شهرهای قم، مشهد، رشت، سنندج، و تهران از جمله مناطقی از ایران است که اعتراضات شبانگاهی پنجشنبه در آنها آغاز شده و برای سیزدهمین شب پیاپی، شماری از معترضان در خیابانها حضور دارند. این در حالی است که برخورد نیروهای حکومتی با معترضان و حمایتکنندگان از اعتراضات ادامه دارد و بنا بر گزارشها دستکم دو چهره سرشناس عرصه ورزش و موسیقی ایران به دلیل حمایت از اعتراضات مردمی بازداشت شدهاند.
سازمان حقوق بشری هنگاو شامگاه پنجشنبه از تیراندازی به سوی معترضان در کرمانشاه خبر داد.
یک ویدئوی منتسب به شامگاه پنجشنبه هفتم مهر در قم نیز جمعیتی را نشان میدهد که زیر یک پل تجمع کردهاند، در حالی که در خیابان آتش روشن است و دودی بنفشرنگ دیده میشود.
در یک گزارش ویدئویی دیگر منتسب به اعتراضات پنجشنبه شب در قم، در حالی که صدای شلیک گلوله میآید، شماری از افراد میدوند و برخی از معترضان با پرتاب سنگ مقاومت میکنند. در این ویدئو صدای فردی میآید که میگوید: «نترس (گلوله) مشقی است.»
معترضان در مشهد، کلانشهر مذهبی ایران، در تظاهرات شبانگاهی شعار میدهند: «میکشیم، میکشیم، هر آن که خواهرم کشت.»
ویدئویی دیگر از رشت، مغازههای بسته در مرکز استان گیلان را در ساعت هفت و نیم شب پنجشنبه نشان میدهد و راوی میگوید: «تمام مغازههای بازار تعطیل است. نه به جمهوری اسلامی!»
ویدئویی دیگر در رشت، جمعی از معترضان را نشان میدهد که شعار «زن، زندگی، آزادی» میدهند.
ویدئوی ارسال شده به بخش فارسی صدای آمریکا در روز پنجشنبه شماری از دانشجویان دانشگاه پزشکی اصفهان را نشان میدهد که در تجمعی شعار میدهند: «دانشجوی زندانی، آزاد باید گردد.»
- بازداشت دو چهره ورزشی و هنری برای حمایت از اعتراضات
ایرنا گزارش داد که حسین ماهینی ملیپوش سابق فوتبال ایران با حمله نیروهای امنیتی به خانهاش بازداشت شد.
این بازیکن پیشین تیم پرسپولیس، از چهرههای سرشناس مدافع اعتراضات مردم در پی کشته شدن مهسا امینی تحت بازداشت فرماندهی انتظامی بود.
همچنین گزارشهای برخی منابع حقوق بشری از بازداشت شروین حاجیپور، خواننده جوان مدافع اعتراضات مردمی، حکایت دارند.
آقای حاجیپور در روزهای گذشته با اقتباس از توییتهای منتشر شده در کارزار آنلاین «برای» با هشتگ «مهسا امینی» ترانهای اجرا کرد که در رسانههای اجتماعی از آن استقبال شد.
امیرحسین اعتمادی، تحلیلگر سیاسی، اقداماتی مثل بازداشت حسین ماهینی و شروین حاجیپور، و حمله به خانه علی کریمی و کتایون ریاحی را «از جنس اشتباهات بزرگ یک رژیم رو به سقوط» خواند و در توییتی نوشت: «رژیمهای دیکتاتوری در زمان سقوط، دست به اشتباهات بزرگ میزنند.»
- تحریمهای تازه آمریکا علیه جمهوری اسلامی
روز پنجشنبه دفتر کنترل داراییهای خارجی وزارت خزانهداری آمریکا اعلام کرد، شبکه بینالمللی شرکتهایی را که در فروش صدها میلیون دلاری پتروشیمیها و فرآوردههای نفتی ایران به مقصدهای نهایی در جنوب و شرق آسیا دست دارند، تحریم کرد.
