سفر حسن روحانی به ایتالیا و فرانسه، مجموعه‌ای از اولین‌هاست؛ اولین سفر رئیس‌جمهوری ایران به اروپا پس از توافق هسته‌ای، اولین سفر رسمی اروپایی حسن روحانی در مقام ریاست جمهوری و اولین دیدار رسمی رئیس جمهوری اسلامی ایران با رئیس جمهوری فرانسه پس از ۱۷ سال.
سیاست بین‌المللی متفاوت حسن روحانی در مقایسه با محمود احمدی‌نژاد از ابتدای حضور در منصب ریاست جمهوری واضح و آشکار بود، اما نخستین سفر او به اتحادیه اروپا به پس از توافق هسته‌ای موکول شد. این سفر علاوه بر این که نمادی از تغییر در سیاست‌های متقابل جمهوری اسلامی ایران و اروپا نسبت به یکدیگر است، می‌تواند زمینه‌ساز تسریع همکاری‌های اقتصادی دوجانبه هم باشد.
مخصوصا حالا که رهبر جمهوری اسلامی به طور مشخص خواستار عدم ورود کالاهای آمریکایی به ایران است و اروپا می‌تواند نقش ویژه‌ای در برنامه اقتصادی مد نظر دولت روحانی ایفا کند. سیاستی که پس از رفع تحریم‌ها، احتمالا منجر به از سرگیری حضور شرکت‌ها و سرمایه‌گذاران اروپایی در ایران خواهد شد. اگر اصولگرایان هم بخواهند با استناد به دستورات "اقتصاد مقاومتی" رهبری با آن مخالفت کنند، محمد جواد ظریف از پیش جوابی آماده در آستین دارد.
وزیر امور خارجه ایران مهر ماه گذشته گفته بود "اقتصادمان باید چنان به اقتصاد دنیا گره بخورد که نتوانند ما را تحریم کنند".
به همین دلیل است که می‌توان گفت ۳۷ سال پس از استقرار نظام جمهوری اسلامی در ایران، رابطه تهران با اروپا وارد مرحله جدیدی شده است.
ایران و اروپا؛ ۱۳۸۴ تا ۱۳۹۲
محمود احمدی‌نژاد، چهره گمنامی که از شهرداری تهران به ریاست جمهوری ایران رسید، خیلی زود با موضعگیری‌های بین‌المللی غیرمنتظره و متفاوت با رئیس جمهوری پیشین، توجه جهانیان را به خود جلب کرد.
او با وجود آن که سفرهای خارجی پرتعدادی به نقاط مختلف دنیا انجام داد، اما هیچگاه مورد اقبال سران اروپایی قرار نگرفت و رؤسای جمهوری یا نخست وزیران قاره سبز از محمود احمدی‌نژاد دعوت نکردند تا برای دیداری رسمی به آنجا سفر کند.
سیاست‌های هسته‌ای ایران در این دوره باعث شد تا قدرت‌های اروپایی به اجماعی علیه ایران دست پیدا کنند و فرانسه، آلمان و بریتانیا از کوشندگان تصویب تحریم‌ها برعلیه ایران بودند.
البته آقای احمدی‌نژاد سابقه ارسال نامه به آنگلا مرکل صدراعظم آلمان و نیکولا سارکوزی رئیس جمهوری وقت فرانسه را در کارنامه دارد. نامه‌هایی که گفته می‌شد چندان دوستانه نبوده است. آقای سارکوزی هم یکی از معترضان اصلی به انکار هالوکاست از سوی احمدی‌نژاد بود و حتی چند بار تنش کلامی میان ایران و فرانسه رخ داد.
ایران و اروپا؛ ۱۳۷۶ تا ۱۳۸۴
ریاست جمهوری سید محمد خاتمی آغاز اقبال دوباره اروپا به ایران پس از یک دوره روابط سرد یا پرتنش بود. هر چند مساله هسته‌ای در سال‌های آخر ریاست جمهوری خاتمی این رابطه خوب را تحت‌الشعاع قرار داد، اما دعوت مقام های ارشد اروپایی از جمله رؤسای جمهوری فرانسه و ایتالیا از آقای خاتمی و استقبال گرم از او، در آن سال‌ها اتفاقی نو و بی‌سابقه بود.
در دوره ریاست جمهوری خاتمی حجم مبادلات ایران با اتحادیه اروپا افزایش قابل توجهی پیدا کرد و سطح همکاری‌ها تا آنجا گسترش پیدا کرد که اعلام شد ایران می‌تواند در مسیر پیوستن به سازمان تجارت جهانی از حمایت اتحادیه اروپا برخوردار شود.
دو دوره ریاست جمهوری محمد خاتمی به دلیل تفاوت عمده رویکرد و سیاست‌های متقابل ایران و اروپا در مقایسه با رؤسای جمهوری قبل و بعد از او، متمایز است.
ایران و اروپا؛ ۱۳۶۸ تا ۱۳۷۶
سال‌های ریاست جمهوری اکبر هاشمی رفسنجانی از نظر رابطه با اروپا دوران پرفراز و نشیبی بود.
پایان جنگ ایران و عراق فرصتی برای بهبود و توسعه روابط سیاسی و اقتصادی ایران و اتحادیه اروپایی بود، اما صدور فتوای قتل سلمان رشدی از سوی آیت‌الله خمینی با واکنش منفی شدید کشورهای اروپایی مواجه شد و سفرای اروپایی در مقطعی تهران را ترک کردند.
ابراز تمایل دولت هاشمی رفسنجانی به توسعه روابط و سیاست بی‌طرفی ایران در جنگ عراق و کویت، به تدریج موجب تغییر رویکرد اروپا شد، اما ماجرای ترور در میکونوس، رابطه ایران و اروپا را به بن بست کشاند.
ترور جمعی از رهبران کرد مخالف جمهوری اسلامی در شهریور ۱۳۷۱ در رستوران میکونوس در برلین آلمان و متهم شدن سران ارشد جمهوری اسلامی به دست داشتن در آن، چنان تبعاتی داشت که تمامی کشورهای عضو اتحادیه اروپا سفرای خود را از ایران فراخواندند.
این بحران در روابط بین ایران و اروپا با پایان ریاست جمهوری هاشمی و روی کار آمدن خاتمی، به پایان رسید.
نمودار سیر روابط ایران با شش کشور اروپایی:
