در تصمیمی تاریخی مجمع سران و شیوخ قبایل افغانستان با کلیات سند چند صفحه ای توافق امنیتی دوجانبه میان آمریکا و افغانستان اعلام موافقت کرد. اما هنوز زمان امضای این سند اعلام نشده است.
حامد کرزی، رئیس جمهوری افغانستان روز یکشنبه رای ۲۵۰۰ عضو لویه جرگه را پذیرفت اما در نطقی ۴۵ دقیقه ای بر تصمیم خود بر عدم امضای فوری این سند ایستادگی کرد. او خطاب به لویه جرگه گفت میل دارد پیش از امضای سند شاهد برقراری صلح در کشورش باشد.
«صلح شرطی ست که ما با آمریکا گذاشته ایم. آمریکا باید برای ما صلح بیاورد، بعد ما این پیمان را می پذیریم و امضا می کنیم.»
آقای کرزی می گوید حفظ امنیت انتخابات ریاست جمهوری که قرار است در آوریل سال آینده برگزارشود ضامن صلح برای افغانستان است.
تصمیم رئیس جمهوری افغانستان در تضاد با خواست رهبر لویه جرگه، صبغت الله مجددی است که از کرزی خواسته است تا پیش از پایان سال جاری پیمان را امضا کند.
واشنگتن نیز اصرار دارد که پیمان تا پیش از سال ۲۰۱۴ امضا شود. تقابل سیاسی رئیس جمهوری افغانستان و واشنگتن در هشت سال حکومت کرزی بر افغانستان راه پر سنگلاخی را پیموده است.
ادریس رحمانی، تحلیل گر مؤسسه مشاوران ایر در کابل می گوید آقای کرزی می کوشد خطرهای ناشی از امضای قرارداد با نیروهای خارجی را از عهده خود و قبیله اش بردارد و از همین رو نمی خواهد بدون کسب برخی تضمین ها آن را امضا کند.
آقای رحمانی به صدای آمریکا می گوید:«او در واقع دنبال کسب تضمین های سیاسی برای بعد از ۲۰۱۴ است». و می افزاید: «به نظر من او دارد به آمریکایی ها می گوید«من می خواهم نظام سیاسی ببعدی طوری باشد که در مورد من و متحدانم دوستانه رفتار کند.»
به گفته رحمانی او به همین منظور آمریکایی ها را وادار به پایان دادن به کار شورشیان طالبان از طریق مذاکره و استقرار صلح می کند و می خواهد مسئولیت ماندن و گسترش هرچه بیشتر نیروهای آمریکایی در افغانستان را برعهده لویه جرگه بگذارد.
پیمان امنیتی ده ساله آمریکا و افغانستان به بخش محدودی از نیروهای آمریکایی اجازه می دهد در پایگاه هایی در سراسر افغانستان باقی بمانند. ماموریت اصلی آنان تربیت، تجهیز و کمک به نیروهای امنیتی رو به رشد افغانستان و جلوگیری از تبدیل افغانستان به پایگاه های عملیاتی القاعده و شبکه های تروریستی دیگر است.
حاجی غلام سخی، یک شهروند کابلی می گوید با تصمیم لویه جرگه موافق است و آن را در جهت منافع ملی می داند و ازآن استقبال می کند.
نشست لویه جرگه در مرکز شهر کابل و با تدبیرهای امنیتی شدید انجام شد. چند روز پیش ازآن در فاصله ۵۰۰ متری با محل برگزاری اجلاس بمبی کشف شده بود که یادآور صریح ناامنی بود که ۱۲ سال پس از جنگ هنوز بر این کشور حکم رواست. مقام های امنیتی افغان گفتند چند بمب دیگر را هم کشف و خنثی کرده و از بمب گذاران انتحاری که در کابل می گردند، مقدار زیادی مواد انفجاری به دست آورده اند. این مقام ها توضیح بیشتری دراین باره نداده اند.
