اعتراضات سراسری در ایران، روز چهارشنبه در چند دانشگاه جریان داشت و بنا بر گزارش‌ها در دوازهمین شب نیز ادامه دارد.
یک ویدئوی ارسالی به صدای آمریکا حضور پرتعداد نیروهای انتظامی و امنیتی را در خیابان ستارخان تهران نشان می‌دهد.
روز چهارشنبه ششم مهر، در برخی دانشگاه‌ها از جمله در اصفهان، سبزوار و شیراز، دانشجویان از حاضر شدن سر کلاس‌ها سر باز زدند و در محوطه دانشگاه تجمع و تظاهرات برگزار کردند.
دانشجویان در دانشگاه اصفهان سر کلاس‌ها حاضر نشدند و در محوطه دانشگاه با شعار «دانشجوی باغیرت، حمایت حمایت» از دیگر همکلاسی‌های خود خواستند به تظاهرات بپیوندند.
دانشجویان در سبزوار و شیراز در دوازدهمین روز از اعتراضات سراسری شعار «مرد میهن آبادی» را به شعار محوری «زن، زندگی، آزادی» اضافه کردند و شماری از پسران دانشجو در سبزوار موهای خود را تراشیدند.
در حالی که شعار «زن زندگی آزادی» معترضان ایرانی با حمایت گسترده جهانی روبه‌رو شده، تصاویر خشونت‌باری از مواجهه نیروهای حکومتی با زنان معترض در ایران منتشر شده است.
مادر حدیث نجفی، یکی از جوانان کشته شده در اعتراضات کرج، چهارشنبه ششم مهر برای نخستین بار پس از جان باختن فرزندش پیامی که در توییتر انتشار یافته گفت: به ما بسیار توهین می‌شود، چون دخترم به خاطر حجاب و مهسا امینی کشته شده. دختر من به خاطر مهسا امینی فراخوان داد و در تظاهرات شرکت کرد. سه گلوله به او شلیک کردند که یکی به قلب، یکی به شکم و یکی به گردنش اصابت کرده. وقتی کفنش را کنار زدیم، کل صورت و بدنش ساچمه بود.
او تأکید کرد: به ما گفتند اصلا جسد حدیث را به شما تحویل نمی‌دهند. موقع تحویل جسد دخترم پدرش را کتک زدند و هر روز هم احضارش می‌کنند.
ویدئویی منتسب به اعتراضات تنکابن (شهسوار) در استان مازندران، نیروهای حکومتی را نشان می‌دهد که یکی از آنها شال دختری را در دست گرفته و به دنبال خود می‌کشد، هم‌زمان یک مأمور دیگر از پشت سر با باتوم به او ضربه می‌زند.
گروه هکری «عدالت علی» نامه‌ای منسوب به دادیار شعبه ۵ دادسرای ناحیه ۳۸ تهران منتشر کرده که در آن تأیید شده مأموران موقع انتقال مهسا امینی به ون گشت ارشاد با او درگیر شده‌اند و سرش به جدول برخورد کرده است.
بر اساس این نامه، مهسا داخل ون گشت ارشاد گریه می‌کرده و از خونریزی سر ابراز ناراحتی می‌کرده است.
پنج زندانی سیاسی محبوس در زندان رجایی‌شهر در استان البرز در پیامی صوتی که نسخه‌ای از آن در اختیار بخش فارسی صدای آمریکا قرار گرفته، در همراهی با اعتراضات مردمی حکومت را به «ایجاد تفرقه در بین مردم» متهم کردند.
آرشام رضایی، زرتشت احمدی راغب، علی موسی‌نژاد فرکوش، امیر دوربین قاضیانی، و محمدحسین حقیقت‌منش در این پیام با اعلام این که در حمایت از اعتراضات مردمی «در داخل زندان شعارهای ضدحکومتی سر دادند»، در پیامی به مردم ایران گفته‌اند، «برای دفاع از حقوق انسانی» و حق قانونی اعتراض در مقابل «قتل و اعدام و ظلم و فساد» باید «متحد شوند.»
آنها افزوده‌اند: «یقین داریم جنبش اعتراضی و دادخواهی مردم ایران بر پایه همدلی و همبستگی در برابر استبداد حاکمه پیروز است.»
مادر اکبر محمدی در پیامی تصویری با تسلیت به خانواده‌های جان‌باختگان، خطاب به مادر مهسا امینی گفت: داغ تو را من پیش از این کشیده‌ام که اکبرم را در اوین کشتند.
