تنگه هرمز در باريک ترين نقطه ۳۴ کيلومتر (۲۱ ميل) عرض دارد، که اين شامل سه کيلومتر عمق کافی برای کشتيرانی است.
مطابق آمارهای رسمی سازمان اطلاعات انرژی آمريکا ۳۳ درصد نفتی که در سال ۲۰۰۹ از راه دريا راهی بازارهای بين المللی شد (۴۰ درصد در سال ۲۰۰۸) يا ۱۷ درصد کل نفت بفروش رسيده در جهان از تنگه هرمز عبور کرد.
طبق آمارهای اين منبع، در سال ۲۰۰۹ بيش از ۱۵ ميليون بشکه در روز از تنگه هرمز عبور کرد.
بيشتر نفتی که از طريق تنگه هرمز صادر می شود سرانجام در آسيا، ايالات متحده آمريکا و اروپای غربی مصرف می شود. تقريبا سه چهارم واردات نفت ژاپن و حدود ۵۰ درصد نفت مورد استفاده چين از تنکه هرمز عبور می کند.
روزانه دوميليون بشکه فرآورده نفتی و گازطبيعی مايع شده از طريق تنگه هرمز عبور می کند.
منابع آگاه صنعت نفت می گويند امارات متحده عربی بزودی خواهد توانست نفت خود را از طريق لوله ای که قرار است بمنظور دور زدن تنگه هرمز تعبيه شود به خارج صادر کند. پروژه خط لوله نفت خام ابوظبی (The Abu Dhabi Crude Oil Pipeline ) دارا ظرفيتی معادل دو و نيم ميليون بشکه در روز خواهد بود.
راه های جايگزين ديگری که قرار است در نظر گرفته شود شامل دو خط لوله عراق است با ظرفيت يک و نيم ميليون بشکه در روز که از عربستان سعودی و خط لوله ای که از لبنان با ظرفيت نيم ميليون بشکه در روز می گذرد. اين دو خط فعلا از حيث انتفاع ساقط هستند. خط لوله ديگری که هم اکنون در حال فعاليت است پترولاين (يا خط لوله شرقی غربی) نام دارد که نفت خام عربستان را به خارج می برد.
روز سه شنبه، ششم ديماه، تهران اخطار داد که در صورت تحريم های بيشتر غرب عليه جمهوری اسلامی ايران جلوی عبور نفت از تنگه هرمز را خواهد گرفت. وزرای امور خارجه کشورهای اروپايی در ماه جاری تصميم گرفتند به منظور فشار وارد آوردن به تهران برای متوقف کردن برنامه اتمی ايران بر شدت تحريم ها بيفزايند. جمهوری اسلامی ايران می گويد برنامه اتمی تهران اهداف صلح جويانه داشته و صرفا برای توليد انرژی است.
وزارت امور خارجه آمريکا در واشنگتن این تهدید را «بی اساس» ناميد و آن را رد کرد. مارک تونر، سخنگوی وزارت امور خارجه آمريکا در واشنگتن، همچنين در مورد ابراز نظرات از سوی مقامات ايرانی درمورد تنگه هرمز گفت: اين نظرات «تلاش دیگر ایران برای منحرف کردن حواس جهان از مسئله واقعی و ادامه سرپیچی از تعهدات بین المللی هسته ای آن کشور است»
ايران توانايی آن را دارد که تنگه هرمز را ببندد و از اين ظرفيت در دوران جنگ با عراق استفاده کرد. ناوگان پنجم ايالات متحده آمريکا، مستقر در بحرين، که از خطوط کشتيرانی در خليج فارس و حومه محافظت می کند، شامل چندين فروند هواپيمای جنگنده است. اين ناوگان مسول امنيت منطقه خليح فارس، دريای سرخ، و دريای عمان و بخشهايی از اقيانوس هند است.
در سال ۱۳۶۷شمسی (۱۹۸۸) کشتی جنگی وينسنز در تنگه هرمز يک هواپيمای مسافربری ايرانی را سرنگون کرد که منجر به کشته شدن ۲۹۰ سرنشين آن هواپيما شد. واشنگتن در زمان رخداد اين حادثه آن را تصادفی خواند و گفت که خدمه در مورد شناسايی هواپيمای مذکور دچار خطا شده بودند. تهران ادعا کرد شليک به هواپيمای مسافربری عمدی بوده است.
در شانزدهم دی ماه سال ۱۳۸۶ شمسی، ايالات متحده گفت قايق های متعلق به سپاه پاسداران ايران با نزديک شدن به سه کشتی نيروی دريايی آمريکا در تنگه هرمز آنان را تهديد کرده اند.
در آذرماه ۱۳۸۹ شمسی ايالات متحده طی بيانيه ای ادعا کرد که انفجار مردادماه در يک نفتکش ژاپنی در تنگه هرمز توسط شبه نظاميان انجام گرفته و نگرانی ها در مورد امنيت تنگه هرمز را بيشتر کرده است. سپاه عبدالله اعظم مسوليت اين نخستين حمله در تنگه هرمز را بر عهده گرفت.