کرزی در سخنانش خطاب به جرگه ضمن اشاره به منافع این پیمان تهدید کرد که اگر حمله آمریکا به خانه های مردم ادامه یابد تمام قرارداد را فسخ خواهد کرد. این حمله ها بشدت مورد اعتراض مردم افغانستان هستند. در پیمان جدید قید شده که تنها درشرایط اضطراری و درصورتی که جان یک امریکایی درخطر باشد این نوع حمله صورت خواهد گرفت.
کیت کلارک از شبکه تحلیل گران افغانستان این نوع سخن گفتن را علامت ویژه کرزی می داند.
«او به عنوان بازیگر ارشد نقش حامی افغانستان را بازی می کند. به طوری که نه تنها منافع افغانستان حفظ شود بلکه به خارجی ها هم اجازه می دهد که کمک کنند.»
کلارک می گوید این پیمان امنیتی که برای آمریکا حدود سالانه ۸ میلیارد دلار بابت تربیت نیروهای امنیتی و تقویت نهادهای شهروندی هزینه برمی دارد برای آینده افغانستان حیاتی است.
«نمی شود به کسانی که در ارتش خدمت می کنند حقوق نپرداخت. این خیلی خیلی خطرناک است . از طرف دیگر ماموریت ناتو به ماموریت آمریکا بستگی دارد. اگر پیمانی درکار نباشد ناتو هم ماموریتی برای تربیت نیروها نخواهد داشت. این امر بخشی سیاسی است اما بخشی از آن هم در حوزه عمل است. مانند نیاز افغان ها به خدمات بهداشتی، حمایت هوایی ، لجستیکی و غیره که از سوی آمریکایی ها انجام می گیرد.»
لویه جرگه با این حال ۳۱ مورد ماده ترمیمی به متن پیمان امنیتی پیشنهاد کرده است. به گفته رحمانی این ترمیم ها می تواند به کرزی کمک کند تا با استفاده از آن ها در مذاکرات بعدی با واشنگتن امضای پیمان را تا انتخابات به درازا کشاند.
حامد کرزی، رئیس جمهوری افغانستان روز یکشنبه رای ۲۵۰۰ عضو لویه جرگه را پذیرفت اما در نطقی ۴۵ دقیقه ای بر تصمیم خود بر عدم امضای فوری این سند ایستادگی کرد. او خطاب به لویه جرگه گفت میل دارد پیش از امضای سند شاهد برقراری صلح در کشورش باشد.
«صلح شرطی ست که ما با آمریکا گذاشته ایم. آمریکا باید برای ما صلح بیاورد، بعد ما این پیمان را می پذیریم و امضا می کنیم.»
آقای کرزی می گوید حفظ امنیت انتخابات ریاست جمهوری که قرار است در آوریل سال آینده برگزارشود ضامن صلح برای افغانستان است.
تصمیم رئیس جمهوری افغانستان در تضاد با خواست رهبر لویه جرگه، صبغت الله مجددی است که از کرزی خواسته است تا پیش از پایان سال جاری پیمان را امضا کند.
واشنگتن نیز اصرار دارد که پیمان تا پیش از سال ۲۰۱۴ امضا شود. تقابل سیاسی رئیس جمهوری افغانستان و واشنگتن در هشت سال حکومت کرزی بر افغانستان راه پر سنگلاخی را پیموده است.
ادریس رحمانی، تحلیل گر مؤسسه مشاوران ایر در کابل می گوید آقای کرزی می کوشد خطرهای ناشی از امضای قرارداد با نیروهای خارجی را از عهده خود و قبیله اش بردارد و از همین رو نمی خواهد بدون کسب برخی تضمین ها آن را امضا کند.