او با بیان این که «خامنه‌ای مرا ویلچرنشین کرد»، با اشاره به بازداشت مجدد گلرخ ایرایی، گفت: «مجتبی بمیرد، رهبری را نبیند.»
خانم محمدی همچنین با اشاره به اهدای عضو پیکر غزاله چلاوی، یکی از جان‌باختگان اعتراضات جاری، از این اقدام قدردانی کرد.
- تظاهرات ایرانیان خارج از کشور
حمایت‌های ایرانیان در کشورهای دیگر ادامه دارد. زنان در آرژانتین در همبستگی با زنان ایران سه‌شنبه در مقابل سفارت جمهوری اسلامی تظاهرات کردند. معترضان تابلوهایی با شعارهای «زنده‌باد انقلابی‌ها» و «مرگ بر دیکتاتوری مذهبی» در دست داشتند.
دیبا اسماعیلی، دانشجوی ایرانی حاضر در این تظاهرات به خبرگزاری رویترز گفت: «من می‌خواهم مردم در سراسر جهان بدانند که ایرانی‌ها روسری‌های خود را می‌سوزانند. چون حجاب در ایران یک وسیله ظلم است. اما نه لزوما در جاهای دیگر. وقتی می‌بینم که در ایران چه می‌گذرد، واقعا احساس خوشحالی و امید زیادی می‌کنم و احساس می‌کنم چیزی تغییر خواهد کرد.»
در آتن، پایتخت یونان، شماری از ایرانیان با حضور در مقابل سفارت جمهوری اسلامی، حاضر شدند. شمار قابل توجهی از مأموران پلیس از نزدیک شدن آنها به ساختمان سفارت جلوگیری کرد و معترضان شعار «مرگ بر جمهوری اسلامی» دادند.
الکس وطنخواه، مدیر برنامه ایران در موسسه خاورمیانه، با بیان این که خواسته معترضان ایرانی تغییرات عمده و شدید است، به صدای آمریکا گفته است، معترضان ایرانی که تا همین پنج سال پیش هم خواستار تغییرات بنیادین در جمهوری اسلامی بودند، دیگر این را امری میسر نمی‌دانند، چرا که خامنه‌ای و سپاه حاضر نیستند تغییرات بنیادین انجام شود و از این رو «معترضان خواستار تغییر رژیم هستند.»
اینترنت در ایران همچنان با اختلال شدید و قطعی مواجه است و وزیر ارتباطات گفته اعمال محدودیت ادامه‌دار است.
روز چهارشنبه صالح نیکبخت، وکیل مدافع خانواده مهسا امینی، گفت که آنها از عاملان دستگیری دخترشان «از زمان رسیدن او به پلیس امنیت اخلاقی و سپس جریان تحقیقات و صحبت کردن با او» شکایت کرده‌اند.
علی رضایی و صالح نیکبخت به عنوان وکلای اولیای دم، پرونده مهسا امینی را پیگیری می‌کنند.
دفتر حقوق بشر سازمان ملل متحد، با محکوم کردن سرکوب خشونت‌آمیز اعتراضات در ایران، روز سه‌شنبه اعلام کرد که مقامات جمهوری اسلامی، باید به‌طور کامل به حقوق معترضانی که خواستار اجرای عدالت در خصوص جان باختن مهسا امینی هستند، احترام بگذارند.
روز چهارشنبه در تجمع دانشگاه پزشکی شیراز مردان شعار «زن زندگی آزادی» و زنان شعار «مرد میهن آبادی» می‌دادند.
در این تجمع که روز چهارشنبه ششم مهر برگزار شده، در حالی که برخی از دختران حجاب از سر برداشته بودند، دانشجویان با شعار «دانشجوی زندانی آزاد باید گردد»، به بازداشت‌های گسترده دانشجویان در اعتراضات مسالمت‌آمیز جاری معترض شدند.
در تهران، برخی زنان حضور بدون حجاب در معابر عمومی و اماکن شهری را آغاز کرده‌اند.
تصویری که یک شهروند در توییتر منتشر کرده، دو زن بدون روسری را در حال صبحانه خوردن در یک قهوه‌خانه در محله قدیمی جوادیه در جنوب تهران نشان می‌دهد.
«دنیا» یک کاربر توییتر نوشته، «بین کار رفتیم جوادیه صبحانه خوردیم و برگشتیم.» در حالی که جمهوری اسلامی می‌گوید حجاب را برای امنیت زنان اجباری کرده، او نوشته است که مردان هیچ مزاحمتی برایشان ایجاد نکرده‌اند.
