ویتالی چورکین سفیر روسیه در سازمان ملل متحد، روز چهارشنبه به شورای امنیت آن نهاد بین‌المللی گفت که دور بعدی مذاکرات شش قدرت جهانی موسوم به گروه ۱+۵ با ایران که قرار است ۱۱ تیر ماه در وین ادامه یابد، دو هفته به طول خواهد انجامید. این مطلب از سوی دیگر افرادی که از این مسئله آگاه هستند نیز تأئید شده است.
آقای چورکین گفتگوهای پیشین دوطرف را مفید خواند و گفت، این امیدواری هست که گفتگوی ۱۱ تیر ماه نیز به همان روال ادامه یابد. اما سفیر روسیه در سازمان ملل از کمیته ناظر بر تحریم‌های وضع شده توسط شورای امنیت انتقاد شدیدی کرد و گفت، اطلاعاتی که مستند نیست می‌تواند تأثیر منفی بر مذاکرات بگذارد.
این کمیته اوایل همین ماه تازه‌ترین گزارش خود را منتشر کرده بود. با توجه به این که روسیه خود عضو دائم شورای امنیت است و کمیته ناظر بر تحریم‌ها به دستور آن شورا تشکیل می‌شود، انتقاد آقای چورکین کمی عجیب به نظر می‌رسد. از این رو، نظر اولی هاینونن، کارشناس ارشد پیشین آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را جویا شدم.
در حال حاضر، آقای هاینونن به عنوان پژوهشگر ارشد در مرکز علوم و مطالعات بین‌الملل «بلفر» (Belfer) در دانشگاه هارواد مشغول به کارست.
پرسش اول من از آقای هاینون این بود که آیا انتقاد آقای چورکین از کمیته تحریم‌ها بجاست؟ پاسخ آقای هاینونن بسیار ساده بود: تعریف وظایف محوله به کمیته؛ «وظیفه کمیته ناظر بر تحریم‌ها این است که عمل به قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل را تحت نظر داشته باشد ... و این شامل تحریم‌ها هم می‌شود. بنابراین کمیته با جمع‌آوری اطلاعاتی که کشورها در اختیارش می‌گذارند، گزارش خود را برای شورای امنیت تهیه می‌کند.»
همزمان، اسرائیل مجدداً با هیاهیوی زیاد از این که گروه ۱+۵ ممکن است بر سر چه تعداد سانتریفیوژ برای ایران توافق کند، توجه‌ها را به خود جلب کرد. با توجه به توافق اولیه میان دو طرف (که در آذر ماه سال ۱۳۹۲ حاصل شد)، اسرائیل دیگر نمی‌تواند بر موضع اولیه خود اصرار کند، یعنی غنی سازی به میزان صفر، به دنبال از بین بردن همه سانتریفیوژهای ایران. از این رو، حالا می‌گوید هر چه کمتر، بهتر. اما چه تعدادی می‌تواند هم گروه ۱+۵ و هم ایران را راضی کند؟
بنظر آقای هاینونن نمی‌شود یک تعداد خاص را تعیین کرد زیرا این کار بستگی به عوامل متعدد دارد، از جمله تعداد سانتریفیوژهای کنونی و موادی لازمی که ایران می‌تواند در حال حاضر در اختیار داشته باشد، تا در صورت تصمیم به ساخت بمب، فوراً امکان‌پذیر باشد.
آقای هاینون می‌گوید «ایران سابقه عدم تبعیت دارد. همین امروز ما نمی‌دانم ایران در کل چه تعدادی سانتریفیوژ دارد. ممکن است همان ۱۹ هزار سانتریفیوژ در نطنز و فردو باشد؛ اما ممکن است بیش از این هم داشته باشند. بنابراین تا ندانیم دقیقاً چه تعدادی در اختیار دارند، نمی‌توان تعیین کرد که چه تعدادی از آنها را باید نگه دارند.»
اما دو عامل دیگر برنامه هسته‌ای ایران هم دخیل هستند: ذخایر اورانیوم غنی‌شده یکی از آنهاست. به گفته آقای هاینونن هنوز بطور دقیق نمی‌دانیم طی این سال‌ها، ایران چه مقدار مواد اتمی تولید کرده است، زیرا «آژانس هنوز تحقیقات خود در مورد این که آیا مواد اظهار شده توسط ایران کامل است را، تمام نکرده است.»
عامل سوم، فعالیت‌هایی که ایران در گذشته انجام داده و احتمال دارد ابعاد نظامی و مرتبط با تولید سلاح اتمی باشد. مجدداً آقای هاینون می‌گوید «تا بطور کامل ندانیم که آیا آنها واقعاً یک سری تحقیقات اولیه بوده، یا این که فعالیت‌های نگران‌کننده بودند، نمی‌توان گفت این تعداد سانتریفیوژ خوب است و این تعداد بد. باید جمیع جهات را در نظر گرفت.»
«جمیع جهات» از دید کارشناس ارشد باسابقه آژانس، شامل این نیز می‌شود که در مقابل، ایران حاضر است چه بکند؟ آقای هاینون دسترسی بیشتر برای کارشناسان آژانس، شفاف سازی بیشتر در مورد ابهامات و سایر مسائل را، عاملی دیگر برای تعیین تعداد سانتریفیوژهایی که جامعه بین‌المللی حاضر خواهد شد بپذیرد که ایران حفظ کند، می‌داند.
