لینکهای قابل دسترسی

خبر فوری
سه شنبه ۲۹ اسفند ۱۴۰۲ ایران ۰۵:۴۸

میلیاردها دلار اسلحه برای رفع نگرانی خاورمیانه از توافق ایران


بمب سنگرشکن
بمب سنگرشکن

توافق اتمی با ایران می تواند برای پیمان کاران وزارت دفاع آمریکا، گنجی باد آورده به بار آورد. به نوشته بلومبرگ، این پیمان‌کاران در سایه تلاش اوباما برای آسوده کردن خاطر اسرائیل و کشورهای خلیج فارس از توافق با ایران، با بستن قراردادهایی به مبلغ بیش از ۶ میلیارد دلار برای فروش جنگ افزارهای سنگین نظامی، توانسته‌اند به سود زیادی دست یابند.

جزئیات توافق احتمالی میان ایران و شش کشور عمده جهان، تعیین خواهد کرد که آمریکا برای کمک به متحدانش چه قدم هایی باید بردارد.

توافق اتمی با ایران به احتمال زیاد شریکان خاورمیانه ای آمریکا را به درخواست سیستم های دفاعی پیش رفته از پیمان کاران آمریکایی چون بوئینگ، لاکهید- مارتین، رایتون و نیز شرکت های اسلحه سازی فرانسوی و غیره خواهد برانگیخت.

ویلیام هارتونگ، مدیر برنامه تسلیحات و امنیت در «مرکز سیاست بین المللی» در واشنگتن می‌گوید: «در عالم نظر توافق با ایران باید به کاهش تنش‌ در منطقه و درنتیجه به کاهش تقاضا برای خرید سلاح‌های پیش رفته بینجامد، اما در کوتاه مدت، این توافق، درخواست ‌های تسلیحاتی را افزایش خواهد داد.»

کشورهای خلیج فارس و اسرائیل گفته اند به توافقی که مذاکرات درباره آن در وین در جریان است، و هدف آن توقف برنامه اتمی ایران درقبال لغو تحریم هاست، اعتمادی ندارند. آنان همچنین نگرانند که با لغو تحریم های اقتصادی و برداشتن تحریم تسلیحاتی سازمان ملل، که روسیه از موافقان آنست، جمهوری اسلامی بتواند زرادخانه نظامی کهنه خود را نوسازی کند. به گفته هارتونگ، این نگرانی ها می تواند آنان را «فارغ از این که توافق با ایران به نتیجه برسد یا نه، به خرید سلاح بیشتر رهنمون شود.»

مایکل روبین، تحلیل‌گر امورنظامی خاورمیانه در «موسسه آمریکن اینترپرایز» می گوید ۱۰۰ میلیارد دلار از درآمد نفتی ایران به سبب تحریم ها مسدود شده است. این درآمد «می تواند قدرت خرید تسلیحاتی زیادی دراختیار ایران قرار دهد که هم آوردی با آن برای اسرائیل تقریبا غیرممکن خواهد بود.»

به گزارش بلومبرگ مذاکرات ایران و شش کشور عمده جهان دروین، روز پنج‌شنبه نیز بی آن که اثری از پیشرفت یا رسیدن به توافق دیده شود، ادامه یافته است.

آمریکا می‌کوشد خاطر اسرائیل را از این توافق آسوده بدارد. نخست وزیر اسرائیل روز ۶ ژوئیه گفته بود «توافق ایران روز به روز بدتر و بدتر می شود.»

دولت و کنگره آمریکا در ماه مه امسال با فروش اسلحه به مبلغ یک میلیارد و ۹۰۰ میلیون دلار به اسرائیل موافقت کردند. این فروش شامل ۳هزار موشک ضد تانک، ۲۵۰ موشک میان برد پیش رفته هوا به هوا، و ۵۰ بمب سنگرشکن بوده است.

باراک اوباما در ماه مه در نشستی با سران کشورهای خلیج فارس که به منظور رفع هراس های آنان از توافق با ایران برگزار کرده بود، وعده داد که تحویل سلاح به آنان را تسریع خواهد کرد. در بیانیه پایانی اجلاس پیشنهاد شده است که آمریکا یک سیستم دفاع موشکی را در منطقه توسعه دهد.

درک شولت، معاون پیشین وزارت دفاع آمریکا و مشاور ارشد «صندوق مارشال آلمان» در واشنگتن می گوید: «لازم است که به این کار شتاب بخشیم. ما باید شریکان‌مان در خلیج فارس را مطمئن کنیم که امنیت شان رعایت خواهد شد.»

کنگره تاکنون با بستن قراردادهای نظامی به ارزش میلیاردها دلار با کشورهای خلیج فارس موافقت کرده است. یکی از این قراردادها با امارات متحده عربی برای خرید تجهیزات و پشتیبانی های لجستیکی ۱۱۰۰ بمب لیزری به مبلغ ۱۳۰ میلیون دلار است. و درقرارداد دیگری به مبلغ ۹۰۰ میلیون دلار این کشور خواستار خرید ۱۲ سامانه راکت افکن با تحرک بالا و ۱۰۰ راکت ساخت کارخانه لاک هید شده است. این قرار دادها فعلا در انتظار نهایی شدن هستند.