بر اساس تحریمهای امروز، چندین شرکت را در «امارات، هنگکنگ، و هند» هدف قرار میدهد که «نقل و انتقالات مالی و حملونقل فرآوردههای نفتی و پتروشیمی ایران را تسهیل کردهاند» و «نقش مهمی در پنهان کردن مبدأ محمولههای ایرانی» داشتهاند.
تصویری که حساب توییتری «اسرائیل به فارسی منتشر کرده، نام بزرگ «مهسا امینی» را نشان میدهد که به همراه شعار «زن، زندگی، آزادی» بر روی دیواری در اورشلیم پایتخت اسرائیل نقش بسته است.
- اظهارات یک مقام ارشد سپاه پاسداران درباره کشته شدن مهسا امینی
به گفته محمدباقر بختیار، از فرماندهان ارشد سپاه پاسداران در دوران جنگ ایران و عراق، یک منبع موثق در پزشکی قانونی به او گفته در بررسیهای بالینی پیکر مهسا امینی، روشن میشود که او «گرفتار خونریزی داخلی است» و باید «طحال آسیبدیده او را از بدنش خارج کنند تا وضعیت بهتری پیدا کند» و «این کار را انجام میدهند» اما به دلیل «آسیبهایی که بر جمجمه ایشان وارد شده بود» به کما میرود و «متاسفانه منجر به فوت او میشود.»
همچنین گزارشها از سیزدهمین روز پیاپی اعتراضات سراسری در ایران حاکی از این است که علاوه بر تظاهرات خیابانی و دانشگاهی و شعار دادن از پنجرههای خانهها، شیوههای تازهتری از مخالفت مدنی به این اعتراضات افزوده شده است.
ویدئوهایی در شبکههای اجتماعی در روز پنجشنبه هفتم مهر منتشر شده که نشان میدهد دانشآموزان دبیرستانی عکسهای روحالله خمینی، بنیانگذار جمهوری اسلامی، و علی خامنهای، رهبر فعلی نظام، را از دیوارهای کلاس بر میدارند و آنها را پاره میکنند.
در یک ویدئو، دانشآموزان به جای تصویر روحالله خمینی، شعار «زن، زندگی، آزادی» را که روی یک کاغذ نوشتهاند، در قاب عکس میگذارند.
در ویدیویی دیگر هم یک پیک موتوری دیده میشود که تصویر مهسا امینی را به همراه شعار «زن، زندگی، آزادی» روی وسیله امرار معاش خود نصب کرده است و با آن در شهر تردد میکند.
در حالی که خیابانهای سراسر ایران در سیزده روز گذشته شاهد اعتراضات ادامهدار بوده است، فایننشال تایمز در مقالهای نوشته است: «خودروهای سبز و سفید ارشاد که در دهه گذشته نماد سرکوب زنان در جمهوری اسلامی بودهاند، در روزهای اخیر از خیابانهای تهران محو شدهاند.»
گروه هکری «عدالت علی» مستنداتی منتشر کرده که در آن گفته شده است سر مهسا امینی به جدول کنار خیابان برخورد کرده بود.
از سویی دیگر، کمیته پیگیری وضعیت بازداشتشدگان شهریور ۱۴۰۱، روز چهارشنبه در گزارش شماره یک خود وضعیت کلی اعتراضها و دستگیریها را بررسی کرده است.
بر اساس این گزارش، این کمیته تاکنون توانسته به اسامی و شهر محل بازداشت ۶۳ دانشجو، سه وکیل، ۲۰ فعال زن، ۱۷ روزنامهنگار، ۱۸ فعال سیاسی، ۳۵ فعال مدنی، و ۲۴۵ شهروند دست یابد.
در همین حال گزارشهای منتشره از افزایش ریزش چهرههای مدافع جمهوری اسلامی همزمان با اعتراضات سراسری جاری در ایران حکایت دارد.
حسین نادری، مداحی که میگوید برای دفاع از یک دختر معترض کتک خورده است، در شعری گفته است: «ما را فریفتند به عمامه سیاه» و «لعنت به این حکومت خودکامه سیاه»
- تداوم حمایت جهانی
مریم طوسی، قهرمان دو و میدانی ایرانی، با انتشار تصویری از یک ماشین پلیس در لسآنجلس ایالت کالیفرنیا در آمریکا که عکس مهسا امینی بر روی آن نقش بسته، در استوری اینستاگرامش نوشت: «وقتی پلیس لسآنجلس عکس مهسا را روی ماشینش زده. شرم بر پلیس ایران!»
