روزنامه نیویورک تایمز در مطلبی به گزارشی تجسسی استناد می کند که رد پای تسلیحات مورد استفاده در غرب آفریقا را تا ایران دنبال کرده است. این روزنامه می نویسد اولین سرنخ ها در کنیا و اوگاندا و جایی که اکنون سودان جنوبی خوانده می شود پیدا شد. یک محقق بریتانیایی که تسلیحات مورد استفاده نیروهای دولتی و شبه نظامی در سال ۲۰۰۶ را بررسی کرده فشنگ های کلاشنیکف را یافت که پیشتر ندیده بود. این مهمات کد کارخانه نداشتند و این نشان می داد که سازنده آن میخواسته گمنام بماند.
طی دو سال محققان دیگر مهمات مشابهی را یافتند که در درگیری های فرقه ای دارفور استفاده شد. سپس در سال ۲۰۰۹ مهمات بی نام و نشان در استادیومی در گینه یافت شد که سربازان در آنجا به تظاهرکنندگان ضددولتی شلیک کردند و بیش از ۱۵۰ نفر را کشتند.
یگ گروه تحقیقاتی مستقل درباره قاچاق اسلحه، شش سال صرف یافتن منبع مهمات گمنام کرد. تبادل اطلاعات در چهار قاره نشان داد که یک نفر مشغول نقل و انتقال بی سروصدای مهمات و اسلحه به مناطق بحران زده بوده و توانسته سالها خود را مخفی نگاه دارد. محققان از یافته خود حیرت کردند. سازنده مهمات یکی از آن مظنونان همیشگی در آفریقا نبود، ایران بود.
ایران کارخانجات تسلیحاتی مرتبی دارد اما هرگز نتوانسته مانند آمریکا، روسیه، چین و چندین کشور اروپایی، در بازار جهانی اسلحه به عنوان صادر کننده مطرح باشد. اما به نظر می رسد که ایران راه های دیگری را برای صادرات انتخاب کرده است. با آن که تسلیحات کوچک، نسبت به تسلیحات استراتژیک یا محکوم شده ای چون مین های زیرزمینی و بمب های خوشه ای، کمتر جلب توجه می کند اما همین مهمات اولیه مانند فشنگ، از جمله ملزومات خشونت های سازمان یافته در مناطق بحران زده جهان هستند.
طی چند سال اخیر، با آن که ایران به دلیل برنامه اتمی وحمایت از گروه های شبه نظامی خاورمیانه، تحت فشار بین المللی بوده، اما مهمات ساخت دولت ایران از طریق شبکه های مخفی برای فهرست بلندبالایی از گروه ها فرستاده شده است، از جمله برای گروه هایی که در مناطق تحت تحریم تسلیحاتی سازمان ملل متحد هستند.
رد پای مهمات ساخت جمهوری اسلامی ایران تا شورشیان ساحل عاح، سربازان جمهوری دمکراتیک کنگو، طالبان در افغانستان و القاعده در مغرب اسلامی در نیجر دنبال شده است. این تسلیحات سپس به کشورهای متعدد خشونت زده آفریقا منتقل شده و در برخی از خونبارترین درگیری های آفریقا در اختیار حاکمیت های ظالم قرار گرفته است. همزمان، محققان مدل های مشابهی را در نقاط دیگر از جمله در میان شبه نظامیان عراقی و همچنین در یک کشتی که ظاهرا عازم نوار غزه بود یافتند.
نیویورک تایمز می نویسد نقش ایران در تامین اسلحه متحدانش و گروه هایی که با دشمنان تهران می جنگند همواره مورد توجه بوده است. ایران اخیرا راکت های زمین به زمین فجر-۵ به غزه رسانده است. گسترش ردپای ایران در صادرات غیرقانونی مهمات کوچک، ایران را در فهرست اولولیت های تحقیقاتی درباره قاچاق اسلحه در جهان قرار داده است.
گزارش نیویورک تایمز در ادامه می گوید مهمات ساخت کشورهای دیگری چون چین، روسیه، مجارستان، چک، و دیگر کشورهای جزو شوروی سابق، همراه با تولیدات کشورهای آفریقایی در این قاره دست به دست می شود. این که چرا ایران وارد این بازار شده مشخص نیست اما تحلیلگران می گویند شاید تلاش برای کسب نفوذ در آفریقا یکی از انگیزه های ایران باشد.
