برای نفت ایران جایگزین پیدا شد. منابع آگاه در دوبی، به خبرگزاری رویترز گفته اند عربستان سعودی و دیگر کشورهای حوزه خلیج فارس در صورت تحریم نفت ایران به وسیله اتحادیه اروپا، نفت جایگزین برای رفع نياز اروپا روانه بازار خواهند کرد.
پیش از این نیز گزارش هايی در زمینه تلاش واشنگتن و متحدان اروپایی اش برای افزایش سقف تولید کشورهای بزرگ صادرکننده نفت خام از جمله عربستان سعودی، کویت، عراق، امارات متحده عربی و لیبی، با هدف جایگزینی صادرات نفت ایران به اروپا و جلوگیری از جهش بهای نفت در صورت تحریم نفت ایران منتشر شده بود. در این زمینه گزارش های رسمی نیز از افزایش میزان تولید نفت این کشورها تاکید داشت. اين گزارش ها حکایت از آن دارد که عربستان سعودی ۵۰۰ هزار بشکه، کویت ۵۰۰ هزار بشکه، عراق ۲۰۰ هزار بشکه، و امارات متحده عربی ۲۰۰ هزار بشکه بر ظرفیت تولید روزانه نفت خود خواهند افزود.
این در حالی است که لیبی نیز تولید نفت خود را از سر گرفته است و تلاش دارد روزانه ۱ میلیون و ۶۰۰ هزار بشکه نفت وارد بازار کند.
در صورت تحقق این موضوع بر ظرفیت تولید نفت جهان روزانه ۳ میلیون بشکه افزوده خواهد شد.
میزان صادرات نفت ایران به اروپا کمی بیش از ۲ میلیون بشکه در روز است که بر اساس گزارش آژانس بین‌المللی انرژی، در حال حاضر روزانه حدود ۴۵۰ هزار بشکه از آن به کشورهای اتحادیه اروپا صادر می شود.
جمهوری اسلامی ایران یکی از سه صادرکننده اصلی نفت خام به اروپا است.
به گزارش اداره اطلاعات انرژی آمریکا، در سال ۲۰۱۰ میلادی، حدود ۱۸ درصد از کل فروش نفتی جمهوری اسلامی به کشورهای عضو اتحادیه اروپا صادر شده است.
احمد علوی، کارشناس امور اقتصادی و استاد دانشگاه در سوئد، با تاکید بر این موضوع که آثار تحریم احتمالی نفت ایران بر اقتصاد ایران حتی در کوتاه مدت نیز قابل رویت است، به صدای آمریکا گفت، «با توقف صادرات نفت ایران پروسه تحریم نفت ایران کامل تر می شود و این مسئله بر روی درآمدهای دولت و روند واردات و صادرات ایران تاثیر می گذارد و به دنبال آن باید انتظار داشت که رشد اقتصادی ایران منفی تر از این چیزی شود که در حال حاضر هست. در عین حال نرخ بیکاری افزایش پیدا می کند و نایابی و کمیابی کالاها بیش تر می شود که در واقع اثرات آن بر خانوار به شکل کاهش در آمد، افزایش هزینه ها، و افزایش کسری بودجه و ناتوانی از پرداخت هزینه های زندگی احساس خواهد شد.»
اقتصاد ایران اقتصادی تک محصولی است که وابستگی شدیدش به نفت واضح است. در عین حال اقتصادی است که به گفته علی رضا منادی سفیدان، عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس شورای اسلامی، اقتصادی ۱۰۰ درصد دولتی است، و سرنوشت آن با تصمیمات دولت به شکل دستوری رقم می خورد.
در اقتصادی ۱۰۰ درصد دولتی این پرسش مطرح می شود که تا چه اندازه می توان تهدید محمد رضا رحیمی، معاون اول رئیس جمهوری اسلامی ایران، که روز سه شنبه ۶ دی ماه گفت، «اگر بنا باشد نفت ايران را تحريم كنند يك قطره نفت از تنگه هرمز عبور نخواهد كرد» را بخشی از سیاست های دستوری دولت دانست که سرنوشت اقتصاد ایران را تعیین می کند؟
احمد علوی، در این زمینه به صدای آمریکا گفت، «شکی نیست مسئولان دولتی که این قبیل اظهارات را بیان می کنند، این حق را در مرحله اول برای خودشان قائل هستند که چنین تصمیماتی بگیرند، دوم این که حتی اگر این تصمیمات اجرايی بشود یا نشود خود این حرف ها بر بازار نفت تاثیر می گذارد و بر سرنوشت میلیون ها ایرانی نیز تاثیرگذار است. در عین حال این قبیل اظهارات تهدید آمیز نشان دهنده آن است که گویا مراکز تصمیم گیری و گفتار پراکنی رژیم به قدری متعدد است، که حکومت لازم نمی بیند پاسخ گو باشد در مورد حرفهایی که می تواند موثر واقع شود هر چند گویندگان آن خود پاسخ گو نباشند.»
وزیران امور خارجه اتحادیه اروپا، روز دهم آذر ماه گذشته، با افزودن ده ها نام دیگر به فهرست شرکت ها و اشخاص مرتبط با برنامه هسته ای ایران، تحریم ها علیه جمهوری اسلامی ایران را تشدید کردند.
با وجود آن که کشورهای اروپایی خواستار تحریم نفت ایران نیز شده بودند، اما وزاری خارجه این اتحادیه در این مورد به توافق نرسیدند. گفته شد مقامات اروپای در پی نگرانی از جهش قیمت نفت در بازارهای جهانی و کمبود این کالا برای بازار مصرفی خود نفت ایران را در نشست ماه گذشته خود تحریم نکردند.
نشست آتی اتحادیه اروپا قرار است دهم بهمن ماه (سی ام ژانویه) برگزار شود و گفته می شود بحث تحریم نفت ایران هم چنان روی میز گفت و گو مقامات اروپای قرار دارد. برخی از کارشناس از جمله احمد علوی، با اشاره به تصمیم اعراب مبنی بر تامین نفت مورد نیاز اروپا در صورت تحریم احتمالی صنعت نفت ایران به وسیله اتحادیه اروپا، این اقدام را دارای پشتوانه اجرایی و واقعی دانست و به صدای آمریکا در این زمینه گفت، «تحریم نفت ایران به وسیله اتحادیه اروپا قابل اجرا است.»
این در حالی است که به گزارش رویترز، چین بزرگترین خریدار نفت خام ایران، واردات نفت خام از ایران را در ماه آینده میلادی (ژانویه ۲۰۱۲) نسبت به ماه های قبل، به نصف کاهش می دهد. به گزارش رویترز، این اقدامات بیانگر تلاش های چین برای کاهش بهای نفت وارداتی از ایران ارزیابی شده است.
پیش تر نیز کارشناسان حوزه نفت و انرژی، تحریم احتمالی نفت ایران را، سبب عرضه نفت صادراتی ایران با قیمت پایین تر به کشورهایی عنوان کردندکه احتمالا به تحریم این کالای عمده ایران نمی پیوندند.