تجمعهای گسترده در شهرهای گوناگون جهان در حمایت از اعتراضات سراسری ایران ادامه دارد.
جردن باروز، کشتیگیر آمریکایی و برنده مدال طلای المپیک ۲۰۱۲، در پیامی خطاب به ایرانیان گفت: «در این دوران سخت در کنار مردم ایران هستم.»
او با بیان این که پیش از اظهارنظر صبر کرده تا درک بیشتری از شرایط کسب کند، تأکید کرده است: «هیچ کس به خاطر اعتراض به آزادی خود شایسته کشته شدن نیست. من از همه شما در اعتراض آزادانه برای حقوق مدنی خود حمایت میکنم و صدای شما شایسته شنیده شدن است.
آنالنا بربوک، وزیر امور خارجه آلمان، روز پنجشنبه در پارلمان آن کشور گفت که تمام تلاش خود را برای اعمال تحریمهای اتحادیه اروپا علیه «کسانی که زنان را در ایران سرکوب میکنند» انجام خواهد داد. او افزود: «مقامات ایران باید بیدرنگ به رفتار بیرحمانهشان با تظاهرکنندگان پایان دهند.»
قانونگذاران عضو حزب رنسانس در مجلس فرانسه با انتشار بیانیهای حمایت قاطع و کامل خود را از شجاعت زنان ایرانی و همه کسانی که در کنار آنها هستند، اعلام کردهاند.
کنستانس لو گریپ، یکی از این نمایندگان، روز پنجشنبه با انتشار توییتی نوشت که این قانونگذاران برای حمایت از «یک ایران آزاد، دموکرات، و سکولار که در آن همه حقوق انسانی تضمین شده باشد و زنان بتوانند آزاد و بدون ممانعت زندگی کنند»، بسیج شدهاند.
هادریان قمی، نماینده ایرانیتبار پارلمان فرانسه، در پیامی با حمایت از اعتراضات مردم ایران گفت که دفاع از آزادی و حقوق بشر در این کشور ضرورت دارد و من از جنبش زن، زندگی آزادی حمایت میکنم.
در سوئد روز چهارشنبه تجمعی که به دعوت نمایندگان ایرانیتبار پارلمان سوئد برگزار شد و شمار قابل توجهی از رهبران و دبیران احزاب بزرگ پارلمان سوئد در آن شرکت داشتند.
از سویی دیگر پلیس نروژ روز پنجشنبه اعلام کرد دو ایرانی معترض به هنگام تلاش برای ورود به سفارت جمهوری اسلامی در اسلو زخمی شدهاند. هویت این دو نفر هنوز اعلام نشده و پلیس گفته که شرایط اکنون تحت کنترل است.
همچنین با ادامه اعتراضات مردمی علیه جمهوری اسلامی و وخامت شرایط امنیتی، و وزارت امور خارجه نروژ روز پنجشنبه هفتم مهر با انتشار بیانیهای به نروژیها توصیه کرد از سفرهای غیرضروری به ایران خودداری کنند.
- سومین بیانیه فرشگرد: رونق سرمایهگذاری خارجی در نبود جمهوری اسلامی
در همین حال شبکه فرشگرد در «بیانیه شماره ۳» خود که نسخهای از آن به بخش فارسی صدای آمریکا ارسال شد، از «اعتصاب در حوزههای دانشگاهی و کارگری» استقبال کرده است.
در این بیانیه با اشاره به اعتصاب کامیونداران در سال ۱۳۹۷ آمده است: «به امکان نبود جمهوری اسلامی، برآمدن دولت ملی و بهبود وضعیت خود بیاندیشید» که در این صورت «رونق سرمایهگذاری خارجی را شاهد خواهیم بود که شما بیشترین فایدهها را از آن خواهید برد.»
شماری از ایرانیان ساکن کانادا نیز در نامهای به جاستین ترودو، نخستوزیر، و رهبران احزاب سیاسی این کشور، حمایت آنها را از اعتراضهای سراسری مردم ایران علیه جمهوری اسلامی خواستار شدند.
