لینکهای قابل دسترسی

خبر فوری
دوشنبه ۳ دی ۱۴۰۳ ایران ۲۰:۴۳

دور نهایی مذاکرات اتمی و تلاش برای فرار از مسئولیت شکست


عکس آرشیوی از مذاکره‌کنندگان هسته‌ای ایران و آمریکا – آبان ۱۳۹۲
عکس آرشیوی از مذاکره‌کنندگان هسته‌ای ایران و آمریکا – آبان ۱۳۹۲

پاول ریشتر در مقاله‌ای در روزنامه لس آنجلس تایمز می‌نویسد ایران و گروه موسوم به ۱+۵ ، روز چهارشنبه دور نهایی مذاکراتی سه هفته‌ای را، با هدف رسیدن به توافقی جامع تا پیش از مهلت تعیین شده ۲۹ تیرماه، آغاز کردند. این مذاکرات برای متوقف کردن حرکت ایران به سوی ساخت سلاح هسته‌ای صورت می گیرد؛ اما در عین حال گامی به منظور دوری جستن از ملامت دیگران در صورت شکست مذاکرات نیز هست.

با کند شدن روند گفت وگوها از اواسط ماه مه میلادی در وین، مقام‌های ارشد ایالات متحده آمریکا و ایران با تشدید ادعاهایشان می‌گویند که هر تلاشی را برای مصالحه به کار بردند، اما طرف مقابل با پافشاری بر خواست های غیرواقع بینانه، مانع از توافق شد.

در پی چاپ مقاله‌ای توسط جان کری وزیر امور خارجه آمریکا، که در آن از دولت ایران می‌خواست امتیازهای جدیدی بدهد، محمد جواد ظریف وزیر خارجه ایران، روز چهارشنبه با انتشار یک پیام ویدئویی در یوتیوب گفت غرب با دست زدن به نوعی فشار تازه در تلاش کسب امتیاز در آخرین لحظات است.

آقای ظریف افزود فشارهای غرب «نتوانست در گذشته ملت ایران را وادار به تسلیم کند و الان هم نخواهد توانست.»

وزیر خارجه ایران در ادامه گفت اگر گروه ۱+۵ مایل به پذیرش برنامه غنی‌سازی پیشنهادی ایران هستند، تهران می‌تواند با غرب بر سر نگرانی‌های آنها، مانند تصرف بخشی از خاک عراق توسط پیکار جویان سنی، همکاری کند.

به نوشته روزنامه لس آنجلس تایمز ایران و گروه ۱+۵ در پی رسیدن به توافقی جامع هستند که بر اساس آن اگر ایران راه‌های ممانعت مطرح شده از سوی غرب را برای دست یابی به توانایی ساختن بمب اتمی را بپذیرد، گروه ۱+۵ در مقابل از شدت تحریم‌های بین‌المللی اقتصادی علیه ایران خواهد کاست.

ایران ادعای غرب مبنی بر تلاش این کشور برای دست یابی به سلاح هسته‌ای را رد می‌کند.

این روزنامه همچنین از قول تحلیل گران می‌نویسد تازه‌ترین پیام‌های تند و علنی مبادله شده بین ظریف و کری، به نشانه دشواری راه رسیدن به یک توافق بالقوه است. باراک اوباما رئیس جمهوری آمریکا چنین توافقی را به عنوان اولویت درجه یک امنیت ملی می بیند.

علی واعظ، یک کارشناس ایران در گروه بحران بین المللی مستقر در واشنگتن، می‌گوید «این پیام‌ها آماده‌سازی زمینه در صورت شکست مذاکرات و عدم پیشرفت است، که نشانه بدی است.»

مذاکره‌کنندگان در سه مورد عمده هنوز نتوانسته‌اند به توافق برسند: اول تعداد سانتریفوژهایی که ایران می‌تواند برای ادامه فعالیت به عنوان بخشی از توافق داشته باشد، دوم دوره توافق، و سوم تعیین زمان برای لغو تحریم‌های آمریکا، اتحادیه اروپا و سازمان ملل متحد که اقتصاد ایران را فلج کرده است.

مذاکره‌کنندگان همچنین بر آن هستند که تا ۲۹ تیر ماه - پایان مهلت ۶ ماهه تعیین شده در توافق اولیه - به توافقی دست یابند. براساس توافق موقت آذر ماه سال ۱۳۹۲ آنها می توانند دوره مذاکرات را برای ۶ ماه دیگر تمدید کنند.

لس آنجلس تایمز در ادامه به نقل از علی واعظ می‌نویسد «آنها برای توجیه تمدید مدت مذاکرات، به پیشرفت در مذاکرات در سه هفته باقی‌مانده نیاز دارند.»

مذاکره‌کنندگان ایرانی و غربی تحت فشارهای داخلی هستند که به توافقی با شرایط آسان تن در ندهند.

به گفته دیپلمات‌ها، هر دو طرف مذاکرات را با درخواست‌های بلندپروازانه آغاز کرده‌اند: شش قدرت جهانی پافشاری می‌کنند که ایران فقط چند صد سانتریفوژ در اختیار داشته باشد که سوخت لازم را برای رآکتور غیرنظامی و برای اهداف مسالمت‌آمیز تأمین کند، در حالی که ایران می‌گوید که ده‌ها هزار سانتریفوژ را فعال نگه می‌دارد.

مقام‌های ایرانی تاکید می‌کنند که بخش‌های اساسی زیربنای هسته‌ای ۱۰۰ میلیارد دلاری کشور را غیرفعال نخواهند کرد. چنین موضعی باعث خواهد شد که امتیاز دادن از سوی ایران را، در آینده دشوارتر کند.

در آخرین دور مذاکرات در وین ویلیام برنز و وندی شرمن، مقام‌های دوم و سوم وزارت امور خارجه ایالات متحده آمریکا، شرکت دارند.

برنز که مهره اصلی در مذاکرات محرمانه بین ایران و آمریکا در سال گذشته بود و راه را برای توافق موقت گشود، از دید ایران از خانم شرمن انعطاف‌پذیرتر است.

جان کری ممکن است در تلاش برای پیش برد مذاکرات، یا دست کم برای نشان دادن این که دولت باراک اوباما تمام تلاش خود را برای رسیدن به توافق نهایی به کار می‌برد، در نشست وین شرکت کند.

XS
SM
MD
LG