در بیست و پنجمین شامگاه اعتراضات سراسری ایران، معترضان در شماری از شهرها از جمله سنندج و قم برای اعتراض در خیابان‌ها حضور دارند. گروهی از شهروندان مخالفتشان با جمهوری اسلامی را با روش‌های ابتکاری جدید به نمایش می‌گذارند و اعتراضات دانش‌آموزی به دبستان‌ها رسیده است.
گزارش‌های شهروندی در شبانگاه سه‌شنبه ۱۹ مهر، حاکی از آن است که نیروهای جمهوری اسلامی ضمن دشنام دادن به مردم، به سوی خانه‌های آنها شلیک می‌کنند.
سازمان حقوق بشری «هه‌نگاو» نیز تصاویری از حضور شماری از شهروندان در خیابانی در سنندج منتشر کرده که شعار می‌دهند: «مرگ بر دیکتاتور»
گزارش‌های شهروندی حاکی از این است که گستره اعتراضات دانش‌آموزی به دهه نودی‌ها رسیده و برخی دانش‌آموزان دبستانی با پاره کردن عکس‌های روح‌الله خمینی و علی خامنه‌ای، بنیان‌گذار جمهوری اسلامی و رهبر کنونی، و همچنین شعارنویسی بر روی تخته کلاس، به اعتراضات پیوسته‌اند.
- ابتکارهای جدید شهروندان برای اعتراض به جمهوری اسلامی
معترضان در ایران شیوه‌های مختلفی را برای بیان اعتراضشان به کار می‌برند؛ از جمله نصب تصویر مهسا امینی با شعار «زن زندگی آزادی» که بر روی یک بنر بر فراز قله الوند در استان همدان.
در مشهد نیز، معترضان بادکنک‌هایی را به رنگ پرچم ایران «سبز و سفید و سرخ» با شعار «زن زندگی آزادی» هوا کرده‌اند.
برخی تصاویر از خیابان‌های شهرهای ایران، حضور زنان بدون حجاب را نشان می‌دهند که با وجود حضور نیروهای امنیتی و نظامی نیز حجاب بر سر ندارند.
یک کاربر توییتر با انتشار عکسی از حضور چند زن بی‌حجاب و با حجاب چادر نوشته، «مردی که از کنارمان رد می‌شد گفت این قشنگترین صحنه‌ای است که توی این ۳ هفته دیده‌ام.»
در این تصویر زنی را می‌بینید که بدون حجاب در خیابان پشت سر یک روحانی راه می‌رود.
- اعتصابات کارگری
در بیست‌وپنجمین روز از اعتراضات سراسری، کارکنان شرکت پالایش نفت آبادان از کار دست کشیدند و به اعتصابات صنایع نفت و پتروشیمی پیوستند و اعتراضات دانشجویی نیز در چند شهر ادامه دارد. همچنین شاهدان عینی در سنندج به صدای آمریکا گفته‌اند که نیروهای امنیتی در شهرک بهاران به سوی خانه‌های مردم شلیک کرده‌اند.
هم‌زمان با گزارش‌ها از سرکوب اعتراضات در سنندج و هشدار سازمان عفو بین‌الملل درباره شلیک نیروهای امنیتی به سوی خانه‌های مردم، خبرگزاری‌های رسمی در ایران گزارش دادند احمد وحیدی، وزیر کشور جمهوری اسلامی، «به منظور ارزیابی وضعیت اجرای طرح‌های عمرانی استان کردستان وارد سنندج شد.»
از سویی دیگر، به نظر می‌رسد اختلاف نظر بر سر دوام نهادهای مرتبط با امر به معروف و نهی از منکر میان مقامات جمهوری اسلامی بالا گرفته است.
عزت‌الله ضرغامی، وزیر میراث فرهنگی که پیش از این اظهارنظرش درباره ستاد امر به معروف مورد انتقاد قرار گرفته بود، در توییتی نوشت: «بابا جون، مردم اگر نخوان امر به معروف بشن کیو باید ببینن؟»
شورای سازماندهی اعتراضات کارگران پیمانی نفت، روز سه‌شنبه ۱۹ مهر گزارش داد که کارگران شاغل در شرکت پالایش نفت آبادان، در مقابل گیت ورودی پرسنل تجمع کرده‌اند.
بنا بر این گزارش، کارکنان فاز دو پالایشگاه آبادان که روز دوشنبه اعتصاب کردند، «با مداخله نیروهای حراستی مواجه شدند که تلاش داشتند از شکل‌گیری اولیه اعتصاب جلوگیری کنند.»