نیویورک تایمز می گوید نه دولت ایران و نه سازمان وزارت دفاع این کشور به پرسش های نویسندگان تحقیق پاسخ ندادند.
محققان این کار تجسسی از گسترش توزیع مهمات ایرانی یاد کرده اند اما به ابزار کار و منبع صادرکننده اشاره ای نکرده اند. آنان مطمئن نیستند فروشنده مهمات مستقیما دولت ایران یا سرویس های امنیتی و یا یک شرکت تحت کنترل دولت یا ارتش ایران است یا این که شرکت های خارجی پوشش این کار را برعهده گرفته اند.
به نوشته این گزارش، محققان درباره منبع مهمات شک ندارند. مهمات، ساخت «گروه صنایع مهمات سازی و متالوژی» است. این گروه زیر مجموعه وزارت دفاع جمهوری اسلامی ایران است.
مقایسه مهمات کار وقت گیری بوده است زیرا برای کم کردن احتمال ردگیری، به اشکال مختلف بسته بندی شده بودند.
معمولا بسته های مهمات شماره های خاص یا آرم شرکت سازنده را دارد که محل و ساخت آن را مشخص می کند. محققان و کارشناسان طی سال ها با مطالعه تمامی اطلاعات کلیدی یک بانک اطلاعاتی را تهیه کرده اند که با استفاده از آن می توانند کارخانه سازنده مهمات را رهیابی کنند.
در این پرونده فشنگ های تفنگ کلاشنیکف برای تفنگ های سایز متوسط و تک تیرانداز و همچنین برای سلاح های سنگین تر مورد بررسی قرار گرفتند. در هر مورد مشخصات و شماره حک شده بر مهمات در رکوردهای ثبت شده قابل رهگیری نبود. بلکه تنها مشخصات کالیبر و اعداد دورقمی به نشانه سال ساخت روی گلوله ها حک شده بود.
به علاوه، جعبه چوبی و پلاستیک بسته بندی نیز مشخصات معمول را نداشتند. تمامی مهمات یک مشخصه مشترک داشتند: مشخصات کالیبر با خط مخصوصی حک شده بود، ترکیب فلز مورد استفاده در گلوله ها مشترک بود، و خشاب ها علامت مخصوصی رویشان بود. تمامی این مشخصه ها ثابت می کرد که کارخانه سازنده مهمات یکی است.
محققان برای انجام تحقیق خود برای سال ها نمونه های مهمات استفاده نشده و پوکه فشنگ ها را جمع آوری و ثبت کردند. آنها با کارشناسان دیگر نیز مشورت کردند که برخی محرمانه اند.
طی دو سال محققان دیگر مهمات مشابهی را یافتند که در درگیری های فرقه ای دارفور استفاده شد. سپس در سال ۲۰۰۹ مهمات بی نام و نشان در استادیومی در گینه یافت شد که سربازان در آنجا به تظاهرکنندگان ضددولتی شلیک کردند و بیش از ۱۵۰ نفر را کشتند.
یگ گروه تحقیقاتی مستقل درباره قاچاق اسلحه، شش سال صرف یافتن منبع مهمات گمنام کرد. تبادل اطلاعات در چهار قاره نشان داد که یک نفر مشغول نقل و انتقال بی سروصدای مهمات و اسلحه به مناطق بحران زده بوده و توانسته سالها خود را مخفی نگاه دارد. محققان از یافته خود حیرت کردند. سازنده مهمات یکی از آن مظنونان همیشگی در آفریقا نبود، ایران بود.
ایران کارخانجات تسلیحاتی مرتبی دارد اما هرگز نتوانسته مانند آمریکا، روسیه، چین و چندین کشور اروپایی، در بازار جهانی اسلحه به عنوان صادر کننده مطرح باشد. اما به نظر می رسد که ایران راه های دیگری را برای صادرات انتخاب کرده است. با آن که تسلیحات کوچک، نسبت به تسلیحات استراتژیک یا محکوم شده ای چون مین های زیرزمینی و بمب های خوشه ای، کمتر جلب توجه می کند اما همین مهمات اولیه مانند فشنگ، از جمله ملزومات خشونت های سازمان یافته در مناطق بحران زده جهان هستند.
طی چند سال اخیر، با آن که ایران به دلیل برنامه اتمی وحمایت از گروه های شبه نظامی خاورمیانه، تحت فشار بین المللی بوده، اما مهمات ساخت دولت ایران از طریق شبکه های مخفی برای فهرست بلندبالایی از گروه ها فرستاده شده است، از جمله برای گروه هایی که در مناطق تحت تحریم تسلیحاتی سازمان ملل متحد هستند.
