نشست «تاثیرات تغییرات آب و هوایی و بی‌عدالتی زیست محیطی در خاورمیانه و شمال آفریقا: چه باید کرد؟» روز پنجشنبه ۸ اردیبهشت در «مرکز عرب» شهر واشنگتن برگزار شد.
هدف از برگزاری این نشست، دادن این هشدار به رهبران و مردم جوامع منطقه بود: «مقابله با این چالش بزرگ جز با همکاری و مشارکت همه قدرت‌های منطقه‌ای و یاری گرفتن از جامعه جهانی امکان‌پذیر نیست.»
سازمان ملل متحد هشدار داده است که خاورمیانه و شمال آفریقا از قربانیان اصلی تغییرات آب و هوایی است. منطقه‌ای که به طرز نگران کننده‌ای با افزایش دما، افزایش میزان مصرف انرژی، و بحران کمبود آب ناشی از کاهش بارش و کاهش سطح آب‌های زیرزمینی، گسترش بیابان‌ها و افزایش توفان ریزگردهای مرگ‌زا روبرو است که پیامدش به خطر افتادن امنیت غذایی، افزایش بدهی‌های ملی ناشی از توسعه ناپایدار و بروز نا آرامی های داخلی و جدال‌های منطقه‌ای بر سر آب، که افزایش مهاجرت‌های اجباری و تعضیف حاکمیت های فعلی را در پی دارد.
کارول شوشانی، مدیر تغییرات آب و هوایی «مرکز عرب» و از مدیران گروه توسعه پایدار سازمان ملل متحد در غرب آسیا و نخستین سخنران نشست با بررسی پیامدهای این بحران در لبنان که آن را نمونه آشکاری از بحران در سراسر خاورمیانه و شمال آفریقا دانست، افزود: «بحران غذایی ناشی از این چالش زمینه ساز افزایش امواج تازه مهاجرت از منطقه به جهان می‌شود. هم اکنون دو پنجم مهاجران جهان از این منطقه اند.»
وی افزود: «بحران بدهی دولت‌ها و مردم را نمی‌توان نادیده گرفت؛ زیرا هم بر کاهش بحران آب و هوا و هم بر انطباق روش های مقابله با آن تأثیر می گذارد. او با استناد به برآورد دانشمندان سازمان ملل متحد مبنی بر احتمال افزایش دمای پنج درجه ای خاورمیانه تا سال ۲۱۰۰ افزود: «این افزایش دما برای زندگی انسان و تولید غذا بسیار خطرناک است. و این بدان معنا است که استراتژی‌های کاهش پیامدها و سازگاری بیش از هر زمان دیگری برای جوامع این منطقه ضروری است.»
کارول شوشانی راهکار مقابله با آن را افزایش آگاهی عمومی زیست محیطی، بکارگیری فناوریهای سبز، و ایجاد زیرساخت‌های توسعه پایدار، حفاظت از منابع طبیعی و حمایت از اقشار پذیر جامعه دانست.
لوران لمبرت، استادیار موسسه سیاست‌گذاری‌های عمومی آب، انرژی دوحه قطر نیز گفت: «یافته‌های سازمان ملل متحد موید این واقعیت است که تغییرات آب و هوایی نتیجه فعالیت‌های انسانی است و عملکرد انسانی عامل افزایش دما، توفان‌ها، خشکسالی‌های طولانی‌تر و افزایش ریزگردها به خاطر چنین عملکردی است.»
او نیز گفت که باید تلاش کرد تا افزایش دما به یک و نیم تا دو سانتیگراد محدود شود، چرا که با افزایش سطح آب خلیج فارس و فرونشست‌های ناشی از برداشت آب‌های زیرزمینی این خطر وجود دارد که دوحه، دبی، و ابوظبی یا حتی بخش‌هایی از عراق در آب غرق شوند.
این کارشناس محیط زیست همچنین نسبت به نابودی آبزیان و صخره‌های مرجانی خلیج فارس هشدار داد و افزود: «زندگی دریایی در این منطقه به تدریج در حال مرگ است.»
محمد محمود، مدیر برنامه آب و هوایی موسسه خاورمیانه، نیز گفت: «گرچه گرمای بالای خاورمیانه طبیعی است اما این گرما بطرز نگران کننده‌ای در حال افزایش است و بعضی از شهرها دمای بالای پنجاه سانتیگراد را تجربه کرده‌اند که زندگی شهروندان‌شان را غیرقابل تحمل کرده است.»
وی هشدار داد: «در کوتاه مدت تا میان مدت در مناطق بیشتری از خاورمیانه شاهد دمای پنجاه تا شصت درجه‌ای خواهیم بود که با به خطر انداختن سلامتی عمومی مردم آمار مرگ و میر ناشی از افزایش بیماری‌های گرمسیری را بالا می‌برد.»
او افزود: «افزایش مرگ و میر ناشی از گرما در میان کارگران خارجی شاغل در کشورهای حاشیه خلیج فارس نشانگر آسیب پذیری اقشار پایین جامعه در برابر این تغییرات اقلیمی است.»
محمد محمود همچنین بر لزوم سازگاری و کاهش دما تاکید کرد و خواهان تنوع بخشیدن به انرژی‌های سبز و افزایش پوشش گیاهی، بازیافت و بهره گیری دوباره آب کرده و خواستار کاهش ساعت‌های کار در اوج گرمای شدید در کشورهای حاشیه خلیج فارس شد.
«جینی ساورز» استاد دانشگاه و رئیس دپارتمان علوم سیاسی دانشگاه نیوهمشایر نیز گفت: شرایط ناعادلانه‌ای برای مقابله با تغییرات آب و هوایی وجود دارد. چرا که برآورد می‌شود در آینده بسیاری از مناطق خاورمیانه و شمال آفریقا غیرقابل سکونت خواهند شد. اما ساکنانش نمی‌توانند زادگاهشان را ترک کرده به مناطق دیگر مهاجرت کنند.»
او با اشاره به آسیب پذیری زنان و کودکان در بحران‌های ناشی از کمبود آب و بهم خوردن امنیت غذایی بر حل مشکلات زنان منطقه به عنوان پایه اساسی تدابیر لازم برای کاهش دما و سازگاری با محیط تاکید کرد.
در جمع‌بندی این نشست، شرکت‌کنندگان بر لزوم همکاری کشورهای بزرگ مصرف‌کننده نفت از جمله چین، آمریکا، و هند برای کمک به بهره‌مندی مردم منطقه از فناوریهای مدرن برای کاهش دما و سازگاری با اقلیم تاکید کردند.
