رئیس سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری ایران می‌گوید که «چالش ریزگردها» که این روزها مناطق جنوبی، غربی، شرقی و مرکزی کشور را بارها درگیر خود کرده، به «شهرهای شمالی» هم رسیده است.
بر اساس گزارش رسانه‌های ایران، مسعود منصور با اشاره به اینکه «چالش اصلی بشر» در قرن کنونی «امنیت غذایی» است، «انتشار ریزگردها» در کشور که «به شهرهای شمالی و مرکز» نیز رسیده را جزو دیگر «چالش‌های اصلی» کشور و هم‌راستای آن دانسته است.
بحران ریزگردها از از دهه‌های گذشته در مناطقی از قاره آفریقا و آسیا وجود داشته اما طی سالیان اخیر در مناطقی از خاورمیانه تشدید شده، به گونه‌ای که در آغاز سومین ماه از سال ۱۴۰۱، ایران شاهد «سومین موج گسترده» ورود این ذرات آسیب‌زا به بافت‌های انسانی و تاسیسات شهری است.
رئیس سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری ایران که نهادی دولتی و زیر نظر وزارت جهاد کشاورزی جمهوری اسلامی است، تاکید کرده که برای «حفظ امنیت غذایی» کشور، لازم است «منابع آبی، خاک، پوشش گیاهی و هوا» حفاظت شوند.
مسعود منصور با اشاره به «وسعت فضاهای بیابانی کشور» تصریح کرده است: «نزدیک به ۳۰ میلیون هکتار» از اراضی ایران بیابانی است که «۷ میلیون هکتار» آن را «کانون ریزش ریزگردها» تشکیل می‌دهد.
از سوی دیگر در جنوب و جنوب غرب کشور، حبیب حی‌بر، معاون درمان دانشگاه علوم پزشکی اهواز شامگاه سی‌و‌یکم اردیبهشت‌ماه در گفتگو با خبرگزاری دولتی «ایرنا» اعلام کرد که در پی «وقوع پدیده ریزگردها» در خوزستان، طی شبانه روز گذشته تعداد ۶۳۳ بیمار دارای «علائم تنفسی» به مراکز درمانی این استان مراجعه کرده‌اند و تحت مراقبت قرار گرفته‌اند.
دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز بیست و هفتم اردیبهشت‌ماه نیز اعلام کرده بود به دلیل «وقوع پدیده ریزگردها» در این استان، طی بازه زمانی ۲۴ ساعت، تعداد ۶۵۳ بیمار دارای «علائم تنفسی» به مراکز درمانی خوزستان مراجعه و تحت مراقبت قرار گرفته بودند.
با افزایش یافتن پدیده «گرد و غبار» در مناطق جنوبی، غربی و مرکزی ایران، بحث ارتباط مستقیم آن با «کمبود آب در منطقه دجله و فرات و سیاست‌های سدسازی ترکیه» میان دلایل اعلامی از سوی مقامات جمهوری اسلامی رشد چشمگیری یافته اما سال‌هاست که در شرق کشور نیز چالش‌های جدی کم آبی وجود دارد که قابل توجیه با استدلال اعلامی «تصمیمات آنکارا و بغداد» نیست.
بر این اساس در جنوب شرق و شرق کشور نیز فرمانداری ویژه شهرستان زابل بر پایه آنچه «افزایش نفوذ توده گرد و غبار و غلظت ذرات معلق در هوا»، اعلام شده، فعالیت «تمامی ادارات، مدارس و نهادها» در شهرستان زابل را امروز یکشنبه یکم خردادماه تعطیل اعلام کرد.
محسن حیدری، مدیرکل هواشناسی سیستان و بلوچستان هم درباره وضعیت هوای زاهدان گفته است که میزان «بیشترین غلظت آلاینده‌ها» تا ساعت ۹ صبح امروز یکم خردادماه در زاهدان، «دو هزار و ۳۱۰ میکروگرم بر مترمکعب» رسید که «۱۵ برابر حد مجاز» را ثبت کرده است.
در حالی از سوی مقامات جمهوری اسلامی اعلام می‌شود که «پدیده ریزگردها» به «نوار شمالی ایران» که عموما دارای «بافتی جنگلی» و متمایز با مناطق مرکزی یا نیمه‌بیابانی در شرق یا جنوب غربی کشور و بدور از «کانون‌های گرد و غبار» است، رسیده که کشمکش‌ها در خصوص احداث یک «مجمتمع پتروشیمی» در منطقه زیست محیطی و حفاظت شده «میانکاله» همچنان ادامه دارد.
با وجود اعتراض ساکنان محلی، حساسیت کاربران شبکه‌های اجتماعی و صدور دستور «توقف فعالیت» ساخت این واحد صنعتی از سوی برخی مقامات قضایی و اجرایی جمهوری اسلامی، همچنان بخش‌های دیگری از ساختار حاکمیتی ایران از این طرح حمایت می‌کند.
عیسی کلانتری، رئیس سازمان محیط زیست در دولت حسن روحانی در دفاع از انجام «پروژه پتروشیمی میانکاله» که مجوز اولیه‌اش در زمان وی صادر شده، به روزنامه «شرق» چاپ تهران و متعلق به جناح اصلاح‌طلب حاکمیت ایران، گفته است: «پتروشیمی که سالانه درآمد یک‌میلیارد دلاری دارد مهم‌تر است یا اینکه در ۹۰ هکتار زمین دو تن علوفه در هکتار تولید شود و ۱۵ تن گوشت دام بدهد که ۶۰ هزار دلار ارزش دارد؟»
محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس شورای به همراه برخی مقامات محلی از جمله نماینده بهشهر، نکا و گلوگاه در قوه مقننه جمهوری اسلامی و نماینده رهبر جمهوری اسلامی در این منطقه به همراه سرتیپ پاسدار احمد وحیدی، وزیر کشور دولت ابراهیم رئیسی که ضمن «کلنگ زدن» طرح، اظهار داشته که ساخت این مجتمع «وفق شرایط و ضوابط زیست محیطی» است، از مهم‌ترین حامیان حاکمیتی این پروژه که فعالان زیست محیطی آن را «مخرب» می‌دانند، محسوب می‌شوند.
