پس از پیروزی لای چینگ-ته در انتخابات ریاست‌جمهوری تایوان، آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا، در بیانیه‌ای خطاب به مردم تایوان برای نشان دادن «قدرت یک سیستم دموکراتیک» تبریک گفت و بر تعهد آمریکا به حفظ صلح و ثبات در سراسر تنگه تایوان و حل مسالمت‌آمیز اختلافات فارغ از هر «فشار و اجباری» تأکید کرد.
آقای بلینکن گفت آمریکا امیدوار است با همکاری لای و رهبران دیگر احزاب بتواند روابط غیررسمی دیرینه خود با تایوان را مطابق با «سیاست چین واحد» آمریکا پیش ببرد.
جو بایدن، رئیس جمهوری آمریکا، نیز در واکنش به پیروزی حزب حاکم در انتخابات ریاست جمهوری تایوان، تاکید کرد که ایالات متحده از «استقلال» تایوان حمایت نمی‌کند.
با پیروزی لای، معاون فعلی ریاست جمهوری، حزب «پیشرو دموکرات» او که پرچم‌دار هویت مستقل تایوان است و ادعای حاکمیت چین بر این جزیره خودگردان را رد می‌کند، برای سومین بار به قدرت رسید.
ساعاتی پیش از آغاز رأی‌گیری، واشنگتن هشدار داده بود که دخالت در انتخابات «برای هر کشوری» غیرقابل قبول است.
دولت بایدن نگران بود که انتخابات ریاست جمهوری و روند انتقال و تشکیل دولت جدید در تایوان باعث تشدید درگیری با پکن شود.
دولت آمریکا همزمان در تلاش برای بهبود روابط با چین است.
در آبان ماه، جو بایدن رئیس جمهوری آمریکا و شی جین پینگ، رئیس جمهوری چین در حاشیه نشست «همکاری اقتصادی آسیا و اقیانوسیه» (اپک) در سان‌فرانسیسکو، دیداری چهار‌ساعته و مهم داشتند و موافقت کردند که ارتباط متقابل سران نظامی از سر گرفته شود.
یک مقام ارشد دولت بایدن به خبرگزاری رویترز گفته است که قرار است آمریکا برای نشان دادن حمایت از دولت تایوان، یک هیأت غیر رسمی شامل مقامات ارشد پیشین دولت را به آنجا اعزام کند.
در سال ۲۰۱۶ و زمانی که دونالد ترامپ پس از پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا تلفنی با رئیس جمهوری تایوان صحبت کرد، خشم چین برانگیخته شد.
این نخستین گفتگو از این دست میان رهبران ایالات متحده و تایوان از سال ۱۹۷۹ بود که جیمی کارتر پس از قطع روابط با تایوان بر سیاست «چین واحد» تأکید گذاشت.
ایالات متحده آمریکا از آن زمان، تایوان را بخشی از چین شناخت و در سال‌های گذشته نیز همین سیاست را دنبال کرده است.
دولت تایوان با ادعای حق حاکمیت چین مخالف است و می گوید جمهوری خلق چین هرگز بر این جزیره حکومت نکرده است و حق ندارد در مورد سرنوشت آن دخالت یا آن را کنترل کند و تنها مردم تایوان می‌توانند این کار را انجام دهند.
خبرگزاری رویترز به نقل از دو مقام ارشد تایوان نوشته است که دولت تایوان از چین انتظار دارد که با اقداماتی از جمله برگزاری مانورهای نظامی در نزدیکی این جزیره تلاش کند رئیس‌جمهور جدید را تحت فشار قرار دهد.
