داشته باشند.

فیلم «جانوران خارق العاده و کجا می‌توان آنها را پیدا کرد» اولین فیلمی‌است که سناریوی آن را خود خانم «راولینگ»، نوشته، شاید به این دلیل که داستان به شاخ و برگهای زیادی نیاز داشت برای اینکه قابل فیلمبرداری بشود.

سرچشمه این فیلم، و فیلم‌های بعدی، کتابچه ۱۲۸ صفحه‎ای است که ۱۵ سال پیش، به سبک کتاب‎های درسی جانورشناسی، برای فروش به نفع یک خیریه، نگاشته شده بود.

اسم این کتاب، برای اولین بار در کتاب «هری پاتر و سنگ فیلسوف» مطرح می‌شود، به عنوان تکلیف درسی برای همشاگردیان «هری پاتر» است.

سناریوی فیلم، آشکارا این کتاب کوتاه را کش داده، که در آغاز، مثل کتابهای جانورشناسی است، با این فرق که جانورهای آن، خیالی و جادوئی هستند، مثل فیل‌هائی که ظاهرا از ترکیب فیل و ماهی مرکب درست شده‎اند، یا گربه‎های جنگلی که مثل بعضی انواع ماهی، باد می‌کنند، یا مارهای بالدار.

محرمانه

مراحل تولید این فیلم که «دیوید ییتز» کارگردان چهار فیلم بهتر مجموعه «هری پاتر» آن را ساخته، محرمانه بود.

بازیگر «ادی ردمین» می‌گوید شرایط محرمانه برای بازیگران هم وجود داشت، به طوری که هر روز بعد از فیلمبرداری، سناریوهای آنها را در صندوقی قفل می‌کردند. او می‌گوید در دنیائی که شگفتی و رمز و راز زیادی ندارد، اشتهای زیادی هست برای جهان پراز شگفتی که خانم راولینگ خلق کرده.

شخصیت «نیوت اسکمندر» با بازی «ادی ردمین» در بازداشتگاه پلیس نیویورک، با شخصیت های رنگارنگی دوست می‌شود، که تلاش می‌کنند به او برای پیدا کردن جانوران خارق العاده جادوئی‌اش، کمک کنند، و درگیر قصه‌های جانبی دیگری می‌شوند، از جمله جستجو برای یک کودک با توانائی‎های جادوئی.

منتقدها کارگردان دیوید ییتز را به خاطر خلق حال و هوای نیویورک سالهای ۱۹۲۰، دوران جاز و معماری و طراحی سبک «ار دکو» تحسین کرده‎اند، اما بسیاری از آنها، فیلم جدید را فاقد جاذبه‎هایی می‌دانند که به موفقیت مجموعه «هری پاتر» کمک کردند.

مقایسه

خبرنگارها در نیویورک از خانم «راولینگ» خواستند شخصیت‌های «هری پاتر» و «نیوت اسکمندر» را با هم مقایسه کند.

او می‌گوید «هری پاتر» با سرنوشتی از پیش تعیین شده به دنیا آمده بود، در حالیکه «نیوت اسکمندر» آدمی‌است که راه خود را می‌رود، و به سوی چیزی کشیده می‌شود، یعنی که هر چند آدمی ‌متفاوت است ولی از جهتی، انسانی روزمره است.

اما به نظر منتقدها، بعضی تفاوت‎ها میان این دو مجموعه سینمایی تخیلی، ظاهری است، و بعضی عمیق‌تر. مثلا، داستان «هری پاتر»، در زمان حال می‌گذرد، در حالیکه مجموعه «جانوران خارق‎العاده» در گذشته نزدیک، در دهه ۱۹۲۰ نیویورک، یعنی نیویورک بعد از جنگ اول روی می‌دهد، که دوران شکوفائی بود از نظر فرهنگی و هنری در این شهر، و این را در طراحی و پس‎زمینه داستان می‌بینیم.

دورانی بود که به «بیست های غرنده» Roaring Twenties مشهور است.

منتقد جو مورگنسترن در وال استریت جورنال، می‌نویسد مقایسه این فیلم با مجموعه «هری پاتر»، خوشایند نیست. بهترین فیلم‌های هری پاتر، شخصیت‌های جذاب، بازیگری درخشان و فیلمنامه‌‎هایی داشتند که دیالوگ تیزهوشانه را با ساختار دراماتیک قدرتمند، ترکیب می‌کرد، در حالیکه «جانوران خارق العاده» هیچکدام از این خاصیت‌ها را ندارد، هر چند تماشای آن، خالی از لطف نیست، و حتی گاهی شوق‌انگیز هم می‌شود.

در «هری پاتر»، تماشاگر با دانش‌آموزان یا دانشجویان، طرف بود در حالیکه شخصیت‌های فیلم جدید، بزرگسالان هستند.

سال ۱۹۲۶، سال ورود شخصیت «نیوت اسکمندر» به نیویورک، همزمان است با برآمدن جنبش فاشیسم در اروپا، و از این نظر، به قول استفانی زچرک، منتقد هفتگی «تایم»، نمایش فیلم «جانوران خارق العاده» در این مقطع زمانی را می‌توان هشداری در باره ظهور یا بازگشت فاشیسم در زمانه ما، تلقی کرد.

البته همین منتقد یادآور شده که دیدن رگه‌های سیاسی در این اثر، چندان وارد نیست، چون آشکارا این فیلم، کالایی است برای راضی کردن مشتریانی که برای قصه‌های «هری پاتر»، همچنان گرسنه هستند.

البته شمار هوادارهای «هری پاتر» که این مجموعه را به یکی از پولسازترین مجموعه های تاریخ تبدیل کردند، کم نبود وکم نیست، و قطعا شرکت برادران وارنر، روی آنها حساب می‌کند، ولی به قول مایکل فیلیپز، منتقد شیکاگوتریبون، فیلم جدید برای آنها که با جزئیات داستان «هری پاتر» و شگردهای قصه‌گوئی خانم راولینگ آشنائی ندارند، هم همچنان جذاب است. هر چند که، آشنایی عمیق با شخصیت‌های داستان‌های «هری پاتر»، کمک بیشتری می‌کند به لذت بردن از این فیلم، چون بعضی شخصیت‌هائی که در فیلم «جانوران خارق العاده» ظاهر می‌شوند، در مجموعه «هری پاتر»، هم حضور دارند.

با توجه به اینکه خانم راولینگ ۸۵ جانور افسانه‌ای و تخیلی برای این کتاب درسی «جانوران...» خلق کرده، به قول منتقد «مارک مدلی» نویسنده روزنامه «گلوب اند میل» کانادا، تماشای این فیلم و احتمالا چهار فیلمی‌ که قرار است بعد از این اکران شوند، حالت درس یادگرفتن دارد تا تفریح، به خصوص چون برخلاف حیوانات تخیلی، شخصیت‌های انسانی این فیلم، پرورش چندانی نیافته‌اند.