سخنگوی نهاد «گوی» برنامه سازمان بهداشت جهانی که مسئول توزیع واکسن به کشورها است، می‌گوید ایران از اعضای «خودکفا از لحاظ مالی» کوواکس است و توانسته دُزهای مصرفی را از طریق این برنامه و توافق با این تسهیلات دریافت کند.
این سخنگو در گفت‌وگویی با خبرنگار صدای آمریکا با رد تلویحی اظهارات وزیر بهداشت ایران گفت که از ماه آوریل ۲۰۲۱ تا ۲۰۲۲، ایران هر ماه، دست‌کم یک محموله واکسن دریافت کرده است.
بهرام عین‌اللهی، وزیر بهداشت ایران در اظهاراتی جدید ادعا کرد که در اوج کرونا که ایران واکسن چندانی در اختیار نداشت، برنامه «کوواکس» سازمان بهداشت جهانی «نه منابع مالی خود ایران» و «نه واکسن» فرستاد.
سخنگوی این نهاد همچنین تایید کرد که نخستین محموله واکسن از طریق کوواکس در ۵ آوریل ۲۰۲۱ به ایران رسید و آخرین محموله در ۱۴ آوریل ۲۰۲۲ ارسال شد.
بر اساس قوانین برنامه کوواکس، کشورهای خودکفا از لحاظ مالی می‌توانند واکسن کافی برای واکسیناسیون بین ۱۰ تا ۵۰ درصد از جمعیت خود را درخواست کنند و مبلغی که به کوواکس می پردازند بازتاب‌دهنده میزان دزهایی است که درخواست کرده‌اند.
این سخنگو گفت: «ما همواره برای حمایت از دولت و مردم ایران در صورت نیاز آماده بوده‌ایم.»
سخنگوی «گوی» همچنین گفت که کوواکس بیش از ۱۶ میلیون دز واکسن کووید-۱۹ را در این مرحله به ایران ارائه کرده است که بیش از ۹ میلیون دز آن توسط دولت‌های مستقل اهدا شده است.
او افزود که ایران پس از دریافت ۱.۶ میلیون دز اضافی در نوامبر سال ۲۰۲۱، اولین کشوری شد که از طریق برنامه بشردوستانه کوواکس برای پناهندگان واکسن دریافت کرد.
این درحالی است که در قوانین «گوی» آمده است که محدودیت‌های مالی، عدم آمادگی برای دریافت واکسن، یا تصمیم‌گیری برای به تعویق انداختن یا چشم پوشی از تخصیص واکسن از سوی یک کشور، ارسال واکسن به سایر شرکت‌کنندگان را به تأخیر نخواهد انداخت.
کاهش ابتلا و مرگ در آمار رسمی؛ موفقیتی که دولت به خود نسبت داد
در حالی که شمار مبتلایان به کرونا در آمار رسمی ایران پس از ۲۸ ماه، دورقمی شده است و تعداد قربانیان همچنان تک‌رقمی باقی مانده است، مقامات بهداشتی ایران این کاهش آمار را به تلاش‌های دولت کنونی نسبت می‌دهند.
ابراهیم رئیسی در توییتی ادعا کرده است که تماس او با کشورها به دریافت واکسن سرعت بخشید.
بسیاری تصمیم علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی ایران، مبنی بر ممنوعیت ورود واکسن‌های ساخت بریتانیا و آمریکا را دلیل اصلی کندی واردات و از دست رفتن جان هزاران نفر در این میان می‌دانند.
ابراهیم رئیسی از کسانی بود که از تصمیم آیت‌الله خامنه‌ای دفاع کرد و آن را «تدبیری حکیمانه برای صیانت از جان مردم» خواند.
همچنین چند رسانه داخل ایران از نامه سرگشاده ۲ هزار و ۵۰۰ تن از «اساتید و اعضای هیات علمی دانشگاه‌های علوم‌پزشکی کشور» به حسن روحانی، رئیس‌جمهور وقت خبر دادند که در آن ابهاماتی در مورد فرآیند تأیید و عوارض واکسن‌های آمریکایی و بریتانیایی مطرح شده بود.
بهرام عین‌اللهی، وزیر بهداشت کنونی، هم از امضاء کننده‌های این نامه بود.
تمرکز روی واکسن ایرانی و سهم کمتر از ۹ درصدی آن در واکسیناسیون
مقامات جمهوری اسلامی ایران همواره بر روی واکسن‌های تولید داخل تمرکز کردند و برخی معتقدند تأخیر در واردات واکسن نیز به همین دلیل رخ داد.
با گذشت یک سال از صدور مجوز مصرف اضطراری به واکسن برکت، واکسن تولید بنیاد دارویی برکت متعلق به ستاد اجرایی فرمان امام، داده‌های دفتر منطقه‌ای مدیترانه شرقی سازمان بهداشت جهانی نشان می‌دهد تنها ۹ میلیون دز از این واکسن تزریق شده است.
این درحالی است که در مجموع ۱۲ میلیون و ۶۲۴ هزار و ۳۹۷ دز از واکسن برکت در اختیار وزارت بهداشت قرار گرفته است.
بر اساس این داده‌ها، واکسن‌های ایرانی - برکت، پاستوکووک، اسپایکوژن، فخرا، رازی و نورا- کمتر از ۹ درصد در واکسیناسیون عمومی سهم داشته‌اند.
داده‌های دفتر منطقه‌ای مدیترانه شرقی سازمان بهداشت جهانی نشان می‌دهد بالای ۹۱ درصد از واکسیناسیون عمومی در ایران با واکسن‌های غیرایرانی انجام شده است که سینوفارم با بالای ۸۰ درصد، بالاترین سهم را داشته است.
در عین حال، روزنامه «سپید»، روز چهارم خرداد در گزارشی نوشت که واکسن ایرانی ۹ برابر قیمت واکسن جهانی تمام شده است.
پیشتر نیز شماری از تولیدکننده‌های داخلی واکسن کرونا از عدم پرداخت کامل پول واکسن‌ها بر اساس قرارداد بسته‌شده و ماندن میلیون‌ها دز واکسن در انبارهایشان خبر داده بودند.
