حسن روحانی رئیس جمهوری ایران به وزیر امور خارجه و رئیس سازمان انرژی اتمی دستور داد موارد پیش بینی شده را برای رسیدگی به آنچه که «نقض برجام» از سوی آمریکا عنوان کرد، به اجرا بگذارند.
رئیس جمهوری ایران سه شنبه ۲۳ آذر، در نامه‌ای به محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران نوشت: «در اجرای مصوبات شورایعالی امنیت ملی و هیأت نظارت بر اجرای برجام، به وزارت امور خارجه دستور داده می‌شود نسبت به اجرای مراحل پیش‌بینی شده در برجام برای رسیدگی به موارد نقض، اقدام نموده و دیگر پیگیری‌های حقوقی و بین‌المللی لازم را نیز به‌طور جدی معمول دارد.»
او عنوان کرد که این تصمیم را با توجه به آنچه که «تعلل و اهمال دولت آمریکا نسبت به اجرای تعهدات خود در برجام» نامید، و با توجه به تمدید اخیر قانون تحریم‌های ایران در کنگره آمریکا اخذ کرده است.
آقای روحانی در نامه‌ای جداگانه به علی اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی دستور داد که در اجرای مصوبات شورایعالی امنیت ملی و هیأت نظارت بر اجرای برجام، دو اقدام پیش بینی شده در توسعه برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی را اجرا کند.
این دو اقدام به نوشته آقای روحانی، «برنامه‌ریزی برای طراحی و ساخت پیشران هسته‌ای جهت بهره‌گیری در حوزه حمل و نقل دریایی» و «مطالعه و طراحی تولید سوخت» است. او از آقای صالحی خواسته که برنامه زمانبندی شده برای این اقدامات را ظرف سه ماه ارائه دهد.
تمدید قانون تحریم‌های ۱۰ ساله ایران که ۱۱ آذر به تصویب سنای آمریکا رسید، انتقاد مقامات جمهوری اسلامی را برانگیخت. ایران معتقد است که این مصوبه توافق هسته‌ای را نقض می‌کند و نباید از سوی دولت آمریکا اجرایی شود.
رئیس جمهوری و دیگر مقامات ایران گفته بودند که در صورت امضای تحریم ها توسط رئیس جمهوری آمریکا، ایران با آن مقابله خواهد کرد، این در حالیست که مصوبه کنگره هنوز به امضای رئیس جمهوری آمریکا نرسیده است و روحانی دستور مقابله با آن را صادر کرده است.
در سوی دیگر، سخنگوی کاخ سفید سه روز پس از تصویب تحریم‌ها گفت که رئیس جمهوری آمریکا مصوبه کنگره آمریکا را مغایر با برجام نمی‌داند و آن را امضا خواهد کرد.
قانون گذاران آمریکایی نیز می‌گویند تاکنون هیچ یک از شرکای آمریکا در برجام نگفته است که مصوبه تمدید قانون تحریم ایران با برجام مغایرت دارد چرا که این مصوبه صرفا تحریم‌هایی که تاکنون وجود داشته را تمدید کرده است.
همزمان با تصویب تمدید تحریم های ۱۰ ساله آمریکا علیه ایران، قانون گذاران هر دو حزب دموکرات و جمهوریخواه، این مصوبه را گامی مهم در جهت مقابله با تهدیدهای ناشی از حمایت ایران از گروه های تروریستی، برنامه‌های موشکی این کشور و نیز ابزاری برای وادار ساختن ایران در احترام به حقوق بشر دانستند.
قانون داماتو
هرچند رسانه های دولتی ایران مصوبه اخیر کنگره را تصویب تحریم جدید علیه ایران عنوان می کنند اما این مصوبه در واقع تمدید یک قانون بیست سال پیش است.
«قانون تحریم های ایران» موسوم به داماتو در سال ۱۹۹۶، به پیشنهاد سناتور جمهوریخواه آلفونسو داماتو تصویب، و به امضای بیل کلینتون رئیس جمهوری وقت رسید.
این قانون بعد از آن تصویب شد که ایران متهم به حضور در چند حمله تروریستی و موشکی به مواضع آمریکا شد.
بعد از تصویب این قانون، هر سال در نوامبر روسای جمهوری آمریکا آن را برای حداقل یک سال تمدید کرده اند.
بر اساس این قانون شرکت‌هایی که در یک سال بیش از چهل میلیون دلار در ایران سرمایه گذاری کنند، از دادوستد با دولت آمریکا محروم خواهند شد.
