محمدمهدی اسماعیلی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، در گفتوگویی تلویزیونی، تایید کرد که وزارت متبوعش فهرستی از نام هنرمندانی را که اجازه کار نخواهند داشت، تهیه کرده است.
وی شامگاه شنبه ۲۹ خرداد با حضور در یک برنامه تلویزیونی در شبکه افق صداوسیمای جمهوری اسلامی، ضمن دفاع از کارنامه یکساله خود، هنرمندان را تهدید کرد که اگر «خلاف منافع ملی» کار کنند یا علیه جمهوری اسلامی حرف بزنند، از فعالیت هنری محروم خواهند شد.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با تأکید بر اینکه نظارت بر رفتار هنرمندان «جای مسامحه ندارد»، به سخنان رئیس سازمان سینمایی اشاره کرد و گفت: «اگر قرار است به هنرمندی در این رابطه اجازه کار داده نشود، حتماً اجازه کار نخواهیم داد».
محمد خزاعی، رئیس سازمان سینمایی ایران، روز سهشنبه ۲۵ مردادماه خبر داد که قرار است نام سینماگرانی که «ممنوعالکار» میشوند، هفته آینده اعلام شود.
وی با بیان اینکه تعداد این افراد پنج یا شش نفر است، گفته بود این فهرست شامل سینماگرانی میشود که «در ماجرای بیانیه ۱۷۰ نفر در رابطه با حوادث خوزستان و نیز حاشیههای جشنواره کن دچار مشکل شدند.»
سخنان محمد خزاعی واکنش شماری از هنرمندان و فعالان را به دنبال داشت.
انجمن روزنامهنگاران زن روز یکشنبه ۳۰ مردادماه با انتشار بیانیهای از سینماگران منتقد دفاع کرد و از وزارت ارشاد و سازمان سینمایی خواستار تجدیدنظر در این تصمیم شد.
این نهاد ضمن تقدیر از حساسیت هنرمندان عرصه سینما نسبت به مسائل جامعه، در بیانیه خود نوشته است «کسانی که در پی تحول و اعتلای هنر در جامعه باشند، یقینا نسبت به تحولات اجتماعی، فرهنگی و صنفی در کشور حساس هستند.»
ترانه علیدوستی، بازیگر سینما، هم این اقدام را اعمال زور دانست نه قانونمداری. او در اینستاگرامش نوشت: «بگیر و ببندها، ممنوعیتها و خشونتهای آشکار و پنهان روزی تمام میشوند و مثل همیشه حقیقت روایتی ماندنی است.»
رخشان بنیاعتماد نیز در یادداشتی نوشت: «هنرمند، مزدور و رعیت اربابانِ پادگانی نیست که سر به امربری خم کند.»
این کارگردان سرشناس ممنوعالکار کردن هنرمندان سینما و تئاتر را با هدف ارعاب همه اهالی فرهنگ و هنر ارزیابی کرد.
مانی حقیقی و سعید روستایی هم دیگر سینماگرانیاند که تصمیمات جدید وزارت ارشاد و سازمان سینمایی در برخورد با هنرمندان را «نامتعارف» دانستند.
طی روزهای گذشته خبرهایی منتشر شد مبنی بر اینکه تعدادی از هنرمندان از سوی وزارت ارشاد احضار شده و تحت فشار قرار گرفتهاند که امضاهایشان را از پای بیانیهها بردارند.
یکی از این بیانیهها، بیانیه موسوم به «تفنگت را زمین بگذار» است که در پی اعتراضها به فرو ریختن ساختمان متروپل آبادان به امضای ۱۷۰ سینماگری رسید که خواستار پایان سرکوب و خشونت علیه مردم معترض شده بودند.
طی چهار دهه گذشته بسیاری از هنرمندانی که مدافع مردم و منتقد سیاستهای حکومت بودهاند، با احضار، تهدید، زندان و محرومیت از کار مواجه شدهاند.
در جدیدترین مورد تیرماه امسال جعفر پناهی، محمد رسولاف و مصطفی آلاحمد، سه فیلمساز سرشناس بازداشت شدند. مصطفی آلاحمد ۱۰ روز پیش با قرار وثیقه از زندان آزاد شد، اما دو همکار او همچنان در زندان به سر میبرند.
اعمال سانسور و فشارهای امنیتی از سوی حکومت ایران بر نویسندگان و اهالی سینما و تئاتر همواره مورد انتقاد نهادهای بینالمللی است و طی سالهای اخیر جمهوری اسلامی ایران در ردهبندیهای جهانی مربوط به آزادی بیان همواره در قعر جدول بوده است.