یک گزارش ویدئویی اعتراضات شبانگاهی در منطقه تهران‌پارس پایتخت را نشان می‌دهد که در آن شماری از مردم با مقاومت در برابر نیروهای حکومتی خیابان را می‌بندند و شعار «مرگ بر خامنه‌ای» و «نترسید، ما همه با هم هستیم» می‌دهند.
در محله هفت‌حوض نیز مردم شعار دادند: «مرگ بر دیکتاتور» و «این همه سال جنایت، مرگ بر این ولایت»
- اظهارات مقامات جمهوری اسلامی
حسن حسن‌زاده، فرمانده سپاه «محمد رسول‌الله» تهران بزرگ، گفت در جریان اعتراضات جاری «۱۸۵» بسیجی زخمی شده‌اند و «پنج نفر از بسیجیان الان در آی‌سی‌یو بستری هستند.»
او معترضان را «اغتشاشگران» نامید و ادعا کرد که «الان در کوچه‌های تاریک با سلاح کمری مردم را هدف قرار می‌دهند.»
پیش از این نیز برخی مقامات جمهوری اسلامی مدعی شده بودند که معترضان چادر از سر زنان می‌کشند و به مقدسات اسلام توهین می‌کنند، ادعایی که به گفته برخی منابع، برنامه‌ریزی تبلیغاتی حکومتی بود.
محمدجعفر منتظری دادستان کل کشور با صدور بخشنامه‌ای به دادستان‌های سراسر کشور، نحوه بررسی پرونده بازداشت‌شدگان اعتراضات اخیر را ابلاغ کرد و از آنها خواست تا افرادی را که پرونده‌شان «دارای مستندات، مدارک و شواهد کافی است» تا زمان برگزاری دادگاه و صدور حکم قطعی در بازداشت نگه دارند و محاکمه آنان با «سرعت و قاطعیت» پیگیری شود.
او همچنین تأکید کرد که از دادگاه «اشّد مجازات و صدور احکام بازدارنده و بدون تخفیفات درخواست شود.»
عیسی زارع‌پور، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات جمهوری اسلامی با «اغتشاش» خواندن اعتراضات مردم در ایران بر محدودسازی اینترنت تأکید کرد و گفت، تا زمانی که پلتفرم‌های آمریکایی آسیب‌زا باشد، اعمال محدودیت بر آنها ادامه‌دار است.
- واکنش چهره‌های فرهنگی و ورزشی
حسین علیزاده، موسیقی‌دان شهیر، در پیامی با حمایت از اعتراضات سراسری، به سرکوب مردم از سوی نیروهای جمهوری اسلامی اعتراض کرد و گفت: وای به حال کسانی که جوانان را در خیابان به گلوله ببندند؛ در کنار جوانان هستیم.
بابک کریمی، بازیگر، نیز گفت که نهادهای امنیتی و وزارت ارشاد از او خواسته‌اند چیزی درباره اعتراضات نگوید و توجیه کرده‌اند که در غرب هم با قانون‌شکنان برخورد می‌شود. او خطاب به وزیر ارشاد گفت: «چه جوری می‌شود آرامش ایجاد کرد، با کسی که فقط دست بزن دارد و شلیک می‌کند؟»
آقای کریمی در این پیام ویدئویی اضافه کرد: «در غرب خیلی چیزها هست که نادیده می‌گیرید. در غرب مردم حق کلام (آزادی بیان) دارند، حق اعتراض دارند، حق اعتصاب دارند. این جا نداریم. در رادیو تلویزیون‌های غربی تمام اقشار و تفکرات فرهنگی و اجتماعی و سیاسی جا دارند و می‌توانند درباره مشکلات روزمره صحبت کنند. این جا فقط هر کسی دهن باز می‌کند، جوابش سرکوب است.»
فاطمه معتمد‌آریا، بازیگر سینما که پیشتر حمایتش از سانسور و کنترل حکومت بر سینما خبرساز شده بود، در مراسم یادبود امین تارخ، بدون حجاب سخنرانی کرد و گفت: «این روزها همه حالشان بد است و حال ما بدتر از همه.»
او امین تارخ، چهره شاخص سینما و تئاتر ایران را «پدر فرزندانی» نامید که «این روزها یکی یکی پرپر می‌شوند» و گفت که او «نه رانت‌خوار بود، نه میلیاردها ذخیره داشت.»
روزنامه همشهری در مطلبی با عنوان «برخورد قاطع با سلبریتی‌های اغتشاش، با انتشار چهره برخی هنرمندان و ورزشکاران معترض، نوشته «فضای مجازی این روزها به مرکزی برای سازمان‌دهی آشوب در برخی مناطق کشور تبدیل شده است.»