دولت سعودی نیز قرار است قراردادی به مبلغ یک میلیارد و ۹۰۰ میلیون دلار برای خرید ۱۰ واحد هیلکوپتر سیکورسکی و رادار و لوازم یدکی مربوط به آن را امضا کند. و قراردادی دیگر به مبلغ یک میلیارد و ۷۵۰ میلیون دلار برای خرید ۲۰۲ موشک لاک هید و تجهیزات مربوط به آن در انتظار نهایی شدن است.

با این حال حسین ایبیش، پژوهشگر در «موسسه کشورهای عرب خلیج فارس» در واشنگتن می گوید «علاوه بر تعهد آمریکا برای کمک، چیزی که این کشورها می توانند از آمریکا به دست آورند همکاری های عمیق تر، و جا انداختن و انتقال بیشتر فن آوری است.»

ملیسا دالتون کارشناس در «مرکز مطالعات استراتژیک و بین المللی» می گوید «آمریکا باید فروش و ارائه قراردادهای جدید تسلیحاتی را تسریع کند و برای ارتقای امنیت سایبری کشورهای خلیج فارس به خاطر نفت و دیگر زیربناها تلاش کند و تمرین های نظامی منطقه ای را افزایش دهد.

درحالی که کشورهای خلیج فارس نمی توانند از برتری کیفی نظامی در منطقه برخوردار شوند- زیرا این امتیاز را قانون آمریکا برای اسرائیل درنظر گرفته است- سامانه های تسلیحاتی زیادی که غالبا دفاعی هستند، وجود دارد که می تواند اطمینان بخش باشد.»

با توجه به کاهش بودجه دفاعی در داخل کشور و وجود رقیبان اروپایی که می کوشند بر قابل اعتماد بودن آمریکاییان سایه تردید بیفکنند، پیمان کاران آمریکایی می کوشند این فرصت را غنیمت بشمارند.

تلاش های آمریکا برای آسوده خاطر کردن عربستان سعودی را می توان در اقدام اخیر آمریکا در لغو محدودیت های مربوط به کمک های امنیتی به کشور بحرین مشاهده کرد. این محدودیت ها در سال ۲۰۱۱ به دلیل حمله نیروهای دولتی به تظاهرات عمومی و نقض حقوق بشر اعمال شده بود. وزارت خارجه آمریکا در بیانیه‌ای گفت: «با آن که به نظر ما بهبود وضعیت حقوق بشر در بحرین کافی نیست اما این کشور به پیشرفت های معنی داری در این زمینه نائل شده است.»

سخنگوی وزارت خارجه آمریکا روز ۳۰ ژوئن هرگونه ارتباط میان این اقدام با مذاکرات ایران را رد کرد. اما بروس ریدل از «موسسه بروکینگز» می گوید چنین ارتباطی«قطعا» وجود دارد: «بحرین یکی از اقمار سعودی و در تملک کامل این کشور است.»

ییفتاح شاپیر، رئیس برنامه تعادل نظامی در خاورمیانه در «موسسه مطالعات امنیت ملی» تل آویو می گوید «اقلامی چون موشک های هلفایر و بمب های سنگرشکن در موارد دیگر هم بارها به اسرائیل فروخته شده، اما این بار، فروش آن ها به صورت یک بسته کامل، و در یک قرارداد، مسلما به توافق با ایران مربوط است.»

اما تحلیل گران می گویند هنوز بین آمریکا و اسرائیل مذاکره ای درباره فروش یک بسته تسلیحاتی دیگر «پس از توافق» برای آسوده کردن تل آویو انجام نگرفته است و تحقق چنین امری ماه ها به طول می انجامد. زیرا به گفته ارون دیوید میلر از «مرکز ویلسون» در واشنگتن « چنین مذاکراتی تنها پس از تصویب در کنگره و سپس اجرای موفقیت آمیز آن می تواند برگزار شود.» و مایکل ایزنشتات از «موسسه واشنگتن برای خاورنزدیک» می افزاید، وقتی آن روز برسد، «اسرائیلی ها خواستار خیلی چیزها خواهند شد. اما هیچ کدام آن ها بدون یک بمب سنگر شکن ۳۰ هزار پاوندی دقیق اسباب آسودگی خاطر اسرائیل را فراهم نخواهد کرد.»

همچنین آمریکا و اسرائیل همکاری های مشترک اطلاعاتی خود را برای نظارت بر پای بندی ایران به اجرای مواد توافق و نیز برای خطرهای احتمالی ناشی از عملیات سپاه پاسداران در منطقه، افزایش خواهند داد.

علاوه بر این، آمریکا با دادن کمک های مالی به اسرائیل این کشور را در بالابردن هرچه بیشتر توان موشکی دفاعی و خرید جت های اف ۳۵ که هم اکنون خرید ۳۵ فروند آن در قراردادی منظور شده، یاری خواهد داد.

با این حال بروس ریدل می گوید در این که هرگونه کمک آمریکا بتواند سرخوردگی اسرائیل را جبران کند، تردید دارد. او که نتانیاهو را با لقب معروفش می خواند می گوید، «نمی دانم رئیس جمهور اوباما برای به دست آوردن دل بی‌بی چه خواهد کرد. فکر نمی کنم بتواند کاری بکند.»

درعوض، به نظر ریدل، نخست وزیر اسرائیل می خواهد جنگ خود با ایران را به کنگره آمریکا بکشاند. «کار این جنگ به کنگره خواهد کشید، و جنگ زشتی خواهد بود.»

XS
SM
MD
LG