این گروه صنفی همچنین گزارش داده که شماری از کارکنان اعتصاب‌کننده صنایع نفت و پتروشیمی از جمله «مهدی جهانبخشی، علی محمودی، هادی مولایی، نورعلی بهادری، فرید کوراوند، کامبیز محمدی، شاهین نجفی، احمدپور، فرشید مرادی، علی شاپوری، و امید کوراوند» روز دوشنبه توسط مأموران امنیتی بازداشت شده‌اند.
شورای سازماندهی اعتراضات کارگران پیمانی نفت اعلام کرد: «این آغاز راه است و ما هم‌قدم و همراه با مردم سراسر کشور هر روز به اعتراضات خود ادامه خواهیم داد.»
کارگران فاز ۱۴ پارس جنوبی در کنگان با انتشار ویدئویی به نیروهای امنیتی سه روز زمان داده‌اند تا دست از سرکوب بکشند در غیر این صورت کل تأسیسات را تخریب می‌کنند.
یکی از کارگران در این ویدئو می‌گوید: «دختر ۱۵ ساله را می‌کشند و با اسلحه توی صورت دختران می‌زنند. تجاوز کرده‌اند.»
هم‌زمان با اعتراضات سراسری در ایران، شعارنویسی علیه جمهوری اسلامی بر در و دیوار شهر در جریان است.
ویدئویی برای صدای آمریکا فرستاده شده که در آن یک معترض جای شعاری که قبلا توسط نیروهای حکومتی پاک شده است، دوباره شعار «مرگ بر خامنه‌ای» را بازنویسی می‌کند.
این گزارش ویدئویی شعارنویسی بر روی پل را نشان می‌دهد، در حالی که شعارهای پیشین خط خورده است، دوباره نوشته شده: «هر چقدر سیاه کنی، می‌نویسم مرگ بر خامنه‌ای.»
یک گزارش ویدئویی از دیواندره نشان می‌دهد روز سه‌شنبه ۱۹ مهر اعتراضات ادامه دارد و شماری از جوانان با پرتاب سنگ در مقابل نیروهای حکومتی از خود دفاع می‌کنند.
- ادامه بازداشت روزنامه‌نگاران و فعالان مدنی
کمیته حفاظت از روزنامه‌نگاران می‌گوید هم‌زمان با اعتراضات ضدحکومتی پس از کشته شدن مهسا امینی در بازداشت، ۴۰ روزنامه‌نگار در ایران بازداشت شده‌اند.
در گزارش این نهاد بین‌المللی صنفی، به نام‌های «یلدا معیر، نیلوفر حامدی، ایمان به‌پسند، روح‌الله نخعی، علیرضا خوشبخت، زهرا توحیدی، فاطمه رجبی، مجید توکلی، مرضیه طلایی، مسعود کردپور، خسرو کردپور، الهه محمدی، الناز محمدی، ویدا ربانی، حامد شفیعی، احمدرضا حلبی‌ساز، سروناز احمدی، حسین رونقی ملکی، بتول بلالی، سمیرا علی‌نژاد، جبار دستباز، مهرنوش تفتیان، فرشید قربانپور، آریا جعفری، ببین بلوچ، جواد شاکر، البرز نظامی، سفیه قره‌باغی، علیرضا جباری دارستانی، سیاوش سلیمانی، علی خطیب‌زاده، شهرام عموزاده، علی سالم، سپیده سالاروند، فردین کمانگر، محمد زارع فومنی، صبا شعردوست، و میلاد فدایی اصل» اشاره شده است.
همچنین خواهر الهه محمدی روز سه‌شنبه در توییتی خبر داد، این خبرنگار روزنامه هم‌میهن، پس که از ۱۳ روز قبل در بازداشت به سر می‌برد، امروز «پس از هشت روز بی‌خبری» با پدرش تماس گرفته و گفته حالش خوب است.
روز سه‌شنبه پدر و مادر حسین رونقی در گفتوگو با صدای آمریکا با ابراز نگرانی از وضعیت فرزند‌شان، گفتند که قصد حکومت «کشتن حسین» است.
به گفته پدر حسین رونقی، دادسرای اوین اعلام کرده به فرزندش «اجازه درمان و صحبت» نمی‌دهد و فردی که این فعال حقوق بشر را در زندان دیده نیز به احمد رونقی گفته است «وضعیت حسین خیلی وخیم است.»
زلیخا موسوی، مادر حسین رونقی، نیز به صدای آمریکا گفت که این فشارها برای گرفتن اعتراف اجباری از پسرش است و می‌خواهند او را مجبور کنند که بگوید «اشتباه کرده» است.
خانم موسوی با اشاره به سرکوب اعتراضات مردمی، گفت «ایران مال مردم است» و «این‌ها که می‌خواهند مردم ایران را بکشند، این‌ها بروند!»