بیش از ۲۰ خواننده و آهنگساز ایرانی با اعتراضات مردم ایران هم‌نوا شده و اثری با عنوان «زن، زندگی، آزادی» منتشر کرده‌اند؛ اثری که نام و محتوایش برگرفته از شعارها و مطالبات معترضان در روزهای اخیر است.
کامیار، خواننده شناخته شده ایرانی، درباره این اثر گفت که هنرمندان داخل و خارج از ایران تصمیم گرفته‌اند یک همکاری زیبا داشته باشیم و می‌خواهیم تمام دنیا همبستگی ما ایرانیان را ببیند.
کاوه یغمایی، موزیسین و خواننده سرشناس ایرانی، نیز در گفت‌و‌گو با صدای آمریکا،گفت که آرزو می‌کند هرچه زودتر واژه «ارشاد» از نام «وزارت مهم فرهنگ و هنر» حذف شود و کنترل فرهنگ و هنر ایران بار دیگر در دست فرهنگیان و هنرمندان قرار بگیرد.
در حالی که بسیاری از چهره‌های فرهنگی و ورزشی ایران و ستاره‌های هنری جهان از اعتراضات مسالمت‌آمیز مردم ایران حمایت کرده‌اند و توقف خشونت در برابر معترضان را خواستار شده‌اند، شماری از سینماگران مدافع جمهوری اسلامی از جمله جمال شورجه و جواد شمقدری در نامه‌ای این اعتراضات سراسری را «خدشه به نظام و انقلاب» خوانده‌اند که «خط قرمز» آنها است.
برخی تحلیلگران معتقدند چهره‌های فرهنگی و ورزشی مدافع جمهوری اسلامی ریزش کرده‌اند و در این نامه نیز امضای افرادی چون ابراهیم حاتمی‌کیا و مجید مجیدی که از سینماگران نزدیک به حکومت شناخته می‌شوند، دیده نمی‌شود.
توماج صالحی، خواننده رپ اعتراضی در ایران، از چهره‌های شاخص فرهنگی و هنری خواسته «به عنوان محافظ جان» مردم به خیابان بیایند و تأکید کرده که این کار «نه تنها جرم نیست»، بلکه باید بابتش به سلبریتی‌ها «مدال افتخار» بدهند.
تاکنون چهره‌های بسیاری از جمله علی کریمی، علی دایی، کریم باقری، هدیه تهرانی، کتایون ریاحی، شبنم فرشادجو، آناهیتا همتی، مهران مدیری، شهاب حسینی، هومن سیدی، و هنرمندان خارج از ایران مانند ابی، داریوش، گوگوش، ستار، نازنین بنیادی، و فرامرز آصف در حمایت از اعتراضات سراسری و اعتراض به مرگ تحت بازداشت مهسا امینی واکنش نشان داده و با مردم همراهی کرده‌اند.
روز سه‌شنبه خبرگزاری تسنیم وابسته به سپاه به نقل از منابع آگاه خود نوشت: «مهران مدیری که بعد از فوت مهسا امینی با اتخاذ مواضعی باعث تحریک عواطف و دامن زدن به آشوب‌ها شده بود با وجود حکم ممنوع‌الخروجی از طرف دادستانی، از ایران رفته است.»
- حمایت‌های جهانی
راجر واترز، هنرمند برجسته جهانی که در روزهای گذشته بارها از اعتراضات سراسری در ایران حمایت کرده، در جریان یک کنسرت نام مهسا امینی را بر صحنه آورد.
جورجیا ملونی، که به زودی به عنوان اولین نخست‌وزیر زن ایتالیا کارش را آغاز خواهد کرد، روز چهارشنبه ششم مهر در توئیتی از «خیزش قهرمانانه زنان ایرانی» در پی کشته شدن یک دختر جوان در بازداشت پلیس استقبال کرد.
او در یکی از اولین اظهاراتش پس از پیروزی نوشت: «با زنان شجاعی که در ایران و سراسر جهان برای دفاع از حقوق و آزادی خود می‌جنگند، همدردی کامل دارم. [در این روزها] ده‌ها نفر جان باخته‌اند و صدها فعال، وکیل، و روزنامه‌نگار دستگیر شده‌اند.»
شارلی ابدو، مجله مشهور فکاهی در فرانسه، با انتشار طرحی از یک روحانی با دستی خون‌آلود، به کنایه نوشته است: «کارتو بکن!»
کایلی جنر مدل و کارآفرین آمریکایی که ۳۷۰ میلیون دنبال‌کننده در اینستاگرام دارد، در صفحه خود خبر نیویورک‌تایمز درباره مهسا امینی و اعتراضات ایران را بازنشر کرد.