آنها با اشاره به نقش رهبری زنان در این «انقلاب» و شعار «زن، زندگی، آزادی» گفتهاند اینک زنان ایرانی در مقابله با «آزار و ستم بیرحمانه و مسلحانه حکومت ایران»، حجاب اجباری را از سر برداشتهاند و به دفاع از حقوق بنیادین خود برخاستهاند.
- احضار کاردار سفارت فرانسه در ایران
در این حال، وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی روز چهارشنبه صدور بیانیه وزارت امور خارجه فرانسه درباره اعتراضات ایران را «مداخلهجویانه» خواند و با اعتراض به انتشار مطلبی در نشریه شارلی ابدو، کاردار کاردار سفارت این کشور در تهران را احضار کرد.
پیش از این نیز، روز یکشنبه سفیران بریتانیا و نروژ به دلیل آن چه «فضاسازیهای خصمانه» و «مواضع مداخلهجویانه» خوانده شد، از سوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی احضار شده بودند.
- ادامه فشار بر چهرههای سرشناس
در ادامه برخورد با چهرههای هنری و ورزشی پشتیبان اعتراضات سراسری در ایران، مقامات امنیتی مونا برزویی، شاعر و ترانهسرا، را بازداشت کردند.
خانم برزویی پس از جان باختن مهسا امینی، شعری که برای این زن جوان سروده بود، در ویدئویی در توییتر منتشر کرده بود.
همچنین نیروهای امنیتی دوشنبه شب به خانه کتایون ریاحی، یکی از نخستین چهرههای سرشناس که به مرگ تحت بازداشت مهسا امینی واکنش نشان داد، هجوم بردند و قصد بازداشت این بازیگر سرشناس را داشتند، اما او موفق شده فرار کند.
ادمین صفحه اینستاگرام خانم ریاحی گفته در حال حاضر خبری از او در دست نیست و جانش در خطر است.
شاهزاده رضا پهلوی در گفتوگو با خبرگزاری فرانسه از اعتراضات در ایران بهعنوان یک انقلاب تاریخی توسط زنان نام برد و از جهان خواست که فشاری بیشتر را بر حاکمان مذهبی اعمال کند.
او در این گفتوگو خواستار آمادگی بیشتر جهان، برای برقراری نظامی سکولار و دموکراتیک در آینده ایران شد.
دور جدید اعتراضات سراسری در استانهای تهران، کردستان، آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، اصفهان، البرز، فارس، استان مرکزی، کرمانشاه، کرمان، یزد، سمنان، هرمزگان، قزوین، ایلام، زنجان، گیلان، مازندران، گلستان، خراسان رضوی، خراسان جنوبی، خراسان شمالی، همدان، قم، سیستان و بلوچستان، لرستان، اردبیل، و خوزستان به اعتراضات پیوستهاند.
در جریان این دور اعتراضات که پس از مرگ تحت بازداشت مهسا (ژینا) امینی از سر گرفته شده است، تا کنون شعارهایی از جمله «مرگ بر خامنهای»، «مرگ بر دیکتاتور»، «زن، زندگی، آزادی»، «خامنهای قاتله، حکومتش باطله»، «فتنه ۵۷، عامل هر فلاکت»، «این آخرین پیامه، هدف خود نظامه»، «آذربایجان بیدار است، حامی کردستان است»، «کردستان، چشم و چراغ ایران»، «کشتن برای روسری، تا کی چنین خاک بر سری»، «وای به روزی که مسلح شویم»، «رضا شاه، روحت شاد» داده شده است.
مهسا امینی ۲۲ ساله که به همراه خانوادهاش از سقز به تهران سفر کرده بود، ۲۲ شهریور توسط گشت ارشاد بازداشت و به مرکز پلیس امنیت اخلاقی، مشهور به بازداشتگاه وزرا منتقل شد. او ساعاتی بعد با آمبولانس به بیمارستان کسری برده شد و در بخش مراقبتهای ویژه بستری شد و ۲۵ شهریور جان باخت.
* صدای آمریکا در حال حاضر نمیتواند صحت همه ویدیوها و گزارشها را به طور مستقل تأیید کند.