مادر حسین رونقی با اشاره به اعتصاب غذای میلاد پناهی، یکی از وکلای این فعال مدنی در زندان، گفت که «کدام قانون می‌گوید یک نفر با پای خودش برود دادسرا» و بعد خودش و دو وکیلش را» ببرند و بزنند؟
مادر و پدر حسین رونقی پیش از این نیز به صدای آمریکا گفته بودند ضابطان قضایی پس از بازداشت هر دو پای پسرشان را شکسته‌اند.
یک گزارش ویدئویی از کرمان نشان می‌دهد ساختمان هلال احمر استان کرمان در آتش می‌سوزد. راوی با اعلام تاریخ ۱۹ مهر و شعار «مرگ بر خامنه‌ای»، می‌گوید: «چند روز است دارند با آمبولانس‌ها و ماشین‌هایشان نیروهای سرکوب‌گر را می‌فرستند سطح شهر برای این که مردم را سرکوب کنند، این هم جوابش.»
روزنامه اعتماد روز دوشنبه گفت‌وگویی با آصف بیات منتشر کرد، این جامعه‌شناس و پژوهشگر گفته است: «خیزش کنونی گویی خیزش فراگیر و یکپارچه است که توانسته طبقات مختلف متوسط، فرودست و نیز اقشاری از فرودستان را در کنار قومیت‌های ایرانی کرد، ترک، فارس، و بلوچ حول پیام محوری "زن زندگی آزادی" گرد آورد. خیزشی که در آن زنان نقش مرکزی را ایفا کرده اند.»
او تأکید کرده است: «به لحاظ ذهنی یک تغییر پارادایم به وجود آمده، چیزی که در جنبش‌های انقلابی شاید کم‌نظیر است و آن مطرح شدن زن و کرامت او و اصولا کرامت انسانی در مرکز آن قرار گرفته است.»
این روزنامه که داخل ایران چاپ می‌شود همچنین گفت‌وگویی با نسرین شاکرمی، مادر نیکا شاکرمی، منتشر کرد که پس از ساعاتی حذف شد.
- اعتراضات دانشجویی
روز سه‌شنبه ۱۹ مهر، دانشجویان در دانشگاه شیراز با «دانشجوی زندانی، آزاد باید گردد» در تجمع اعتراضی شرکت کردند.
دانشجویان دانشگاه تربیت مدرس شعار می‌دهند: «سنندج، زاهدان، خونین تمام ایران.»
در دانشگاه گیلان نیز دانشجویان معترض شعار «دانشجو می‌میرد، ذلت نمی‌پذیرد» و «آزادی آزادی آزادی» دادند.
در دانشکده هنر دانشگاه تهران نیز دانشجویان معترض در پرفورمنسی، کلمه «خون» را بر روی زمین نمایش دادند.
- اعتراضات دانش‌آموزی
در ویدیویی که روز سه‌شنبه برای صدای آمریکا فرستاده شده شماری از دختران دانش‌آموز مدرسه‌ای در یزد دیده می‌شوند که با تجمع در حیاط مدرسه شعار می‌دهند «زن زندگی آزادی» و «می‌کشم می‌کشم، هر آن که خواهرم کشت»
شماری از دانش‌آموزان پسر در حیاط مدرسه‌ای در سقز راهپیمایی کردند و شعار «مرگ بر دیکتاتور» دادند.
- سرکوب شدید معترضان در سنندج
طبق گزارش رسیده به صدای آمریکا معترضان دوشنبه شب در نایسر، بهاران، و دوشان با نیروهای امنیتی درگیر شدند.
سازمان عفو بین‌الملل نسبت به ابعاد گسترده سرکوب جاری معترضان در سنندج در استان کردستان، هشدار داده و گفته نیروهای امنیتی در سنندج به خانه های مردم شلیک کرده‌اند.
هم‌زمان، شاهدان عینی در سنندج هم در گفتوگو با بخش فارسی صدای آمریکا تأیید کرده‌اند که نیروهای امنیتی در شهرک بهاران به سوی خانه‌های مردم شلیک کرده‌اند.
به گفته یکی از شاهدان عینی، نیروهای امنیتی دوشنبه شب وارد مسکن مهر بهاران شدند و تمام محوطه را پر گاز اشک‌آور کردند. آنها همچنین به سوی پنجره خانه‌هایی که مردم شعار می‌دادند تیر اندازی کرند.
یک شاهد عینی دیگر هم در محله بهاران تأیید کرد که نیروهای امنیتی به سوی خانه‌های مردم شلیک کرده‌اند.
منابع موثق به صدای آمریکا گفتند که حجم دستگیری‌ها یه قدری بالا است که زندان‌های این شهر پر شده و نیروهای امنیتی دستگیرشدگان را به زیرزمین و چند انبار در نزدیکی تاناکورای این شهر منتقل کرده‌اند.