آقای رحمانی به صدای آمریکا می گوید:«او در واقع دنبال کسب تضمین های سیاسی برای بعد از ۲۰۱۴ است». و می افزاید: «به نظر من او دارد به آمریکایی ها می گوید«من می خواهم نظام سیاسی ببعدی طوری باشد که در مورد من و متحدانم دوستانه رفتار کند.»
به گفته رحمانی او به همین منظور آمریکایی ها را وادار به پایان دادن به کار شورشیان طالبان از طریق مذاکره و استقرار صلح می کند و می خواهد مسئولیت ماندن و گسترش هرچه بیشتر نیروهای آمریکایی در افغانستان را برعهده لویه جرگه بگذارد.
پیمان امنیتی ده ساله آمریکا و افغانستان به بخش محدودی از نیروهای آمریکایی اجازه می دهد در پایگاه هایی در سراسر افغانستان باقی بمانند. ماموریت اصلی آنان تربیت، تجهیز و کمک به نیروهای امنیتی رو به رشد افغانستان و جلوگیری از تبدیل افغانستان به پایگاه های عملیاتی القاعده و شبکه های تروریستی دیگر است.
حاجی غلام سخی، یک شهروند کابلی می گوید با تصمیم لویه جرگه موافق است و آن را در جهت منافع ملی می داند و ازآن استقبال می کند.
نشست لویه جرگه در مرکز شهر کابل و با تدبیرهای امنیتی شدید انجام شد. چند روز پیش ازآن در فاصله ۵۰۰ متری با محل برگزاری اجلاس بمبی کشف شده بود که یادآور صریح ناامنی بود که ۱۲ سال پس از جنگ هنوز بر این کشور حکم رواست. مقام های امنیتی افغان گفتند چند بمب دیگر را هم کشف و خنثی کرده و از بمب گذاران انتحاری که در کابل می گردند، مقدار زیادی مواد انفجاری به دست آورده اند. این مقام ها توضیح بیشتری دراین باره نداده اند.
کرزی در سخنانش خطاب به جرگه ضمن اشاره به منافع این پیمان تهدید کرد که اگر حمله آمریکا به خانه های مردم ادامه یابد تمام قرارداد را فسخ خواهد کرد. این حمله ها بشدت مورد اعتراض مردم افغانستان هستند. در پیمان جدید قید شده که تنها درشرایط اضطراری و درصورتی که جان یک امریکایی درخطر باشد این نوع حمله صورت خواهد گرفت.
کیت کلارک از شبکه تحلیل گران افغانستان این نوع سخن گفتن را علامت ویژه کرزی می داند.
«او به عنوان بازیگر ارشد نقش حامی افغانستان را بازی می کند. به طوری که نه تنها منافع افغانستان حفظ شود بلکه به خارجی ها هم اجازه می دهد که کمک کنند.»
کلارک می گوید این پیمان امنیتی که برای آمریکا حدود سالانه ۸ میلیارد دلار بابت تربیت نیروهای امنیتی و تقویت نهادهای شهروندی هزینه برمی دارد برای آینده افغانستان حیاتی است.
«نمی شود به کسانی که در ارتش خدمت می کنند حقوق نپرداخت. این خیلی خیلی خطرناک است . از طرف دیگر ماموریت ناتو به ماموریت آمریکا بستگی دارد. اگر پیمانی درکار نباشد ناتو هم ماموریتی برای تربیت نیروها نخواهد داشت. این امر بخشی سیاسی است اما بخشی از آن هم در حوزه عمل است. مانند نیاز افغان ها به خدمات بهداشتی، حمایت هوایی ، لجستیکی و غیره که از سوی آمریکایی ها انجام می گیرد.»
لویه جرگه با این حال ۳۱ مورد ماده ترمیمی به متن پیمان امنیتی پیشنهاد کرده است. به گفته رحمانی این ترمیم ها می تواند به کرزی کمک کند تا با استفاده از آن ها در مذاکرات بعدی با واشنگتن امضای پیمان را تا انتخابات به درازا کشاند.