رد پای مهمات ساخت جمهوری اسلامی ایران تا شورشیان ساحل عاح، سربازان جمهوری دمکراتیک کنگو، طالبان در افغانستان و القاعده در مغرب اسلامی در نیجر دنبال شده است. این تسلیحات سپس به کشورهای متعدد خشونت زده آفریقا منتقل شده و در برخی از خونبارترین درگیری های آفریقا در اختیار حاکمیت های ظالم قرار گرفته است. همزمان، محققان مدل های مشابهی را در نقاط دیگر از جمله در میان شبه نظامیان عراقی و همچنین در یک کشتی که ظاهرا عازم نوار غزه بود یافتند.
نیویورک تایمز می نویسد نقش ایران در تامین اسلحه متحدانش و گروه هایی که با دشمنان تهران می جنگند همواره مورد توجه بوده است. ایران اخیرا راکت های زمین به زمین فجر-۵ به غزه رسانده است. گسترش ردپای ایران در صادرات غیرقانونی مهمات کوچک، ایران را در فهرست اولولیت های تحقیقاتی درباره قاچاق اسلحه در جهان قرار داده است.
گزارش نیویورک تایمز در ادامه می گوید مهمات ساخت کشورهای دیگری چون چین، روسیه، مجارستان، چک، و دیگر کشورهای جزو شوروی سابق، همراه با تولیدات کشورهای آفریقایی در این قاره دست به دست می شود. این که چرا ایران وارد این بازار شده مشخص نیست اما تحلیلگران می گویند شاید تلاش برای کسب نفوذ در آفریقا یکی از انگیزه های ایران باشد.
نیویورک تایمز می گوید نه دولت ایران و نه سازمان وزارت دفاع این کشور به پرسش های نویسندگان تحقیق پاسخ ندادند.
محققان این کار تجسسی از گسترش توزیع مهمات ایرانی یاد کرده اند اما به ابزار کار و منبع صادرکننده اشاره ای نکرده اند. آنان مطمئن نیستند فروشنده مهمات مستقیما دولت ایران یا سرویس های امنیتی و یا یک شرکت تحت کنترل دولت یا ارتش ایران است یا این که شرکت های خارجی پوشش این کار را برعهده گرفته اند.
به نوشته این گزارش، محققان درباره منبع مهمات شک ندارند. مهمات، ساخت «گروه صنایع مهمات سازی و متالوژی» است. این گروه زیر مجموعه وزارت دفاع جمهوری اسلامی ایران است.
مقایسه مهمات کار وقت گیری بوده است زیرا برای کم کردن احتمال ردگیری، به اشکال مختلف بسته بندی شده بودند.
معمولا بسته های مهمات شماره های خاص یا آرم شرکت سازنده را دارد که محل و ساخت آن را مشخص می کند. محققان و کارشناسان طی سال ها با مطالعه تمامی اطلاعات کلیدی یک بانک اطلاعاتی را تهیه کرده اند که با استفاده از آن می توانند کارخانه سازنده مهمات را رهیابی کنند.
در این پرونده فشنگ های تفنگ کلاشنیکف برای تفنگ های سایز متوسط و تک تیرانداز و همچنین برای سلاح های سنگین تر مورد بررسی قرار گرفتند. در هر مورد مشخصات و شماره حک شده بر مهمات در رکوردهای ثبت شده قابل رهگیری نبود. بلکه تنها مشخصات کالیبر و اعداد دورقمی به نشانه سال ساخت روی گلوله ها حک شده بود.
به علاوه، جعبه چوبی و پلاستیک بسته بندی نیز مشخصات معمول را نداشتند. تمامی مهمات یک مشخصه مشترک داشتند: مشخصات کالیبر با خط مخصوصی حک شده بود، ترکیب فلز مورد استفاده در گلوله ها مشترک بود، و خشاب ها علامت مخصوصی رویشان بود. تمامی این مشخصه ها ثابت می کرد که کارخانه سازنده مهمات یکی است.
محققان برای انجام تحقیق خود برای سال ها نمونه های مهمات استفاده نشده و پوکه فشنگ ها را جمع آوری و ثبت کردند. آنها با کارشناسان دیگر نیز مشورت کردند که برخی محرمانه اند.
