روزنامه گاردین در گزارشی با عنوان «ایران از جانشین مالکی برای نخست وزیری عراق حمایت میکند» مینویسد، تبریک روز سهشنبه ایران به جانشین نوری المالکی زمینه را برای برکناری مالکی از مقام نخست وزیری هموار کرد.
به باور نویسندگان این گزارش، چنین حرکتی از سوی ایران، حامی اصلی مالکی، این کشور را رسمأ در کنار ایالات متحده آمریکا، عربستان سعودی و ناتو، در حمایت از حیدر العبادی نخست وزیر تازه انتخاب شده عراق قرار داد.
براساس گزارشهای تأئید نشده، ایران روز سهشنبه به نخست وزیر برکنار شده عراق پیشنهاد پناهندگی سیاسی داده است.
حمایت گسترده بینالمللی از آقای عبادی برای کمک به تشکیل دولتی فراگیر قابل پیشبینی بود. مالکی در تشکیل چنین دولتی با شکست مواجه شده است. در دولت نوری المالکی نشانی از وحدت سیاسی گروههای مختلف، بطوری که بتواند در آینده نزدیک گروه داعش را مهار کند، دیده نمیشد.
روز سهشنبه، سازمان ملل متحد اعلام کرد هزاران نفر از اقلیت ایزدی (یزیدی) در کوههای شنگال (سنجار) «بدون آب، غذا و پناهگاه» گرفتار شدهاند. غرب بر کمکهای انساندوستانه به کسانی که از حملات نیروهای گروه موسوم به «دولت اسلامی» فرار کردهاند، افزوده است.
مقامات دفاعی ایالات متحده میگویند هواپیماهای آمریکایی در ارتفاع پائین بر فراز عراق به پرواز در آمدند تا علاوه بر کمکرسانی به هزاران غیرنظامی ایزدی در کوهستان شنگال در نزدیکی مرز سوریه، از حملات داعش به اربیل، که تعداد زیادی از شهروندان آمریکایی در آنجا حضور دارند، جلوگیری کنند.
حملات آمریکاییها، توپخانه و دیگر انبار مهمات و تجهیزات متعلق به «دولت اسلامی» (داعش) را هدف قرار داده و به پیشمرگههای کرد نیرو و روحیه داده بطوری که توانستند دو شهر را از نیروهای داعش پس بگیرند، هرچند یک شهر دیگر را از دست دادند.
ادرین ادواردز، یکی از سخنگویان کمیسر عالی سازمان ملل متحد در امور پناهندگان، گفت در حال حاضر ۳۵ هزار ایزدی و دیگر اقلیتها، که پس از فرار از شنگال در دوهک پناه گرفتهاند، نیاز شدید به غذا، آب و پناهگاه دارند. وی همچنین گفت «تاکنون حدود ۲۰ تا ۳۰ هزار نفر در کوههای شنگال بدون آب، غذا و پناهگاه به دام افتاده اند که دسترسی به این خانوادهها بسیار دشوار است.»
منصور بارزانی رئیس نیروهای امنیتی کردستان عراق میگوید «آنچه در شنگال روی داد چیزی کمتراز نسلکشی نیست. زنان به بردگی گرفته شدند و مردان کشته شدند. ما نیروهای اضافی را برای باز نگاه داشتن یک جاده اعزام کردیم، اما آن منطقه ۱۷۰ کیلومتر از سرزمین اصلی کردستان فاصله دارد؛ هر کاری بخواهیم بکنیم باید از طریق اراضی اعراب انجام دهیم که غالبأ حالت خصمانه با ما دارند.»
کشورهای اروپایی، از جمله بریتانیا، بر میزان کمکها به آوراگان عراقی افزودهاند و وعده ارسال محمولههای کمکی، که بیشتر شامل مایحتاج اساسی آنهاست را از طریق هوا دادهاند، و همچنین قول ارائه کمک مالی و تسلیحاتی دادهاند. کمیسیون اروپائی نیز تعهد کرده است که ۵ میلیون یورو برای کمک به نهادهای امدادرسان در شمال عراق پرداخت کند.
علی شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران، از طرف دولت متبوع خود به رهبری و مردم عراق برای انتخاب نخست وزیر تازه تبریک گفت. در یک اقدام هماهنگ، شبهنظامیان شیعه مورد حمایت ایران، اصحاب الحق، نیز از عبادی حمایت کردند، که خود نشانه دیگری است بر پایان دوران مالکی.
حسین رسام، تحلیلگر ایرانی مقیم لندن گفت بیانیه علی شمخانی بیانگر نقش ایران در انتخاب عبادی است که «گزینش او بدون همکاری ایران تحقق نمییافت. این نتیجه یک سری گفتگو و تبادل نظر در طی چندین روز است و چیزی نیست که یک شبه تصمیم گرفته شده باشد.»
به گفته رسام، اولویت ایران در عراق جلوگیری از خلاء قدرت و انتخاب نخست وزیری همدل با تهران بود. «با گزینش عبادی، ایران به هر دو هدف خود رسید.»
در ادامه مقاله روزنامه گاردین آمده است، اعلام حمایت علنی ایران از عبادی این کشور را در کنار آمریکا و ناتو قرار داد.
جان کری، وزیر امور خارجه آمریکا، که در استرالیا بسر میبرد تعهد کرد وقتی نخست وزیر جدید دولتی کارآمد تشکیل داد، «امکانات مضاعف سیاسی، اقتصادی و امنیتی» در اختیار آن قرار دهد.
آقای کری همچنین به صراحت گفت که نقشهای برای بازگشت نیروهای ارتش آمریکا به عراق وجود ندارد. «هیچگونه طرحی برای اعزام دوباره نیروهای نظامی آمریکا به عراق وجود نخواهد داشت. فکر نمیکنم که کسی به بازگشت به مسیری که در گذشته طی کردهایم، بیندیشد.»
آندرس فوگ راسموسن دبیر کل ناتو نیز گفته است «تشکیل یک دولت فراگیر در شکست دادن داعش در عراق، امری اساسی است. داعش تهدیدی است علیه امنیت و ثبات کل منطقه.»
در همین حال، روز سه شنبه واتیکان از رهبران اسلامی خواست که به صراحت تعقیب مسیحیان و ایزدیها در عراق را محکوم کنند. واحد مسئول گفتگوهای بین مذاهب گفت «به دلیل وضعیت اسفناک مسیحیان، ایزدیها و دیگر اقلیتهای مذهبی و قومی در عراق، لازم است رهبران مذهبی و بویژه رهبران دین اسلام و نیز مردم، در گفتگوهای بین مذاهب شرکت کنند. همه مردم با حسن نیت یک موضع صریح و متهورانه بگیرند. همه باید باتفاق در محکومیت صریح این جنایات و استفاده از مذهب برای توجیه آن، گام بردارند.»
---------------------------------------------
برگردان فارسی اين مقاله تنها به جهت اطلاعرسانی منتشر شده و نظرات بيان شده در آن، الزاماً بازتاب ديدگاه صدای آمريکا نيست.