رویترز در گزارشی در روز پنجشنبه نوشت که جمهوری اسلامی ایران با سفر بازرسان آژانس بینالمللی انرژی اتمی موافقت کرده است.
در این گزارش آمدهاست که آژانس بینالمللی انرژی اتمی اعلام کرده که ایران پیشنهاد بازدید این آژانس در ماه جاری را ارائه کرده تا پاسخ پرسش ناظران سازمان ملل و ۳۵ کشور عضو آن در مورد ذرات اورانیوم یافت شده در سه محل مشخص را بدهد.
این پیشنهاد پیش از نشست فصلی آژانس بینالمللی اتمی ارائه شده که انتظار میرود در آن قدرتهای غربی برای همکاری در این مورد به ایران فشار بیاورند. تهران همواره از پذیرش پیشنهادها و توصیههای این نهاد طفره میرود.
در یکی از دو نامه محرمانهای که آژانس روز پنجشنبه و پیش از نشست برای اعضایش فرستاده، آمده است: «آژانس مجددا به ایران تاکید کرده که انتظار دارد در این نشست توضیحات فنی معتبری در مورد این موضوعات، و امکان دسترسی به مکانها و مواد، و نمونهبرداری – در صورت لزوم – را دریافت کند.»
به گفته قدرتهای غربی از زمانی که ایران خواستار بسته شدن پرونده ذرات اورانیوم یافت شده – که توضیحی در موردشان ارائه نشده – به عنوان یک شرط برای احیای توافق هستهای (برجام) شده است. این موضوع به مانعی در این مذاکرات تبدیل شده است.
آژانس بینالمللی انرژی اتمی گفته است که تسلیم فشارهای سیاسی نخواهد شد و موضوع یافت شدن اورانیوم در نقاطی که قاعدتا نباید اورانیومی در آنها موجود باشد، مسئلهای است که باید پیگیری و حل شود.
در این گزارش با اشاره به ادعای وجود آثار اورانیوم در سه مکان اعلام نشده آمده است: «رافائل گروسی مدیرکل آژانس این نگرانی جدی را دارد که همچنان پیشرفتی در شفافسازی و حل مسائل برجسته پادمانی حاصل نشده است».
در این زمینه، او پیشنهاد ایران برای برگزاری یک نشست فنی با مقامات ارشد آژانس در تهران را تا پیش از پایان ماه جاری مورد توجه قرار میدهد، اما تاکید میکند که این نشست باید با هدف شفافسازی و حل و فصل موثر این موارد برگزار شود.»
توافق هستهای سال ۲۰۱۵ فعالیت های اتمی ایران را در قبال رهایی از تحریمهای غرب محدود کرد. در سال ۲۰۱۸ پرزیدنت ترامپ، ایالات متحده را به طور یکجانبه از این توافق خارج و تحریمهای آمریکا علیه ایران را دوباره اعمال کرد. ایران هم با نقض توافق و فراتر رفتن تدریجی و شدید از حدود آن به این عمل پاسخ داد.
توافق ۲۰۱۵ به ایران اجازه میدهد اورانیوم غنی شده را با سانتریفیوژهای ابتداییتر نسل اول تولید کند ولی در ماههای اخیر ایران صدها سانتریفیوژ پیشرفته در تاسیسات زیرزمینی خود در نطنز و فردو نصب کرده و سرعت غنی سازی اورانیوم را به شدت افزایش داده است.
رویترز، به استناد دیگر گزارش آژانس بینالمللی اتمی که در اختیار این خبرگزاری رسیده است روایت میکند که ذخایر اورانیوم غنی شده ایران حدود ۲۶۷ کیلوگرم کاهش یافته و به حدود ۳۶۳۸ کیلوگرم رسیده که البته هنوز بسیار فراتر از حدود ۲۰۳ کیلوگرم مجاز است. ذخیره اورانیوم غنی شده ۶۰ درصدی ایران هم حدود ۷/۶ کیلوگرم افزایش یافته و به ۶۲ کیلوگرم رسیده است که اگر کمی بیشتر غنی شود، برای تولید یک بمب هستهای کافی است.
این درحالی است که رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی روز چهارشنبه بر موضع پیشین خود تاکید کرد که به نتایج ملموسی با تهران نرسیده است.
گروسی در حاشیه کنفرانس آبوهوایی در شرمالشیخ مصر، به رویترز گفت که هیئت ایرانی در نشست اخیری که با او در وین داشت، هیچ چیز جدیدی ارائه نکرد.