گزارش‌هایی نیز از اعزام نیرو از همدان و یزد به سنندج منتشر شده است.
هنوز آمار دقیقی از کشته و زخمی‌های اعتراضات سنندج منتشر نشده است، اما سازمان حقوق بشری «هه‌نگاو» می‌گوید، فقط روز شنبه چهار تن کشته و ١٣٠ نفر هم مجروح شده‌اند و شامگاه یکشنبه نیز یک کودک هفت ساله در نتیجه شلیک نیروهای امنیتی جان خود را از دست داده است.
یک گزارش ویدئویی از دوشنبه شب مهرشهر در استان البرز، صدای معترضان را ثبت کرده است که از پنجره خانه‌ها شعار می‌دهند: «نه آخوند، نه ملا، لعنت به آیت‌الله.»
- واکنش‌های جهانی
شورای شهر پاریس، با برگزاری بزرگداشتی برای مهسا امینی که تحت بازداشت پلیس در ایران کشته شده، «شهروند افتخاری شهر پاریس» اعلام کرد.
شهرداری پاریس پیش از این نیز گفته بود یکی از خیابان‌های این شهر را به نام «مهسا امینی» نام‌گذاری خواهد کرد.
عصر دوشنبه در جریان کنسرت کیهان کلهر در هیوستون ایالت تگزاس آمریکا، حاضران شعار «زن زندگی آزادی» دادند و آقای کلهر نیز با دست زدن مردم را همراهی کرد.
همچنین، بانوی اول ایالات متحده روز سه‌شنبه با انتشار توییتی به مناسبت روز دختر از «شجاعت» زنان و دختران ایرانی در اعتراضات جاری ایران تقدیر کرد.
جیل بایدن، همسر رئیس جمهوری آمریکا، روز سه‌شنبه ۱۹ مهر، نوشت: «زنان و دختران دلاور ایرانی با اقدامات شجاعانه و شعارهای زن، زندگی، آزادی صدای‌شان را به گوش همه می‌رسانند.»
در ادامه این توییت که با هشتگ «روز دختر» همراه شده، آمده است: «بدانید که جهان می‌بیند و ما می‌شنویم.»
باراک اوباما، رئیس جمهوری پیشین آمریکا، و همسرش میشل اوباما با صدور بیانیه‌ای درباره اعتراضات ایران، هم‌زمان با روز جهانی دختر با زنان و دختران ایرانی ابراز همبستگی کردند.
آنها در این بیانیه نوشتند: «ما در همبستگی با زنان و دختران شجاع ایرانی که با اعتراضات مداوم خود برای جهان الهام‌بخش شده‌اند، کنارشان ایستاده‌ایم.»
باراک و میشل اوباما تأکید کردند که حقوقی که زنان ایران می‌خواهند «برابری، حق انتخاب پوشش، ابراز هویت، و آزادی بیان آن بدون مواجه شدن با آزار، تهدید، و خشونت» حقوقی جهانی است.
دور جدید اعتراضات سراسری ایران از ۲۵ شهریور آغاز شده و در همه استان‌های کشور جریان داشته است.
در جریان این دور اعتراضات که پس از کشته شدن مهسا (ژینا) امینی در بازداشت از سر گرفته شده است، تا کنون شعارهایی از جمله «مرگ بر خامنه‌ای»، «مرگ بر دیکتاتور»، «زن، زندگی، آزادی»، «خامنه‌ای قاتله، حکومتش باطله»، «فتنه ۵۷، عامل هر فلاکت»، «این آخرین پیامه، هدف خود نظامه»، «آذربایجان بیدار است، حامی کردستان است»، «کردستان، چشم و چراغ ایران»، «کشتن برای روسری، تا کی چنین خاک بر سری»، «نه روسری، نه توسری، آزادی و برابری»، «فکر نکنید امروزه، قرار ما هرروزه»، «وای به روزی که مسلح شویم»، «رضا شاه، روحت شاد»، «توپ تانک مسلسل دیگر اثر ندارد، به مادرم بگویید دیگر دختر ندارد»، «هر یه نفر کشته شه، هزار نفر پشتشه»، و «کردستان، زاهدان، خونین تمام ایران» سر داده شده است.
مهسا امینی ۲۲ ساله که به همراه خانواده‌اش از سقز به تهران سفر کرده بود، ۲۲ شهریور توسط گشت ارشاد بازداشت و به مرکز پلیس امنیت اخلاقی، مشهور به بازداشتگاه وزرا منتقل شد. او ساعاتی بعد با آمبولانس به بیمارستان کسری برده شد و در بخش مراقبت‌های ویژه بستری شد و ۲۵ شهریور جان باخت.
* صدای آمریکا در حال حاضر نمی‌تواند صحت همه ویدیوها و گزارش‌ها را به طور مستقل تأیید کند.
