مقامات ارمنیتبار قرهباغ کوهستانی روز شنبه موافقت کردند که در ازای بازگشایی راههای ارتباطی جادهای این منطقه به ارمنستان، اجازه دهند برای نخستین بار در چند دهه گذشته محمولههای کمک بشردوستانه از سرزمینهای تحت کنترل جمهوری آذربایجان وارد این منطقه شود.
به گزارش رویترز، این اقدام نشاندهنده تحولی مهم در «مناقشه طولانیمدت» بر سر وضعیت قرهباغ است و درخواست آذربایجان، برای بازگشایی خطوط حمل و نقل را، که در دهه ۱۳۷۰ مسدود شده بود، میپذیرد.
همزمان این قرارداد به کالاهای روسی اجازه میدهد که از طریق شهر عسکران به قرهباغ برسد و مردم به محموله کمکهای بشردوستانه از طریق کریدور لاچین، دسترسی پیدا کنند.
هدف از این توافق رفع «نگرانیهای بشردوستانه» ذکر شده است. با اینحال، آذربایجان بر انحلال و خلعسلاح مقامات جداییطلب قرهباغ اصرار دارد و تاکید میکند که قرهباغ در سطح بینالمللی به عنوان بخشی از جمهوری آذربایجان است.
جمهوری آذربایجان که در جنگ ۱۴۰۱ قلمرو خود را بازپس گرفت، دسترسی قرهباغ به ارمنستان از طریق کریدور لاچین را محدود کرده بود و این امر به کمبودهای شدید در منطقه منجر شده بود.
در شرایطی که ارمنستان به دنبال حمایت بینالمللی است، انتخاب رئیس جمهوری جدید در قرهباغ، روابط را بیش از پیش تیره کرد تا جایی که جمهوری آذربایجان و ترکیه این انتخاب قرهباغ را محکوم کردند.
پیشتر نیز روسیه روز جمعه سفیر ارمنستان را احضار کرد تا اعتراض خود را نسبت به آن چه «گامهای غیردوستانه» ارمنستان میخواند، علنی کند. اندکی پس از آن، وزارت خارجه ارمنستان در واکنش، با صدور بیانیهای، آمادگی خود را برای حل و فصل اختلافات با آذربایجان اعلام کرد.
رویترز نوشت در شرایطی که روسیه ارمنستان را به دلیل پیوستن به دادگاه بینالمللی کیفری، میزبانی رزمایش نظامی آمریکا و بازدید بشردوستانه از اوکراین، «نکوهش میکند»، ارمنستان ـ با وجود وابستگی شدید دفاعی به روسیه ـ مایل به حل و فصل اختلافات با جمهوری آذربایجان، «با نادیده گرفتن روسیه» است.
وزارت دفاع ارمنستان به تازگی اعلام کرد که نیروهایش به زودی رزمایشهای مشترکی را با ایالات متحده با هدف آمادهسازی یگانها برای عملیات حفظ صلح بینالمللی آغاز خواهند کرد.
پاشینیان، نخست وزیر ارمنستان، نیز گفته است که روسیه در جریان درگیریهای ارمنستان با جمهوری آذربایجان، به تضمینهای امنیتی خود وفادار نبوده است.
در همین حال به دنبال برگزاری انتخابات در منطقه ارمنینشین قره باغ کوهستانی، تنش میان سه کشور جمهوری آذربایجان، ارمنستان، و جمهوری اسلامی ایران بالا گرفته است.
جمهوری آذربایجان برگزاری این انتخابات را تحریکآمیز و نقض تمامیت ارضی آن کشور خوانده و ترکیه نیز گفته است که این انتخابات را به رسمیت نمیشناسد. در همین حال برخی منابع خبری داخل ایران از آماده شدن سپاه پاسداران انقلاب اسلامی برای انتقال واحدهای نظامی به ارمنستان برای پشتیبانی از آن کشور خبر دادهاند. همزمان، سپاه پاسداران با انتشار ویدیوهایی از استقرار نیروهای خود در مرزهای مشترک با جمهوری آذربایجان و ارمنستان خبر داده است.
حسین آقایی، پژوهشگر روابط بینالملل و امور استراتژیک، در این باره به صدای آمریکا گفت که شکست نظامی ارمنستان در درگیری قبلی آن کشور با جمهوری آذربایجان یک شکست ژئوپلتیک برای جمهوری اسلامی و سوریه محسوب میشد؛ شکستی که جمهوری اسلامی هرگز نتوانسته است با آن کنار بیاید و از این رو به تشدید تنش پرداخته است.