انستیتو منابع جهانی در گزارشی در آستانه روز جهانی آب، سوم فروردین، ایران را از جمله ۲۵ کشور جهان معرفی کرد که با شدیدترین وضعیت کم‌آبی و تنش آبی مواجه هستند و گفت که مشکلات در ایران با تشدید تنش آبی تشدید خواهد شد.
از دیگر کشورها قطر، اسراییل، لبنان، اردن، کویت، عربستان سعودی، اریتره، امارات متحده عربی، بحرین، هند، پاکستان، ترکمنستان و عمان هستند.
قبرس، مصر، لیبی، یمن، بوتسوانا، شیلی، سان مارینو، بلژیک، یونان، تونس، نامیبیا، آفریقای جنوبی، عراق، هند و سوریه هم از دیگر کشورهای مواجه با تنش آبی معرفی شده اند.
گزارش این انستیتو که در وب سایت آن منتشر شده است، می گوید که این ۲۵ کشور که یک چهارم جمعیت جهان را در خود جای داده‌اند، هر ساله با تنش آبی بسیار بالایی مواجه می‌شوند و به طور منظم تقریباً از کل منبع آب موجود خود استفاده می‌کنند.
انستیتو منابع جهانی اضافه کرد که این وضعیت به این معنی است که این کشورها «بیش از ۸۰ درصد از منابع آب تجدیدپذیر خود را برای آبیاری، دام، صنعت و نیازهای خانگی استفاده می کنند.
گزارش انستیتو اشاره می کند که حتی یک خشکسالی کوتاه مدت، این کشورها را در معرض خطر اتمام آب مورد نیاز قرار می دهد و گاهی اوقات، دولت ها را به انجام اقدامات اضطراری وا می دارد.
انستیتو پیش‌بینی کرد تقاضای جهانی آب تا سال ۲۰۵۰ میلادی بین ۲۰ تا ۲۵ درصد افزایش یابد و افزود: انتظار می‌رود که شمار مناطقی که هر ساله با منابع آبی کمتری مواجه شوند، ۱۹ درصد افزایش یابد.
بر اساس این گزارش، شرایط برای خاورمیانه و شمال آفریقا، به این معنا است که۱۰۰ درصد جمعیت کشورهای این مناطق تا سال ۲۰۵۰ میلادی با تنش آبی بسیار زیادی مواجه خواهند شد.
انستیتو منابع جهانی اضافه کرد که این وضعیت، نه تنها برای مصرف کنندگان و صنایع وابسته به آب مشکل افرین است، بلکه به زیان ثبات سیاسی کشورها خواهد بود.
گزارش این انستیتو از ایران به عنوان یک مثال نام می برد که چندین دهه مدیریت ضعیف آب و استفاده ناپایدار از آب برای کشاورزی باعث بروز اعتراضات شده است و هشدار داد که تنش‌ها با تشدید تنش آبی تشدید خواهد شد.
نیک آهنگ کوثر کارشناس حوزه آب به صدای آمریکا می گوید: کمبود منابع آب در کشورهای مختلف دنیا از جمله در مناطق خاورمیانه دلایل متعددی از جمله افزایش جمعیت، توسعه ناپایدار، مصرف بیشتر از ظرفیت و اثرات ناشی از تغییرات آب وهوایی مانند تغییر نظام بارش و تبخیر بیشتر دارد.
او می افزاید: نبود حکمرانی مناسب در حوزه آب و مدیریت نامناسب، شرایط زندگی برای شهروندان را سخت‌تر کرده، و بهره‌برداری بیش از توان آبخوان‌ها برای تامین آب مورد نیاز کشاورزان و شهرها، ایران را به ورشکستگی آبی کشانده است.
آقای کوثر تاکید می کند که تصمیم‌گیری از بالا، نبود رفتار دموکراتیک در مدیریت و فقدان مشارکت در روند تصمیم‌گیری از جمله عوامل تشدید شرایط سخت در بسیاری از مناطق ایران است.
وی اضافه می کند: با توجه به کسری شدید سفره‌های آب زیرزمینی و جبران نشدن آب‌های استخراج شده، انتظار می‌رود که در سال‌های آینده، کمبود آب در مناطقی از ایران، به بی‌ثباتی و تنش‌های شدید بینجامد.
به گفته نیک آهنگ کوثر، با توجه به عدم تمایل جمهوری اسلامی به تغییر نحوه مدیریت آب و فساد موجود، سخن گفتن از بهبود وضعیت غیرمنطقی به‌نظر می‌آید.
گزارش انستیتو منابع جهانی همچنین حاکی از آن است که حداقل ۵۰ درصد از جمعیت جهان، حدود ۴ میلیارد تن، دست کم برای یک ماه از سال تحت شرایط کم آبی زندگی می کنند و زندگی، شغل، امنیت غذایی و انرژی مردم را به خطر می اندازد.
انستیتو منابع جهانی با تاکید بر این موضوع که آب برای رشد محصولات زراعی و پرورش دام، تولید برق، حفظ سلامت انسان، تقویت جوامع و بهبود آب و هوای جهان نقش اساسی دارد، نوشت: بدون مدیریت بهتر آب، رشد جمعیت، توسعه اقتصادی و تغییرات آب و هوایی در معرض تشدید تنش آبی هستند.
