منابع دیپلماتیک غربی از احتمال بررسی فعال کردن «مکانیسم ماشه» خبر دادهاند.
کشورهای غربی که در سال ۱۳۹۴ توافق برجام را با ایران امضا کردند - بریتانیا، چین، فرانسه، آلمان، روسیه، و ایالات متحده - میتوانند از سازوکار ویژه سازمان ملل متحد، یا «مکانیسم ماشه»، برای «بازگرداندن» سریع تحریمهای قبلی علیه ایران استفاده کنند.
به گزارش رویترز، یک منبع دیپلماتیک فرانسوی درباره احتمال «بازگشت فوری» تحریمهای ایران و مطرح شدن آن در گفتوگوهای روز جمعه میان آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه ایالات متحده، و کاترین کولونا، وزیر امور خارجه فرانسه، گفت که این راهکار «هنوز روی میز» نیست، اما «این موضوع مطرح خواهد شد.»
برای فعال کردن مکانیسم ماشه - که در نتیجه آن تحریمهای هستهای که پس از پذیرش برجام لغو شده بود به سرعت باز خواهد گشت - یکی از طرفهای توافق باید شکایتی را درباره نقض مفاد توافق هستهای یا توسط ایران به شورای امنیت ارائه کند.
پس از آن شورای امنیت باید طی ۳۰ روز درباره ادامه یافتن کاهش تحریمهای ایران رای دهد. اگر این قطعنامه در موعد مقرر به تصویب نرسد همه تحریمهای سازمان ملل متحد که قبل از توافق هستهای اعمال شده بودند، به طور خودکار باز خواهند گشت.
فعال شدن مکانیسم ماشه به معنای تعلیق همه فعالیتهای مرتبط با غنیسازی و بازفرآوری هستهای، از جمله فعالیتهای تحقیق و توسعه، اعمال ممنوعیتهای گسترده واردات و صادرات، بازگشت مجدد تحریم بر تسلیحات متعارف، ممنوعیت تولید و گسترش موشکهای بالستیک با قابلیت حمل تسلیحات هستهای، و اعمال تحریمهای هدفمند علیه دهها فرد و نهاد ایرانی را احیا میکند. همچنین از کشورها خواسته میشود محمولههای ارسالی و از ایران را بازرسی کنند و اجازه توقیف هر محموله ممنوعه را خواهند داشت.
فعال شدن مکانیسم ماشه همچنین میتواند احتمال موفقیت تلاشها برای احیای برجام را کمرنگتر کند.
بریتانیا، فرانسه، و آلمان روز جمعه در نامهای مشترک به سازمان ملل متحد، خواستار تحقیق درباره استفاده روسیه از پهپادهای ایرانی برای حمله به اوکراین شدند.
در این نامه که به امضای سفیران این سه کشور در سازمان ملل رسیده، سه کشور اروپایی استدلال کردهاند که چنین اقدامی از سوی ایران ناقض قطعنامه ٢٢٣١ شورای امنیت سازمان ملل متحد است.
به گفته آنها، «ما از تحقیقات تیم دبیرخانه سازمان ملل که مسئول نظارت بر اجرای قطعنامه ٢٢٣١ است، استقبال میکنیم و آماده حمایت از کار دبیرخانه در تحقیقات فنی و بیطرفانه هستیم.»
اوکراین میگوید روسیه از پهپادهای انتحاری شاهد-۱۳۶ ایران برای حمله به زیرساختها و غیرنظامیان این کشور استفاده میکند.
جمهوری اسلامی تحویل پهپاد به روسیه را تکذیب میکند. روسیه نیز منکر استفاده از پهپادهای ایرانی علیه اوکراین است.
آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد، هر سال دو بار در ماههای ژوئن و دسامبر گزارشی درباره اجرای قطعنامه ٢٢٣١ به شورای امنیت میدهد. گوترش احتمالا در گزارش آتی خود به موضوع پهپادهای ایرانی اشاره کند.
آمریکا، بریتانیا، و فرانسه به عنوان سه عضو همیشگی شورای امنیت سازمان ملل متحد در هفتههای اخیر اعلام کردهاند ایران با تامین پهپاد برای روسیه، قطعنامه ٢٢٣١ شورای امنیت سازمان ملل متحد را نقض میکند.
در همین ارتباط، اتحادیه اروپا و بریتانیا روز پنجشنبه تحریمهایی علیه سه فرد و یک نهاد جمهوری اسلامی به دلیل نقششان در روابط نظامی ایران با روسیه وضع کردند.