با افزایش دوباره آمار مبتلایان به کرونا در ایران و افزایش مراجعات برای دریافت دُز یادآور واکسن کرونا، شماری از شهروندان خبر داده‌اند که در برخی از مراکز درمانی واکسن تاریخ مصرف گذشته تزریق می‌شود.
آنطور که در گزارش‌ها آمده بعضی از این واکسنهای تاریخ گذشته، واکسنهای ساخته‌شده در ایران مانند پاستوکووک هستند و برخی دیگر واکسن بریتانیایی آسترازنکا که به گفته شهروندان برچسب تاریخ جدیدی روی آنها دیده می‌شود.
همزمان انتشار تصویر نامهای به امضای محمد مهدی گویا، مدیر مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت، نیز خبرساز شد.
این نامه حاوی دستوری برای تمدید تاریخ انقضای واکسنهای پاستوکووک است.
پاستوکووک یکی از واکسنهای تولیدشده در ایران است که مانند سایر واکسن‌ها از جمله کوواکسین، کووپارس، فخراواک و برکت از فرمول ساخت و تاثیرات آنها اطلاعاتی منتشر نشده و هیچکدام به تایید سازمان جهانی بهداشت نرسیده است. انتشار این نامه در شبکه‌های اجتماعی به بحث‌ها در این‌باره دامن زد و حتی کانال تلگرامی منتسب به «متخصصین بهداشت ایران» نیز به آن واکنش نشان داد و از مسئولین خواستار شفاف‌سازی در این‌باره شد.
روزنامه اعتماد نیز در شماره یکشنبه ۲۶ تیرماه خود به نقل از شماری از شهروندان، از تزریق واکسن تاریخ گذشته در تهران و مشهد خبر داد و نوشت برچسب دوم که روی برخی از واکسن‌ها دیده می‌شود به دستور وزارت بهداشت روی آنها چسبانده شده است.
روزنامه اعتماد در ادامه این گزارش نوشته است: «تاريخ انقضای واكسن وارداتی كه به تشخيص كارخانه توليدكننده تا پايان ماه ژوئن تعيين شده بود، بنا به صلاحديد مسئولان وزارت بهداشت تغيير كرده و به مدت ۱۷ روز افزايش يافته است، اما علت این دستكاری همچنان در هاله‌ای از ابهام است.»
با این حال بهرام عین‌الهی، وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، روز یکشنبه ۲۶ تیرماه این گزارش‌ها را تکذیب کرد و گفت: «مراکز واکسیناسیون حق تزریق واکسن کرونای تاریخ گذشته را ندارند.»
همزمان عباس شیراوژن، سخنگوی ستاد مقابله با کرونا، به خبرگزاری صداوسیما گفت: «تاریخ اولیه‌ای که برای واکسن ثبت می‌شود، به معنای انقضای قطعی آن نیست.»
وی با تاکید بر اینکه سازمان غذا و دارو مرجع تخصصی صدور مجوز و تعیین تاریخ مصرف داروهاست، افزود: «این سازمان آنچه را که تحت عنوان تایید مجدد تاریخ برخی واکسن‌ها در روزهای اخیر مطرح شده، بررسی و تایید کرده است.»
از سوی دیگر محمد پهلوان، رئیس کمیته رسانه و اطلاع‌رسانی قرارگاه مدیریت کرونا در دانشگاه علوم پزشکی مشهد، به خبرگزاری دولتی ایرنا گفت: «مشاهده تاریخ تولید، انقضا و نام واکسن کرونا از سوی مردم در هنگام تزریق خواسته به حق آنان است و به رویت‌رساندن آن توسط پرسنل پایگاه‌های واکسیناسیون منعی ندارد.»
سرمایه‌گذاری روی تولید واکسن در داخل ایران پس از آن کلید خورد که رهبر جمهوری اسلامی دی‌ماه ۹۹ واردات واکسن از آمریکا و بریتانیا را ممنوع کرد.
پس از چند ماه و با بحرانی‌شدن وضعیت شیوع کرونا، علی خامنه‌ای از حرف خود عقب‌نشینی کرد، اما دستور اولیه او باعث تاخیر در واردات واکسن، کندی روند واکسیناسیون و جان‌باختن هزاران بیمار در ایران شد.
به گزارش رسانه‌های ایران، دستکم ۹ واکسن با نامهای مختلف در داخل تولید شدند و حالا حجم زیادی از آنها روی دست شرکت‌های تولیدکننده مانده است و به رغم ادعای مسئولین مبنی بر امکان صادرات آنها، این واکسن‌ها به فروش نرفت.
روزنامه «شرق» چاپ تهران نیز در شماره روز دوشنبه پنجم اردیبهشت خود، از رسوب میلیون‌ها دُز واکسن تولیدی توسط شرکت‌های داخلی ایران خبر داده بود که تاریخ انقضای آنها نزدیک می‌شود و نه خواهان داخلی دارند و نه مشتری خارجی. کارشناسان و منتقدان حکومت ایران می‌گویند اگر مسئولین جمهوری اسلامی هزینه تولید این واکسن‌ها را صرف واردات واکسن کرده بودند، از گسترش بیماری و مرگ هزاران بیمار جلوگیری می‌شد.
خبر تزریق واکسنهای تاریخ گذشته در حالی منتشر می‌شود که ایران طی روزهای اخیر با موج جدید شیوع ویروس کرونا مواجه شده است. بنا بر اعلام وزارت بهداشت در ۲۴ ساعت منتهی به ظهر یکشنبه ۲۶ تیرماه، دستکم ۵۷۵۱ بیمار جدید شناسایی شدند و ۱۳ بیمار نیز جان خود را از دست دادند.
در حال حاضر ۱۵ شهر ایران در وضعیت قرمز شیوع کرونا قرار دارند و وضعیت ۳۵ شهر نیز نارنجی اعلام شده است.
