گزارش‌ها از ایران جاکی از تجمع دست‌کم ۲۰۰ کشاورز گندم‌کار در مقابل ساختمان استانداری خوزستان در اهواز در اعتراض به پرداخت نشدن مطالبات‌شان در روز چهارشنبه ۱۶خرداد است. بر اساس گزارش‌ها، دولت هزاران میلیارد تومان به کشاورزان گند‌کار بدهکار است.
بر اساس فیلم‌هایی که در کانال «اعتراض مدنی بازار» منتشر شده است، ماموران نیروی انتظامی درصدد پراکنده کشاورزان معترض بودند.
خبرگزاری دولتی «ایرنا» هم با اشاره به این‌که کشاورز گندم‌کار با در دست داشتن پلاکاردهایی نسبت به پرداخت نشدن مطالبات‌شان اعتراض کردند، به نقل از عظیم‌سطحی‌نژاد، نماینده کشاورزان معترض، نوشت که آنها گندم‌ها را روز اول اردیبهشت تحویل اداره غله داده‌اند و طبق قانون باید ۲۴ ساعت بعد از تحویل، مطالبات پرداخت می‌شد.
بر اساس این گزارش، محمد راضی جلالی، معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری خوزستان، دردیدار با شماری از این کشاورزان «قول» داد مطالبات گندم‌کاران در هفته آینده پرداخت شود. این وعده در شرایطی داده شده است که علی بهادری جهرمی، سخنگوی دولت، روز چهارشنبه گفت: «منابع لازم برای تسویه گندم تضمینی خریداری‌شده از کشاورزان پیش‌بینی شد تا پرداخت هزینه گندم با سرعت صورت بگیرد که بتوانیم در شش ماه اول، همه هزینه گندم‌ها را پرداخت کنیم.»
اما در سخنانی متناقض، علیرضا مهاجر، معاون زراعت وزیر جهادکشاورزی، در همین روز گفت که پرداخت بهای گندم کشاورزانی که محصول خود را با قیمت تضمینی به دولت فروخته‌اند از هفته آینده آغاز می‌شود.
در وعده‌های این دو مقام دولتی به میزان بدهی‌ای که باید به کشاورزان گندم‌کار پرداخت شود، اشاره نشده است.
در هفته‌های گذشته، مقام‌های دولتی وعده پرداخت مطالبات کشاورزان گندم‌کار در ایران را داده بودند؛ وعده‌هایی که تحقق نیافته بودند. مشابه همین وضعیت در چند سال اخیر وجود داشته و مطالبات کشاورزان پس از ماه‌ها تاخیر پرداخت شده است.
در این حال، به گزارش «باشگاه خبرنگاران جوان»، عطاءالله هاشمی، رئیس بنیاد ملی گندم‌کاران، گفت: از ۱۰ فروردین تا امروز، حدود یک میلیون و ۳۵۰ هزار تن گندم به ارزش حدود ۲۲ هزار میلیارد تومان از گندم‌کاران خریداری شده، اما ریالی پرداخت نشده است.
روزنامه شرق: بدهی سنگین دولت به کشاورزان گندم‌کار، آنان را مقروض و دست به دامان دلالان کرده است.
این در شرایطی است روزنامه «شرق» روز ۱۲ خرداد به نقل از علی‌قلی ایمانی، رئیس بنیاد توانمندسازی گندم‌کاران، نوشته بود: «از ابتدای فصل برداشت تاکنون دو‌میلیون‌و ۷۰۰ هزار تن گندم از کشاورزان ۱۲ استان خریداری شده که ارزش این میزان گندم بالغ بر ۴۶ هزار میلیارد تومان است اما فقط ۲.۳ هزار میلیارد تومان از مطالبات گندم‌کاران و معادل حدود پنج درصد آن پرداخت شده است.»
خبرگزاری «ایسنا» نیز روز چهارشنبه نوشت که ارزش گندم خریداری شده توسط دولت حدود ۴۰ میلیارد تومان است که تنها ۲.۳ میلیارد تومان آن پرداخت شده است.
روزنامه شرق با اشاره به بدهی سنگین دولت به کشاورزان گندم‌کار اضافه کرد که این وضع «آنان را مقروض و دست به دامان دلالان کرده است زیرا تأخیر همه‌ساله دولت‌ها برای پرداخت بدهی کشاورزان، آنها را با کمبود نقدینگی مواجه کرده و نوبت‌های کشت را به تأخیر می‌اندازد و در نتیجه بازار محصولات کشاورزی دچار بی‌نظمی و به‌هم‌ریختگی می‌شود.»
به نوشته شرق، کشاورزان می‌گویند که آنها برای پرداخت اقساط وام‌های خود به بانک‌ها، سررسید اواخر اردیبهشت و خرداد را به‌عنوان زمان برداشت محصول تعیین کرده‌اند و حالا دولت پول محصول آنها را نداده است و بانک‌ها جریمه تأخیر پرداخت اقساط برای آنها تعیین کرده و به کشاورزان فشار می‌آورد.
این روزنامه نوشت: بخش زیادی از کشاورزان بعد از برداشت گندم بهاره، باید زمین‌های خود را زیر کشت دوم ببرند اما نقدینگی لازم را برای تهیه نهاده‌های کشاورزی مانند سم، کود، بذر و... ندارند و زمان کشت دوم زمین‌های آنها به تأخیر افتاده است.
شرق اشاره کرد که همین مسئله سبب شده است میانگین سن کشاورزان به بیشتر از ۵۷ تا ۵۸ سال برسد و جوانان دیگر رغبتی برای ورود به بخش کشاورزی نداشته باشند.
در این ارتباط، خبرگزاری مهر روز سه‌شنبه ۱۵ خرداد، به نقل از یک کشاورز در شهرستان دزفول در استان خوزستان نوشت: «دیگر نه کشاورزی با صرفه است و نه برداشت محصولات همانند گذشته لذتی دارد، زیرا ما کشاورزان قطب کشاورزی ایران نه تنها در کشت سایر محصولات از هیچ‌گونه حمایتی برخوردار نیستیم بلکه گاهی در راستای تولید محصولات استراتژیک جز بی‌مهری روزگار و کم‌توجهی مدیران چیزی عایدمان نمی‌شود.»
ناصر نظرزاده، کشاورز و مدیر عامل اتحادیه زراعی و باغی دزفول، در گفتگو با این خبرگزاری با اعلام این‌که بیش از یک ماه از فروش گندم گذشته و هیچ‌گونه مبلغی به حساب کشاورزان واریز نشده است، افزود: «قرار بود از محل سازمان هدفمندی یارانه‌ها، ۲۴ ساعت پس از فروش، مبلغ آن به حساب‌مان واریز شود اما همچنان گلایه‌مند و چشم به راه مطالبات خود هستیم.»
وی اضافه کرد: «ابتدا خرید تضمینی گندم را ۱۹ هزار و ۵۰۰ اعلام کردند که با مخالفت متولیان دولتی، ۱۷ هزار و۵۰۰ تومان تعیین شد، سپس مقرر شد به ازای هر کیلوگرم گندم، دو هزار تومان به عنوان جایزه تخصیص یابد، اما گویا از تخصیص جایزه نیز خبری به گوش نمی‌رسد.»
در سالیان اخیر، نرخ خرید تضمینی گندم محل مناقشه دولت و گندم‌کاران بوده است.
