انتشار گزارشی درباره قیمت تمام شده واکسن‌های ایرانی کرونا پرسش‌هایی را در زمینه توجیه اقتصادی تولید این واکسن‌ها در ایران به وجود آورده است.
روزنامه «سپید»، که خود را به عنوان «تنها روزنامه پزشکی خاورمیانه» معرفی می‌کند، روز ۴ خرداد در گزارشی نوشته است که واکسن ایرانی ۹ برابر قیمت واکسن جهانی تمام شده است. بنا بر این گزارش، در حالی که قیمت هر دز واکسن خارجی در آن زمان حدود ۵ دلار بود، هر دز واکسن ایرانی ۲۰۰ هزار تومان (معادل ۴۷ دلار) تمام شده است.
یک تارنمای وابسته به صندوق کودکان سازمان ملل متحد (یونیسف) با عنوان دشبورد یونیسف، فهرستی از واکسن‌های موجود به همراه قیمت آنها را از سال ۲۰۲۰ فهرست کرده است.
این درحالی است که در مردادماه سال ۱۳۹۸، نامه عبدالناصر همتی، رئیس کل سابق بانک مرکزی به رئیس‌جمهوری ایران وقت درباره تخلفات ارزی شرکت‌ها منتشر شد. این نامه نشان می‌داد که ۲۰ شرکت در مجموع ۳.۵ میلیارد یورو ارز دولتی دریافت کرده‌اند و سرنوشت حدود یک میلیارد دلار از آن مبهم باقی مانده است.
در تیرماه سال ۱۴۰۰ نیز سایت «بورس ٢۴» ، تفاهم‌نامه شرکت «شفافارمد» و «هیأت امنای صرفه‌جویی ارزی در معالجه بیماران» را برای خرید واکسن برکت این شرکت منتشر کرد.
آنچه در این تفاهم‌نامه توجه رسانه‌ها را به خود جلب کرد، قیمت‌گذاری اولیه واکسن برکت بود که برای دو دز، دویست هزار تومان عنوان شده بود.
در آن زمان نیز تعدادی از خبرنگاران و فعالان حوزه سلامت، این رقم را با قیمت پایه واکسنی مانند آسترازنکا مقایسه کردند.
اما کیانوش جهانپور، سخنگوی وقت سازمان غذا و داروی ایران در واکنش گفت که تجهیزات ساخت واکسن کرونا با ارز ۴۲۰۰ تومانی وارد نشده و برای واردات تجهیزات ساخت دارو و واکسن، از ارز نیمایی استفاده می‌شود.
در گزارش جدید روزنامه «سپید»، با استناد به گزارش بانک مرکزی اشاره شده است که تولیدکنندههای واکسن ایرانی از هشت شرکت زیرمجموعه گروه دارویی برکت از سال ۱۳۹۷ در فهرست دریافت‌کننده‌های ارز ۴۲۰۰ تومانی بوده‌اند.
از طرفی در فروردین ماه ۱۴۰۱ بانک اقتصاد نوین فهرست بدهکاران بزرگ خود را به بانک مرکزی ارائه کرد که در میان بدهکاران این بانک نام گروه دارویی برکت هم به چشم می‌خورد.
چندی پیش شماری از تولیدکنندههای داخلی واکسن کرونا از عدم پرداخت کامل پول واکسن‌ها بر اساس قرارداد بسته‌شده و ماندن میلیون‌ها دز واکسن در انبارهایشان خبر دادند.
به رغم تبلیغات گسترده مقامات جمهوری اسلامی ایران برای واکسن‌های تولید داخل و صحبت از صادرات آن به خارج، بررسی کارشناسان نشان می‌دهد این واکسن‌ها سهم چندانی در واکسیناسیون عمومی نداشته‌اند و تنها حدود ۱۲ درصد از کل واکسن‌های تزریق‌شده در کشور را تشکیل می‌دهد.
این در حالی است که شواهد علمی بیشتری در مورد اثربخشی بالاتر واکسن‌های مبتنی بر «ام.آر.ان.ای» از جمله مدرنا و فایزر در دست است؛ واکسن‌هایی که واردات آنها پس از دستور رهبر جمهوری اسلامی ایران ممنوع شد.
از طرفی، آمار تزریق دز سوم واکسن در ایران همچنان پایین است و میلیون‌ها دز واکسن داخلی در انبار سازنده‌ها باقی مانده است که ممکن است تاریخ انقضایشان بگذرد.
بهرام عین‌اللهی، وزیر بهداشت ایران، در واکنش به واکسن‌های مانده در انبار گفته است اگر شرکتی واکسن اضافه تولید کرده باشد، «به خودش مربوط است» و این وزارتخانه بر اساس قراردادهای منعقد‌شده واکسن‌ها را تهیه می‌کند.»