پنه لوپه کروز، بازیگر مشهور اسپانیایی، در صفحه اینستاگرام خود، ویدئوی سخنان اصغر فرهادی درباره اعتراضات در ایران را بازنشر کرد و با هشتگ «مهسا امینی» و همچنین بازنویسی متن سخنان فرهادی، از اعتراضات مردم در ایران حمایت کرد.
لیزار چرخی، خواننده و بازیگر ایرانی اسرائیلی مشهور، با انتشار ویدیویی در صفحه اینستاگرام خود، در واکنش به اعتراضات سراسری پس از مرگ تحت بازداشت مهسا امینی، گفت: «بزرگترین انقلاب زنان، اکنون در ایران در حال وقوع است.»
ریکی مارتین، خواننده معروف اهل پورتوریکو با انتشار عکس مهسا امینی در صفحه اینستاگرام خود نوشت: «نامش را بگویید!»
والتر زنگا، دروازه‌بان مشهور و مربی فوتبال در ایتالیا با بازنشر تصاویری، از اعتراضات مردمی در ایران حمایت کرد. زنگا عکسی را به‌همراه هشتگ «مهسا امینی» در صفحه‌اش در اینستاگرام منتشر کرد و نوشت، زنان ایران سزاوار آزادی و حمایت ما هستند.
آلون اوشپیتز، مدیرکل وزارت امور خارجه اسرائیل، با انتشار تصویری از زن‌ها در اسرائیل که عکس مهسا امینی را در دست دارند، در توبیتی نوشت: «زنان اسرائیل در کنار زنان ایران ایستاده‌اند.»
- حمله موشکی سپاه به اقلیم کردستان عراق
هم‌زمان با گسترش موج اعتراضات سراسری در ایران و واکنش‌های جهانی به آن، سپاه پاسداران روز چهارشنبه در پنجمین روز پیاپی بار دیگر مواضع گروه‌های کُرد مخالف جمهوری اسلامی در اقلیم کردستان عراق را هدف حمله قرار داد.
شاهزاده رضا پهلوی حمله موشکی به خاک کردستان عراق را نشان از «درماندگی» جمهوری اسلامی دانست.
او در توییتی نوشت: «کشتن و مجروح کردن پناهندگان، خبرنگاران، زنان و کودکان در اردوگاه و مدرسه، یک جنایت آشکار است.»
شاهزاده رضا پهلوی افزوده است: «با هم‌میهنان کُردمان همدردی می‌کنم. ملت ایران این جنایت ضدبشری را با تداوم انقلاب ملی خود و بازپس‌گیری ایران پاسخ خواهد داد.»
دور جدید اعتراضات سراسری در استان‌های تهران، کردستان، آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، اصفهان، البرز، فارس، استان مرکزی، کرمانشاه، کرمان، یزد، سمنان، هرمزگان، قزوین، ایلام، زنجان، گیلان، مازندران، گلستان، خراسان رضوی، خراسان جنوبی، خراسان شمالی، همدان، قم، سیستان و بلوچستان، لرستان، اردبیل، و خوزستان به اعتراضات پیوسته‌اند.
در جریان این دور اعتراضات که پس از مرگ تحت بازداشت مهسا (ژینا) امینی از سر گرفته شده است، تا کنون شعارهایی از جمله «مرگ بر خامنه‌ای»، «مرگ بر دیکتاتور»، «زن، زندگی، آزادی»، «خامنه‌ای قاتله، حکومتش باطله»، «فتنه ۵۷، عامل هر فلاکت»، «این آخرین پیامه، هدف خود نظامه»، «آذربایجان بیدار است، حامی کردستان است»، «کردستان، چشم و چراغ ایران»، «کشتن برای روسری، تا کی چنین خاک بر سری»، «وای به روزی که مسلح شویم»، «رضا شاه، روحت شاد» داده شده است.
مهسا امینی ۲۲ ساله که به همراه خانواده‌اش از سقز به تهران سفر کرده بود، ۲۲ شهریور توسط گشت ارشاد بازداشت و به مرکز پلیس امنیت اخلاقی، مشهور به بازداشتگاه وزرا منتقل شد. او ساعاتی بعد با آمبولانس به بیمارستان کسری برده شد و در بخش مراقبت‌های ویژه بستری شد و ۲۵ شهریور جان باخت.
* صدای آمریکا در حال حاضر نمی‌تواند صحت همه ویدیوها و گزارش‌ها را به طور مستقل تأیید کند.
